Refugijum

Refugijum predstavlja prostor na kome su se organizmi i biocenoze uspeli skloniti i održati u vreme za njih nepovoljnih perioda Zemljine istorije (izdizanje nivoa mora, ledena doba i sl.). Kod nas se za refugijum često koristi i naziv pribežište. Refugijumi su često oblasti sa blagom klimom. U Evropi su, na primer, u vreme ledenih doba kao refugijumi vrstama služila južnoevropska poluostrva, a u Severnoj Americi Kalifornija. Refugijumi na teritoriji Srbije (i šire, Balkana) su uglavnom klisure i kanjoni sa pravcem protezanja zapad-istok. Refugijumi imaju veliki značaj u očuvanju biološke raznovrsnosti, jer predstavljaju staništa mnogih endemskih vrsta. Danas su mnogi refugijumi, poput kanjona i rečnih klisura ugroženi, jer se na njih vrši veliki antropogeni pritisak. Kanjoni se pregrađuju branama, stvaraju se veštačka jezera u cilju proizvodnje električne energije te se na taj način uništavaju staništa mnogih vrsta.