Spomen-kosturnica na Gučevu

Spomen-kosturnica na Gučevu
Spomen-kosturnica na Gučevu
Opšte informacije
Mesto	Planina Gučevo
Opština	Loznica
Država	Srbija
Vreme nastanka	1914/1929.
Tip kulturnog dobra	Znamenito mesto od velikog značaja
Nadležna ustanova za zaštitu	Zavod za zaštitu spomenika kulture
www.vaza.co.rs

Spomen-kosturnica na Gučevu u kojoj su sahranjeni posmrtni ostaci srpskih i austrougarskih ratnika, izginulih na ovom prostoru 1914. godine, na početku Prvog svetskog rata tokom Bitke na Drini (deo Gučevska bitka). Spomen-kosturnica kao znamenito mesto predstavlja nepokretno kulturno dobro od velikog značaja.

Planina Gučevo

Glavni članak: Gučevo (planina)

Gučevo je planina koja se nalazi severno od Boranje i u prostoru koji Drina polulučno zatvara sa zapada i severozapada. Najviša tačka se nalazi na 779m nadmorske visine i zove se Crni vrh i spada u red nižih Valjevsko-podrinjskih planina. Crni vrh kao najviša tačka planine, nalazi se na njenom severozapadnom završetku, iznad Koviljače i nedaleko od Loznice. Pruža se pravcem severozapad-jugoistok u dužini od oko 10 kiliometara.

Istorijat

Spomen piramidu sa kosturnicom na platou na istaknutoj koti Gučeva počela je da gradi austrougarska vojska svojim izginulim ratnicima, za vreme okupacije tokom Prvog svetskog rata, ali je nije dovršila. Udruženje rezervnih oficira i ratnika sakupilo je i sahranilo u zajedničku kosturnicu 3200 posmrtnih ostataka srpskih ratnika rasutih po Gučevu i okolini, kao i posmrtne ostatke 53. zagrebačke regimente prenete iz parka u Bukovičkoj banji. Projekat prepravke piramide i izgradnje kosturnice u njenom podnožju uradio je arhitekta V. Todić 1927. godine. Spomenik je izgrađen 1929. a osvećenje je bilo 1930. godine.

Izgled spomen-kosturnice

Spomenik u obliku piramide visine 16,85 m. izveden je od blokova veštačkog kamena. Osnova piramide je u obliku kvadrata, sa ispustima na sve četiri strane tako da se u osnovi spomenika obrazuje krst. Na njenom vrhu je dvoglavi orao raširenih krila isklesan od belog mermera. Na zapadnoj strani piramide postavljen je veliki lovorov venac urađen od belog mermera sa krstom u sedini. Ispod lovorovog venca nalazi se sarkofag na kome je u reljefu predstavljena borba srpske i austrougarske vojske sa urezanim tekstom: “gučevskim herojima poginulim u borbi 1914. godine”. Sarkofag nosi arhitravna greda na kojoj je upisan natpis sa Njegoševim rečima: “blago onom ko dovjeka živi imao se rašta i roditi”. Arhitravnu gredu drže dve nage figure ratnika – stražara sa mačem u ruci, a na ostalim stranama postamenta izveden je krst u mermeru u kvadratnom okviru iznad koga je grb sa dvoglavim orlom. Na istočnoj strani iznad grba izveden je lovorov venac sa krstom u sredini, dok se na arhitravnoj gredi nalazi urezan tekst: “gučevskim herojima . udruženje rezervnih oficira i ratnika 1929. godine”. Ispod piramide ukopana u zemlju nalazi se grobnica pokrivena betonskom pločom. Levo i desno su veće betonske klupe sa stopama u obliku lavova. Oko pravougaonog prostora spomen—obeležja je ograda sa betonskim stubovima spojenim gvozdenim šipkama.

Galerija

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Vidi još

• Spomenici srpskim žrtvama i borcima u Prvom svetskom ratu
• Spisak znamenitih mesta u Srbiji
• Spisak spomen-kosturnica na teritoriji Mačvanskog okruga

Literatura

• Zavod za zaštitu spomenika Valjevo: "Spomeničko nasleđe Kolubarskog i Mačvanskog Okruga" . . Ваљево. 2006. ISBN 978-86-904745-2-3. . COBISS.SR 131307532

Spoljašnje veze

• Opština Loznica Arhivirano na sajtu Wayback Machine (4. novembar 2013)
• Blago Srbije
• Republički zavod za zaštitu spomenika kulture - Beograd
• Lista spomenika

---

Napomena: Sadržaj ovog članka je jednim delom ili u celosti preuzet sa http://vaza.co.rs. Nosilac autorskih prava nad materijalom je dao dozvolu da se isti objavi pod slobodnom licencom. Dokaz o tome se nalazi na OTRS sistemu, a broj tiketa sa konkretnom dozvolom je 2013110510010149.