Sajman 202

Saiman 202
	Saiman 202M u muzeju
Opšte
Dimenzije
Masa
Pogon
Performanse
Početak proizvodnje	1939.
Dužina	7,65
Razmah krila	10,66
Visina	1,91
Površina krila	17,66
Prazan	670
Normalna poletna	930
Klipno-elisni motor	1 motor Alfa Romeo 110 I
Snaga	88 kW
Maks. brzina na H=0	221 km/h
Dolet	602 km
Plafon leta	5.050 m
Brzina penjanja	160 m/min

Saiman 202 (ital. SAIMAN 202) je italijanski jednomotorni, višesedi, niskokrilni avion sa konzolnim krilom i zatvorenom kabinom, koji se koristio kao školski, trenažni avion ili avion za vezu u toku i nakon Drugog svetskog rata. Proizveden je u italijanskoj firmi Società Industrie Meccaniche Aeronautiche Naval (SAIMAN) odakle mu i potiče ime^[1].

Projektovanje i razvoj[uredi | uredi izvor]

Avion Saiman 202 je projektovan kao odgovor na zahtev italijanskog Ministarstva vazduhoplovstva za školski jednokrilac dvosed sa zatvorenom kabinom. Prototip SAIMAN 202 poleteo je početkom 1938. godine. Bio je jednokrili, niskokrilac sa konzolnim krilom sa fiksnom klasičnim stajnim trapom. U kljunu aviona imao je vazduhom hlađeni linijski motor de Havilland Gipsi Major snage 120 KS (74 kW). Imao je zatvoren kokpit sa dva sedišta postavljenih rame uz rame. Na bazi prototipa napravljena je varijanta SAIMAN 202bis koja je bila namenjena za korišćenje u italijanskim aero klubovima za školovanje sportskih pilota. Kasnije je napravljeno još nekoliko varijanti opisanih u poglavlju "Varijante aviona Saiman 202".

Tehnički opis[uredi | uredi izvor]

Varijante aviona Saiman 202[uredi | uredi izvor]

SAIMAN 202 – prototip sa de Havilland Gipsy Major motorom od 120 KS (74kW).
SAIMAN 202bis –civilni avion.
SAIMAN 202/I – poboljšana verzija.
SAIMAN 202RL – avion specijalno napravljen za trke aviona.
SAIMAN 202M – Vojna verzija, napravljeno je 365 aviona.
SAIMAN 202R – napravljen je jedan avion sa 4 sedišta za trke aviona.

Zemlje koje su koristile Avion Saiman 202[uredi | uredi izvor]

Operativno korišćenje[uredi | uredi izvor]

Ovi avioni su se koristili za obuku sportskih pilota u italijanskim aero klubovima uoči Drugog svetskog rata. Uvođenjem savremenih lovaca niskokrilaca u italijansko ratno vazduhoplovstvo varijanta aviona SAIMAN 202M se koristila za obuku vojnih pilota kao prelazni avion. Pored ovoga ovaj avion se koristio kao avion za vezu u toku rata. Italijani su za vreme rata, 1943. godine prodali dva aviona SAIMAN 202 ratnom zrakoplovstvu kvislinške NDH, a korišćeni su kao avioni za vezu^[2]. Posle kapitulacije Italije saveznici su zarobili izvestan broj ovih aviona i koristili ih za svoje potrebe.

Posle Drugog svetskog rata preostali avioni ovog tipa su se koristili u italijanskim aero klubovima za sportske aktivnosti i obuku sportskih pilota.

Avion Saiman 202 u Jugoslaviji[uredi | uredi izvor]

Iz zrakoplovstva NDH preletela su na oslobođenu teritoriju u toku leta 1944. godine dva aviona ovog tipa i bili su u sastavu eskadrile za vezu Vrhovnog štaba na ostrvu Visu^[3].

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

^ „Arhivirana kopija”. Arhivirano iz originala 17. 11. 2016. g. Pristupljeno 16. 11. 2016.
^ V. Mikić; Zrakoplovstvo NDH 1941—1945., VIIVJ, Beograd, 2000.
^ Savić, Dragan; Let na drugu stranu, Let - Flight (YU-Beograd: Muzej jugoslovenskog vazduhoplovstva) 1: pp. 241-252. ISSN 1450-684X

Literatura[uredi | uredi izvor]

Komanda RV i PVO, Čuvari našeg neba, Vojnoizdavački zavod, Beograd, 1977.
Dimitrijević, Bojan (2012). Jugoslovensko ratno vazduhoplovstvo 1942-1992. Beograd: Institut za savremenu istoriju. ISBN 978-86-7403-163-6.
Savić, Dragan; Let na drugu stranu, Let - Flight (YU-Beograd: Muzej jugoslovenskog vazduhoplovstva) 1: pp. 241-252. ISSN 1450-684X.
V. Mikić; Italijanska avijacija u Jugoslaviji 1941—1943., VIIVJ, Beograd, 1998.
V. Mikić; Zrakoplovstvo NDH 1941—1945., VIIVJ, Beograd, 2000.
Janić, Čedomir; Petrović, Ognjan (2010). Vek avijacije u Srbiji 1910-2010, 225 značajnih letelica. Beograd: Aerokomunikacije. ISBN 978-86-913973-0-2.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

[1] „Arhivirana kopija”. Arhivirano iz originala 17. 11. 2016. g. Pristupljeno 16. 11. 2016.

[2] V. Mikić; Zrakoplovstvo NDH 1941—1945., VIIVJ, Beograd, 2000.

[3] Savić, Dragan; Let na drugu stranu, Let - Flight (YU-Beograd: Muzej jugoslovenskog vazduhoplovstva) 1: pp. 241-252. ISSN 1450-684X

[1]

[2]

[3]