Stanko Kostić
| Stanko Kostić | |
|---|---|
 | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 7. mart 1964. |
| Mesto rođenja | Požarevac, SFR Jugoslavija |
| Umetnički rad | |
| Pravac | Umetnička fotografija |
Stanko Kostić (Požarevac, 1964) srpski je fotograf. Na likovnu scenu Srbije stupio je svojim Fotografijama još od školskih dana. Izlagao je na više na oko 150 kolektivnih i samostalnih izložbi u Srbiji i inostranstvu.[1] Dobitnik je brojnih nagrada i priznanja. Član je Foto saveza Srbije. Živi i stvara u Beogradu.[2]
Život i karijera[uredi | uredi izvor]
Rođen je u Požarevcu 7. marta 1964. godine. Osnovnu i srednju školu završio je u Petrovcu na Mlavi. U Beogradu je završio studije informatike.[3]
Fotografijom se bavi od školskih dana, i od tada svu svoju delatnost svestrano je posvetio fotografiji, posebno njenim dokumentarnim vrednostima, koje su ga usmeravale ka „nepresušnoj temi zavičajnih priča, zaboravljenih predela nastanjenih oronulim kućama, naseljenim starim ljudima i njihovim drevnim zanimanjima”.[4]
Izlagao je na oko 100 kolektivnih i oko 50 samostalnih izložbi u zemlji i inostranstvu (Etnografski muzej u Beogradu, Konak kneginje Ljubice, Ruski dom u Beogradu, Galerija nauke i tehnike SANU, Palata Saveta Evrope u Strazburu, Institut antropologije i etnologije u Varšavi, Muzej narodne umetnosti u Otrembusima kod Varšave, Muzej „Staro selo” u Sirogojnu ...).
Stanko Kostić je svoje fotografije i reportaže objavio i u mnogim časopisima (JAT revija, Politikin magazin, Lisa, Ilustovana politika, Slowo YU Polonii...), knjigama, monografijama i tematskim kalendarima.
Bavi se i kulturom i tradicijom Srbije, crkvenom umetnošću izvan Srbije (Sent Andreja i Rumunija, Manastir Hilandar), rodnog kraja - doline reke Mlave, Homolja i istraživanjem razvoja crkvene umetnosti na tlu Braničevske eparhije.
Živi i stvara u Beogradu, u braku sa suprugom Snežanom, sa kojom ima dve ćerke: Jelenu i Aleksandru. Član je Foto saveza Srbije.
Delo[uredi | uredi izvor]
Kostićev umetnički opus prvenstveno je okrenut ka temama iz prirode koju želi da predstavi kao njen istinski zaljubljenik.
Beležeći predele od Homolja preko ravnice do Podunavlja, približio je ljudima osobenost tih krajeva. Reke, vode, slapovi i potoci koji sa njegovih fotografija isijavaju najčistijom lepotom i bogatstvom zemlje Srbije, istovremeno podsećaju na njihovu ugroženost i slabost pred industralizacijom savremenog društva. Kroz cikluse „Stari zanati” i „Narodno graditeljstvo” uspeo je da otrgne od zaborava i sačuva autentičnost i izvornost domaće tradicije. Kostić više od dve decenije svojim objektivom beleži narodne običaje, pre svega, istočne Srbije. Svojim radom i raznovrsnošću kroz fotografsko beleženje folklorne tradicije, narodnog graditeljstva i starih zanata sproveo je etnografsku studiju nasleđa istočne Srbije kroz prizmu umetničke fotografije. Takođe, njegova posvećenost crkvenoj umetnosti izrodila je dragocene dokumentarne fotografije živopisa, ikonopisa i arhitekture mnogih manastira i hramova Srpske pravoslavne crkve.[5]
U svakoj umetničkoj fotografiji, Stanko Kostić, ma kojom temom da se bavio, osim apsolutnog umetničkog izraza i zanatskog umeća, utkao je i znanje ali i sopstveno istraživanje o onome što je fotoaparatom zabeležio.
| „ | Stoga su njegove fotografije mnogo više od pukog umetničkog izraza. To su umetničke zabeleke vrednog hroničara domaće tradicije.[5] | ” |
- Deo slika sa Kostićeve izložbe u Galerije nauke i tehnike SANU: „Lepota pećina istočne Srbije - milioni godina tihovanja i stvaranja” (2017)
-
-
U Galeriji RTS od 28. decembra 2021. do 31. januara 2022. godine izložen je deo fotografija Stanka Kostića iz opusa „Moja Srbija", realizovan jednim delom uz podršku Delegacije Evropske unije u Srbiji. Na ovoj izložbi Stanko Kostić promoviše prirodne lepote i bogato kulturno nasleđe Srbije. Predstavljeni eksponati sa izložbe fotografija Kostića posle ove izložbe biće ustupljeni na poklon Radio Beogradu radi likovnog uređenja prostora ove medijske kuće.[6]
U Galeriji nauke i tehnike SANU, oktobra 2023. godine Stanko Kostić je kroz fotografije predstaviti arhitektonsko nasleđe, umeće tadašnjih majstora u gradnji crkvi brvnara na tlu Srbije i uticaj graditelja iz Osata preko Drine i majstora iz Prizrena, koji su se doselili u seobama sa juga Srbije. Kostić na ovim slikama prikazuje i veliki istorijski značaj ovih svetinja, i deo ikonopisa koji je zatečen u crkvama brvnarama, čiji su autori putujući zografi i srpski ikonopisci toga vremena.[7]
Prema rečima Dušana Milovanovića...Stanko Kostić je Neustrašivi podvižnik, spreman da se uspentra i na najgrbavije hridi, zađe u kanjone i spusti se u mračne dubine pećina, gde retko ko zalazi, sem avanturista i speleologa... i sa svih tih mesta da donese dragocene bisere, i zauvek ih sačuva za nas i za one što za nama budu dolazili. Jednostavno, gospodin Kostić jeste jedan otadžbinski zaljubljenik, asketa i podvižnik, spreman na velike napore kako bi dosegao što niže u dubinu, u obilje, u suštinu, koji su običnima najčešće nedostupni i sasvim nevidljivi.[6]
Legat Stanka Kostića[uredi | uredi izvor]
Legat „Stanka Kostića” koji se čuva u okviru likovne zbirke u Zavičajnom muzeju u Petrovcu na Mlavi čine 52 dokumentarno - umetničke fotografije iz različitih ciklusa Kostićevog stvaralaštva, koje je umetnik zaveštao ovoj kulturnoj ustanovi. Kao motiv zaveštanja autor je naveo htenje da njegov rad postane muzejsko svedočanstvo o njegovom predanom zalaganju da kraj oko Petrovca na Mlavi bude izdignut i predstavljen u svoj njegovoj lepoti i svedoči o starim zanatima koji polako nestaju, narodnom građevinarstvu u ruralnim sredinama, prirodnim lepotama i prirodnim dobrima Braničevskog okruga, narodnim običajima i verovanjima Srba i Vlaha i istočnoj Srbiji.[8]
| „ | Formiranje Legata predstavlja polaznu tačku za dalje prikupljanje i proučavanje likovnog rada Stanka Kostića, koji je svoj umetničko-istraživački rad verifikovao kroz mnogobrojne nagrade i priznanja na domaćim i svetskim izložbama.[5] | ” |
Izložbe[uredi | uredi izvor]
Stanko Kostić je imao je više od 60 samostalnih izložbi u zemlji i inostranstvu, među kojima su značajnije
- 2012. Požarevac, „Hilandar 2011” Narodni muzej
- 2017. Beograd, „Lepota pećina istočne Srbije - milioni godina tihovanja i stvaranja”, Galeriji nauke i tehnike SANU
- 2019. Beograd, izložba fotografija „Priča o vodenici – Od kola do turbine“ Galerija nauke i tehnike SANU.[9]
- 2019. Beograd, „Ornament, znakovi i ukrasi na kućama Braničeva”, Etnografski muzej
- 2021. Beograd, „Ćilim – put niti“, Galerija nauke i tehnike SANU
- 2021/2022. Beograd, „Moja Srbija”, mala Galerija RTS.
- 2021/2022. Beograd, Izložba fotografija „Priča o vodenici – Od kola do turbine“
- 2023. Beograd, Izložba fotografija „Crkve brvnare”, Galeriji nauke i tehnike SANU.[7][10]
- Deo slika sa Kostićeve izložbe u Etnografskom muzeju Beograd:„Ornament, znakovi i ukrasi na kućama Braničeva” (2019)
-
-
Priznanja[uredi | uredi izvor]
Dobitnik je brojnih nagrada i priznanja, od kojih su značajnija:
- Dve godišnje nagrade ULUPUDS-a,
- Priznanje „4. jun” opštine Petrovac na Mlavi,
- Prva nagrada za kolekciju slajdova i kolekciju fotografija na Međunarodnom salonu ŽISEL, Gramata Eparhije braničevske ...).
Bibliografija[uredi | uredi izvor]
- Monografije
- Srbija,
- Lepe šume Srbije,
- Ikonopis Vranjske eparhije,
- Hram Uspenja Presvete Bogorodice u Pančevu.
- Srpske svetinje u Rumuniji
- Tematski kalendari
- Stari zanati,
- Stara srpska odlikovanja,
- Skulpture i plastika na fasadama beogradskih zdanja,
- Narodna arhitektura Istočne Srbije,
- Priroda doline Mlave,
- Šesto godina Manastira Manasije,
- Istočna Srbija,
- Nebeska riznica - svedočanstva Eparhije Braničevske,
- 1700 godina slobode crkvene misli i umetnosti braničevske eperhije,
- Homolje, Beljanica, Kučaj, sliv Mlave i Resave,
- Trajanje - nošnje i običaji,
- Priroda Srbije - između svetlosti i senke.
- Skrivene lepote Srbije - novogodišnji kalendar Politike za 2019.
- Manastiri doline Mlave,
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Milenković, Kaja Pančić. „Kuća je zajednička duša porodice”. Politika Online. Pristupljeno 2024-01-18.
- ^ „Legat Stanka Kostića”. Beograd FOTO, 2013. Pristupljeno 18. 4. 2017.
- ^ Stanko Kostić Umetnički fotograf, ULUPUDS U: KOSTIĆ, Stanko, Priča o vodenici : od kola do turbine / [fotografija] Beograd : SANU, 2019 (Beograd : Planeta Print). - 67 str. : ilustr. ; 22 x 24 cm. - (Galerija nauke i tehnike SANU ; br. 37)
- ^ Zlatić Ivković, Zorica. „Čuvar zavičajnih priča Stanko Kostić, fotografije”. Staro selo, Sirogojno,. Arhivirano iz originala 18. 04. 2017. g. Pristupljeno 18. 4. 2017.
- ^ a b v Ilić, Milica. „Legat Stanka Kostića”. Zavičajni muzej Petrovac na Mlavi, 2011. Pristupljeno 17. 4. 2017.
- ^ a b Serbia, RTS, Radio televizija Srbije, Radio Television of. „Moja Srbija – fotografije Stanka Kostića”. www.rts.rs. Pristupljeno 2021-12-29.
- ^ a b O, P. „Izložba fotografija „Crkve brvnare” u Galeriji nauke i tehnike SANU”. Politika Online. Pristupljeno 2023-09-26.
- ^ „Stanko Kostić dopunio svoj legat u Zavičajnom muzeju”. ebranicevo.com, 8. 8.2016. Pristupljeno 18. 4. 2017.
- ^ „IZLOŽBA FOTOGRAFIJA „PRIČA O VODENICI – OD KOLA DO TURBINE“”. www.sanu.ac.rs. Pristupljeno 2023-05-23.
- ^ „Stanko Kostić - Dnevni list Danas” (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-01-18.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
Mediji vezani za članak Stanko Kostić na Vikimedijinoj ostavi
- Lepota pećina istočne Srbije - Politika, Beograd, 2017.
- Čuvar zavičajnih priča Stanko Kostić - fotografije
- Detektivsko oko Stanka Kostića Politika onlajn 20.12.2018.
