Spomenik „Talac” na Metinom brdu
43° 59′ 55″ S; 20° 55′ 32″ I / 43.9986795° S; 20.9255371° I
 | |
| Lokacija | Metino brdo (Kragujevac) |
|---|---|
| Autor | Dragan Panić |
| Tip | Memorijalni spomenik |
| Otvaranje | 1987. |
| Posvećenje | logorašima streljanim na Metinom brdu |
Spomenik „Talac” je spomenik podignut je 1987. godine u spomen na streljane logoraše na Metinom brdu iznad Kragujevca.[1] Delo je vajara Dragana Panića.[2] SUBNOR Kragujevca i lokalna samuprava svake godine organizuju komemorativni skup. Minutom ćutanja i polaganjem venaca kraj spomenika počast stradalima odaju potomci, predstavnici grada, SUBNOR-a i Vojske Srbije.[3]
O spomeniku[uredi | uredi izvor]
Na postamentu dominira velika, bela skulptura čoveka kome su na leđima konopcem vezane ruke, što simbolizuju bezizlaznu situaciju i stradanje logoraša.[2] Vajar Dragan Panić, autor spomenika, i sam je tokom Drugog svetskog rata bio zarobljenik u nemačkim logorima za vojnike.[4]
Logor na Metinom brdu[uredi | uredi izvor]
Početkom 1941. godine fašisti su na Metinom brdu podigli logor za rodoljube i antifašiste koji je tada bio jedini na teritoriji Šumadije i Pomoravlja. Iz ovog logora zarobljenici su odvođeni u nemačke logore Mathauzen i Aušvic), logor u Smederevskoj Palancia a oni „nepopravljivi“ odvođeni su na gubilište.[5] Logor Metino brdo je malo prepoznat u novijoj istoriji, a kroz njega je prošlo više od 4000 logoraša – Srba, Jevreja i Roma, antifašista, rodoljuba, skojevaca i komunista, od kojih je streljano njih preko 600.
U rano jutro 2. marta 1942. godine iz ovog logora je na strelište izvedeno 68 rodoljuba iz svih mesta Šumadije. Jedan od talaca, skojevac i komunista Dragan Banić iz Natalinaca kod Topole stao je pred streljački vod i ovim herojskim činom spasio je 8 drugova koji su preživeli streljanje.[6] Toga dana na Metinom brdu streljano je preko 100 ljudi,[7] a u periodu od 2. do 21. marta njih 276.[8]
- Detalji spomenika
-
-
-
-
-
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Metino brdo”. Visit Sumadija i pomoravlje. Pristupljeno 2024-05-02.
- ^ a b Dzenopoljac, Kristina. „Spomenici”. GTO Kragujevac. Pristupljeno 2024-05-02.
- ^ Bajić, Nina (2024-03-02). „Obeležene 82 godine od stradanja rodoljuba na Metinom brdu”. Pristupljeno 2024-05-04.
- ^ Nikolić, Jovanka (2022-03-30). „"Zaboravljena" godišnjica streljanja antifašista na Metinom brdu”. Glas Šumadije (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-06-12.
- ^ „Metino brdo: SPOMENIK OPET SJAJI”. SUBNOR Srbije. 1. 3. 2017. Pristupljeno 3. 5. 2024.
- ^ „Sećanje na streljane na Metinom brdu”. Vesti.rs. 2. 3. 2016. Pristupljeno 2024-05-04.
- ^ „Metino brdo-Kragujevac: SEĆANjE NA SLOBODARE”. SUBNOR Srbije. 2. 3. 2022. Pristupljeno 3. 5. 2024.
- ^ Soković, Saša (11. 4. 2021). „Talac svog vremena”. KRAGUJEVAČKE NOVINE. Pristupljeno 2024-05-02.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Soković, Saša (11. 4. 2021). „Talac svog vremena”. NEDELJNE NOVINE „KRAGUJEVAČKE”. Pristupljeno 2024-05-04.