Sabor u Sirmijumu
 |
Sabor u Sirmijumu ili Sirmijumski sabori je termin koji se odnosi na četiri episkopska sabora održana u Sirmijumu između 357. i 359. godine. Sazivao ih je vizantijski car Konstancije II sa namerom da napravi kompromis između Arija i njegovih sledbenika s jedne strane i pravoslavnih episkopa sa druge strane.
Posebnu važnost u crkvenim pitanjima čitavog Vizantijskog carstva, imao je u to vereme glavni grad Donje Panonije, Sirmijum. Za vreme boravka cara Konstancija u Sirmijumu održana su u tom gradu četiri crkvena sabora: 351., 355., 356. i 357. godine), na kojima su usvojene proarijanske formule, poznate kao prve četiri Sirmijske formule, čime je odbačen Nikejski simbol vere utvrđen na Prvom vaseljenskom saboru. Ovu formulu je prihvatio i car Konstancije, a potvrdili su je paralelni sabori u Ariminu i Seleukiji (358.), zatim sabor u Niki (359.) i Carigradski sabor (360).
Glavni protagonisti arijanskog učenja u Donjoj Panoniji bili su trojica episkopa: Valens iz Murse, Ursakije Singidunumski i German Sirmijumski. U Sirmijumu se javlja i jedno originalno teološko gledište vezano za izuzetno učenog episkopa Fotina iz Sirmijuma, začetnika nove jeresi, koja je osuđena na sva četiri pomenuta sirmijumska sabora.