Pređi na sadržaj

Sengstaken-Blejkmorova sonda sa balonom

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Sengstaken-Blejkmorova sonda sa balonom
Sengstaken-Blejkmorova sonda sa balonom (prikaz funkcije)
ICD-9-CM96.06

Sengstaken-Blejkmorova sonda sa balonom medicinski je instrument koji se koristi za zaustavljanje varikoznog krvarenja ili gastrointestinalnog krvarenja izazvanom varikozitetima jednjaka. U sondi sa četiri lumena postoje baloni za jednjak i želudac; jedan od lumena komunicira sa želudcem, drugi je prilagođava konstantnom usisavanju sadržaja jednjaka, koji se akumulira iznad balona jednjaka.[1]

Naziv[uredi | uredi izvor]

Sonda je ime dobila po Robertu Vilijamu Sengstakenu starijem (1923–1978), američkom neurohirurgu i Arturu Blejkmoru (1897–1970), američkom vaskularnom hirurgu. Oni su konceptualizovali i izmislili ovaj instrument početkom 1950-ih.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Robert Sengstaken i Artur Blejkmor su po prvi put pisali o „svojoj“ sondi u maju 1950. godine u članku objavljenom u časopisu Annals of Surgery, iako je sličan pristup problemu krvarenja iz varikoziteta u jednjaku već razmatran dvadeset godina ranije.

Upotreba sonde danas je znatno ređa nego u prošlosti, s obzirom na moguće neželjene efekte i s obzirom na to da moderne endoskopske i gastroskopske tehnike omogućavaju brže i definitivnije rešavanje krvarenja iz jednjaka; tako da se sonda danas uglavnom koristi kao privremena mera u hitnim slučajevima, kada hitna endoskopska intervencija nije dostupna a farmakološki tretmani nisu uspeli.

Indikacije[uredi | uredi izvor]

Indikacije za postavljanje Sengstaken-Blejkmorova sonde uključuju sledeća stanja:[1]

  • Akutno po život opasno krvarenje iz varikoziteta jednjaka ili želuca koje ne reaguje na medicinsku terapiju (uključujući endoskopsku hemostazu i terapiju vazokonstriktorima).[2][3][4][5][6]
  • Akutno po život opasno krvarenje iz varikoziteta jednjaka ili želuca kada endoskopska hemostaza i vazokonstriktorna terapija nisu dostupni
  • Nevarikozno distalno krvarenje jednjaka (iz teškog ulceroznog ezofagitisa) nakon što je konvencionalna medicinska i endoskopska terapija bila neuspešna.[7][8]
  • Kao spasonosni tretman za hemoragični šok koji je posledica laparoskopske podesive erozije želuca.[9]
  • Kao hemostatski alata kod pacijenata sa po život opasnim oronazalnim krvarenjem koje je posledica traume lica.[10]

Kontraindikacije[uredi | uredi izvor]

Kontraindikacije za postavljanje Sengstaken-Blejkmorove sonde uključuju sledeće:[1]

  • Varikozno krvarenje se zaustavlja ili usporava
  • Nedavna operacija koja je uključivala ezofagogastrični spoj (EGJ)
  • Poznata striktura jednjaka

Primena[uredi | uredi izvor]

Generalno, Sengstaken-Blejkmorova sonda sa balonom se koriste samo u hitnim slučajevima u kojima je krvarenje iz varikoziteta nemoguće kontrolisati samo lekovima.

Uređaj se sastoji od fleksibilne plastične cevi koja sadrži nekoliko unutrašnjih kanala i dva balona na naduvavanje. Osim balona, cev ima otvor na dnu (želudačni vrh) uređaja. Moderniji modeli takođe imaju otvor blizu gornjeg jednjaka; takvi uređaji se pravilno nazivaju Minesota cevi.[11][1]

Nakon što se cev plasira kroz jednjak želudačni balon se naduvava unutar želuca. Trakcija od 1 kg koja se primenjuje na cev trebalo bi da gastrični balon stisne uz gastroezofagealni spoj i na taj način smanji protok krvi do varikoziteta jednjaka. Ako postupak vučom ne može da zaustavi krvarenje, balon jednjaka se naduvava kako bi se zaustavilo krvarenje. Balon jednjaka ne bi trebalo da ostane naduvan duže od šest sati, da bi se izbegla nekroza sluzokože. Sam lumen želuca se koristi za aspiraciju sadržaja želuca.[1]

Cev može biti teška za pozicioniranje, posebno kod bolesnih pacijenata, i može nenamerno biti umetnuta u traheju, pa se stoga preporučuje endotrahealna intubacija pre procedure da bi se obezbedio disajni put. Kako je primena Sengstaken-Blejkmorova sonda sa balonom privremena mera: kod ulceracija i ruptura jednjaka i želuca nakon njene primene moguće su komplikacije.[11][

Srodni uređaj sa većim kapacitetom gastričnog balona (oko 500 ml), je Linton–Nachlas sonda, koja se koristi se za krvarenje kod varikoziteta želuca. i ona nema balon za jednjak.

Prognoza[uredi | uredi izvor]

U studiji koja je imala za cilj da odredi efekat kontrole varikoznog krvarenja pomoću uređaja za tamponadu sa balonom na ishode pacijenata, Nadler i saradnici su procenili preživljavanje do otpuštanju iz bolnice, i do godinu dan zbog razvoja komplikacija.[12] U ovoj studiji približno 59% pacijenata je preživelo do otpuštanja, a 41% je bilo živo posle godinu dana. Zabeležena je jedna komplikacija, u vidu perforacija jednjaka; koja je zbrinuta konzervativno.[12]

Komplikacije[uredi | uredi izvor]

Veće komplikacije[uredi | uredi izvor]

Veće komplikacije izazvane Sengstaken-Blejkmorovom sondom sa balonom su:

  • Aspiracija koja  je verovatno najčešća veća komplikacija nakon postavljanja Sengstaken-Blejkmorovove sonde sa balonom.[3] Najveći rizik od aspiracije se javlja tokom umetanja sonde. Rizik od aspiracije se može svesti na minimum evakuacijomsaddžržaja želuca pre postavljanja sonde i održavanjem niskog praga za  endotrahealnu intubaciju.[13]
  • Asfiksija je uzrokovana proksimalnom migracijom sonde i može se sprečiti endotrahealnom intubacijom.[14][15] Ako migracija cevi dovodi do opstrukcije disajnih puteva, presecanje svih lumena cevi distalno od tačaka bifurkacije omogućava trenutnu ekstrakciju cele cevi.
  • Perforacija ili ruptura jednjaka[5][16][17] može nastati sa naduvavanjem želudačnog balona koji je nenamerno postavljen u jednjak ili je posledica sekundarne nekroze sluzokože jednjaka koja je rezultat prekomernog ili produženog naduvavanja balona jednjaka.
  • Ruptura traheje, koja može da prati pogrešno postavljanje sonde u traheju.[18]

Manje komplikacije[uredi | uredi izvor]

Manje komplikacije izazvane Sengstaken-Blejkmorovom sondom sa balonom uključuju sledeće:

  • Bol
  • Ždrelnu i gastroezofagealne eroziju i čireve uzrokovani lokalnim pritiskom
  • Nekroza pod pritiskom nosa, usana i jezika, ili retke povrede usled pritiska preko kože lica gde je Sengstaken-Blejkmorova sonda sa balonom fiksirana.[19]
  • Štucanje

Izvori[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v g d „Sengstaken-Blakemore Tube Placement: Background, Indications, Contraindications”. emedicine.medscape.com. 2023-01-18. 
  2. ^ Hunt PS, Korman MG, Hansky J, Parkin WG. An 8-year prospective experience with balloon tamponade in emergency control of bleeding esophageal varices. Dig Dis Sci. 1982 May. 27 (5):413-6.
  3. ^ a b Panés J, Terés J, Bosch J, Rodés J. Efficacy of balloon tamponade in treatment of bleeding gastric and esophageal varices. Results in 151 consecutive episodes. Dig Dis Sci. 1988 Apr. 33 (4):454-9.
  4. ^ D'Amico G, Pagliaro L, Bosch J. The treatment of portal hypertension: a meta-analytic review. Hepatology. 1995 Jul. 22 (1):332-54.
  5. ^ a b Choi JY, Jo YW, Lee SS, Kim WS, Oh HW, Kim CY, et al. Outcomes of patients treated with Sengstaken-Blakemore tube for uncontrolled variceal hemorrhage. Korean J Intern Med. 2018 Jul. 33 (4):696-704.
  6. ^ Zuckerman MJ, Elhanafi S, Mendoza Ladd A. Endoscopic Treatment of Esophageal Varices. Clin Liver Dis. 2022 Feb. 26 (1):21-37.
  7. ^ Chen YI, Dorreen AP, Warshawsky PJ, Wyse JM. Sengstaken-Blakemore tube for non-variceal distal esophageal bleeding refractory to endoscopic treatment: a case report & review of the literature. Gastroenterol Rep (Oxf). 2014 Nov. 2 (4):313-5.
  8. ^ Bensley RP, Mohr AM, Huber TS, Sappenfield JW. Novel use of a Sengstaken-Blakemore tube during a neck exploration of a carotid injury: A case report. Injury. 2016 Sep. 47 (9):2048-50.
  9. ^ Evans G, Eagon JC, Kushnir V. Sengstaken-Blakemore Tube as a Rescue Treatment for Hemorrhagic Shock Secondary to Laparoscopic Adjustable Gastric Banding Erosion. ACG Case Rep J. 2019 Dec. 6 (12):e00296.
  10. ^ Kim GW, Choi S, Han S, Lee Y, Kang B, Jung YS. Management of intractable oronasal bleeding using Sengstaken-Blakemore tubes in patients with facial trauma: a case series and technical notes. Clin Exp Emerg Med. 2021 Mar. 8 (1):65-70.
  11. ^ a b BAUER, JOEL J.; KREEL, ISADORE; KARK, ALLAN E. (1974). „The Use of the Sengstaken-Blakemore Tube for Immediate Control of Bleeding Esophageal Varices”. Annals of Surgery. 179 (3): 273—277. ISSN 0003-4932. doi:10.1097/00000658-197403000-00005. 
  12. ^ a b Nadler J, Stankovic N, Uber A, Holmberg MJ, Sanchez LD, Wolfe RE, et al. Outcomes in variceal hemorrhage following the use of a balloon tamponade device. Am J Emerg Med. 2017 Oct. 35 (10):1500-1502.
  13. ^ Edlich RF, Landé AJ, Goodale RL, Wangensteen OH. Prevention of aspiration pneumonia by continuous esophageal aspiration during esophagogastric tamponade and gastric cooling. Surgery. 1968 Aug. 64 (2):405-8.
  14. ^ Collyer TC, Dawson SE, Earl D. Acute upper airway obstruction due to displacement of a Sengstaken-Blakemore tube. Eur J Anaesthesiol. 2008 Apr. 25 (4):341-2.
  15. ^ Agarwal R, Aggarwal AN, Gupta D. Endobronchial malposition of Sengstaken-Blakemore tube. J Emerg Med. 2008 Jan. 34 (1):93-4.
  16. ^ Tan CY, Yang SM, Ko HJ. Successful Management of Sengstaken-Blakemore Tube-Induced Esophageal Perforation Using Metallic Covered Stent for a Patient with a History of Variceal Bleeding. Am Surg. 2019 Mar 1. 85 (3):e179-e181.
  17. ^ Pinto-Marques P, Romãozinho JM, Ferreira M, Amaro P, Freitas D. Esophageal perforation--associated risk with balloon tamponade after endoscopic therapy. Myth or reality?. Hepatogastroenterology. 2006 Jul-Aug. 53 (70):536-9.
  18. ^ Rosat A, Martín E. Tracheal rupture after misplacement of Sengstaken-Blakemore tube. Pan Afr Med J. 2016. 23:55.
  19. ^ Kim SM, Ju RK, Lee JH, Jun YJ, Kim YJ. Unusual cause of a facial pressure ulcer: the helmet securing the Sengstaken-Blakemore tube. J Wound Care. 2015 Jun. 24 (6 Suppl):S14-6.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje
u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja).
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Сенгстакен-Блејкморова_сонда_са_балоном&oldid=27442570”