Rotšildi
Rotšildi (njem. Rothschild) su veoma bogata porodica, koja vodi porijeklo od Majera Amšela Rotšilda, dvorskog Jevreja u Zemaljskoj grofoviji Hesen-Kasel, u Slobodnom gradu Frankfurtu, koji je započeo svoje bankarsko poslovanje 1760-ih.[1] koju su živeli u Londonu, Parizu, Beču i Napulju, kao i Frankfurtu.
Tokom 19. vijeka, kada su bili na vrhuncu, Rotšildi su posjedovali najveće bogatstvo na svijetu, kao i najveće lično bogatstvo u savremenoj istoriji.[2][3][4] Bogatstvo porodice je, vjeruje se, opalo, usljed podjele između stotine potomaka.[5] Danas, poslovanja Rotšildovih nisu tako poznata kao u 19. vijeku, iako obuhvataju širok spektar oblasti, uključujući finansijske usluge, nekretnine, rudarstvo, energetiku, mješovitu poljoprivredu, vinarstvo i humanitarni rad.[6][7]
Porodični pregled[uredi | uredi izvor]
Prvi član porodice za kojeg je poznato da je koristio ime „Rotšild” je Izak Elhanan Rotšild, rođen 1577. Rotšild (njem. Rothschild) na njemačkom znači „crveni štit”. Uspon porodice na međunarodnom nivou počeo je 1744, sa rođenjem Majera Amšela Rotšilda u Frankfurtu na Majni. Rođen u „Jevrejskoj četvrti”, getu u Frankfurtu, Majer je razvio finansijsku kuću i širi svoju imperiju postavljanjem svakog od svojih pet sinova u pet glavnih evropskih finansijskih centara za poslovanje. Grb Rotšilda na štitu sadrži stegnutu pesnicu sa pet strijela koje predstavljaju pet dinastija nastalih od pet Majerovih sinova, podsjećajući na Psalm 127—4: „Što su strijele u ruci jakome, to su sinovi mladi”. Porodična krilatica se nalazi ispod štita: „Concordia, Integritas, Industria” (Jedinstvo, Integritet, Industrija).[8]
Pol Džonson je pisao „Rotšildi su neuhvatljivi. Ne postoji nijedna knjiga o njima da je tačna. Biblioteke besmislica su napisane o njima... Žena koja je planirala da napiše knjigu Laži o Rotšildima odustala je, rekavši: Bilo je relativno lako uočiti laži, ali se pokazalo nemogućim saznati istinu”. On piše da, za razliku od dvorskih Jevreja ranijih vijekova, koji su finansirali i upravljali evropskim plemićkim kućama, ali često gubili svoje bogatstvo kroz nasilje ili eksproprijacije, Rotšildi su stvorili novu vrstu međunarodne banke koja je bila otporno na lokalne napade. Njihova imovina je održana finansijskih instrumentima, kruži kroz svijet u vidu dionica, obveznica i dugova. Promjene napravljene od strane Rotšilda omogućile su im da izoluju svoju imovinu od lokalnog nasilja: „Od tada njihovo pravo bogatstvo je bilo van domašaja rulje, gotovo van domašaja pohlepnih monarha”.[9] Džonson tvrdi da je njihovo bogatstvo generisano u najvećoj mjeri kod Natana Majera Rotšilda u Londonu; međutim, najnovija istraživanja Najla Fergusona ukazuju da su veći ili jednak profit takođe ostvarile druge dinastije Rotšilda, uključujući Jakoba Majera Rotšilda u Parizu, Kalman Majera Rotšilda u Napulju i Amšela Majera Rotišilda u Frankfurtu.[10]
Sljedeći bitan dio strategije Majera Rotšilda je da za budući uspjeh drži kontrolu nad bankama u porodičnim rukama, omogućavajući im da održe punu tajnost o veličini svoj imetaka. Majer je sačuvao porodično bogatstvo pažljivim ugovorenim brakovima, često sa prvim ili drugim rođakinjama (slično kraljevskom rodoskrvnuću). Do kraja 19. vijeka su, međutim, gotovo svi Rotšildi počeli da se vjenčaju van porodice, obično u aristokratske ili druge finansijske porodice.[11] Njegovi sinovi su bili:
- Amšel Majer Rotšild (1773—1855): Frankfurt, umro bez djece, nasledili ga sinovi Solomona i Kalmana;
- Solomon Majer Rotšild (1774—1855): Beč;
- Natan Majer Rotšild (1777—1836): London;
- Kalman Majer Rotšild (1788—1855): Napulj;
- Jakob Majer Rotšild (1792—1868): Pariz.
Porodice po državama[uredi | uredi izvor]
- Rotšild bankarska porodica iz Austrije
- Rotšild bankarska porodica iz Engleske
- Rotšild bankarska porodica iz Napulja
- Rotšild bankarska porodica iz Francuske
Peta članova austrijske grane porodice je uzdignuta na nivo plemstva, pet nasljednih titula barona Austrijskog carstva dao im je Franc II 1816. godine. Drugu liniju, britansku granu porodice, uzdigla je kraljica Viktorija, koja je porodici dodjelila nasljedne titule baroneta (1847)[12] i barona (1885).[13]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Elon 1996, str. 79–95.
- ^ The House of Rothschild: Money's prophets, 1798–1848, Volume 1, Niall Ferguson, 1999, page 481-85
- ^ „The Rothschild story: A golden era ends for a secretive dynasty”. The Independent. Arhivirano iz originala 15. 01. 2006. g.
- ^ The Secret Life of the Jazz Baroness, from The Times 11 April 2009, Rosie Boycott
- ^ Rothschild: a story of wealth and power, by Derek A. Wilson, (Deutsch 1988), pages 415-456
- ^ The Rothschilds: Portrait of a Dynasty, By Frederic Morton, page 11
- ^ Booth, Robert (08. 07. 2011). „Million-pound bash for rising star of the super-rich”. The Guardian. London.
- ^ „Concordia, Integritas, Industria – The Rothschilds – LCF Rothschild Group”. Lcf-rothschild.com. Arhivirano iz originala 24. 10. 2007. g. Pristupljeno 08. 07. 2010.
- ^ Paul Johnson, A History of the Jews, pp. 317.
- ^ The House of Rothschild (Vol. 2): The World's Banker: 1849–1999, Niall Ferguson (2000)
- ^ Go Ahead, Kiss Your Cousin by Richard Conniff, From the August 2003 issue, published online 1 August 2003
- ^ The Genealogy of the Existing British Peerage and Baronetage, By Edmund Lodge, Hurst and Blackett, 1859, page 808
- ^ „No. 25486”. The London Gazette. 03. 07. 1885.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Elon, Amos (1996). Founder: Meyer Amschel Rothschild and His Time. New York: HarperCollins. ISBN 978-0-00-255706-1.
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ljudi | |
| Ostale | |
