Crkva Svetog Arhangela Mihaila u Poljskoj Ržani
| Crkva Svetog Arhangela Mihaila u Poljskoj Ržani | |
|---|---|
 Crkva Svetog Arhangela Mihaila, april 2023. | |
| Osnovni podaci | |
| Tip | crkva |
| Jurisdikcija | Srpska pravoslavna crkva |
| Eparhija | niška |
| Osnivanje | 2007. |
| Posvećen | Arhanđel Mihailo |
| Lokacija | |
| Mesto | Poljska Ržana, Pirot |
| Koordinate | 43° 7′ 37.8834″ N 22° 37′ 40.2954″ E / 43.127189833° S; 22.627859833° I |
Crkva Svetog Arhangela Mihaila nalazi se u selu Poljska Ržana, nedaleko od Pirota. Podignuta je u prvoj deceniji 21. veka i pripada Izvorskoj parohiji Arhijerejskog namesništva pirotskog.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Početkom 21. veka Poljska Ržana bila je jedno od mnogoljudnijih sela u pirotskom kraju, premda su je mnogi zbog položaja i blizine grada već u to vreme smatrali prigradskim naseljem. Budući da još uvek nije imala svoju crkvu, njeni meštani su za verske potrebe koristili gradske i hramove u okolnim selima.[a] Dok selo sada ulazi u sastav Izvorske parohije, u prošlosti je, tokom 19. veka, pripadalo i Trnjanskoj i Krupačkoj parohiji, te su njegovi stanovnici tokom bezmalo dva stoleća bili upućeni na crkvene objekte u Krupcu, Izvoru ili Gradašnici.[2][3] Udaljenost tih lokacija i razvijenost samog sela na početku novog milenijuma, tadašnji parohijski sveštenik Nebojša Vujić navodi kao osnovne motive koji su kod njega generisali ideju o gradnji novog hrama u Poljskoj Ržani.[4]
Upravo u to doba usledio je nagli razvoj graditeljske delatnosti na podizanju i obnovi crkava i manastira pirotskog kraja. Nakon obnove crkve Svete Petke u Gradašnici i hrama Svete Trojice u Izvoru, vođstvo Izvorske parohije iznelo je zamisao o podizanju nove crkve u Poljskoj Ržani, koja bi ujedno predstavljala prvi hram podignut iz temelja u pirotskoj opštini nakon Drugog svetskog rata.[4]
Iako je inicijalna ideja gradskih rukovodioca i privrednika podrazumevala izgradnju skromnije, montažne crkve – brvnare, ubrzo se od te zamisli odustalo i prihvaćen je koncept gradnje od čvrstog materijala. Projekat je dobio blagoslov i tadašnjeg Episkopa niškog, potonjeg Patrijarha srpskog Irineja, a već oktobra 2006. godine priređena je ceremonija osvećenja temelja hrama. Radovi su tekli prilično brzo i već tri meseca kasnije crkva je bila završena. Fasada hrama urađena je u vizantijskoj boji, crveno-žuto, dok je ikonostas crkve oslikao pirotski freskopisac Bojan Vasić.[4][5]
Novoizgrađeni hram Svetog Arhangela Mihaila osveštan je 4. maja 2008. godine. Svetu arhijerejsku liturgiju služio je Episkop niški Irinej sa sveštenstvom iz Pirota.[6] Tom prilikom, Episkop niški Irinej uručio je odlikovanje Svetog cara Konstantina predsedniku opštine Pirot Vladanu Vasiću, direktoru Fonda za građevinsko zemljište u Pirotu Momčilu Antiću, direktoru JP „Vodovod i kanalizacija” Zoranu Nikoliću i preduzetniku Srđanu Miniću za izuzetno zalaganje pri izgradnji hrama i za poštovanje pravoslavne vere.[7]
Novi zvonik osvećen je i pušten u funkciju u jesen 2015, premda je ostatak radova na njemu postepeno privođen kraju do 2019. godine. Glavni donator izgradnje zvonika i livenja zvona bio je dr Svetozar Petrović – Zora Čoroleja, doktor veterinarskih nauka i humanista poreklom iz Poljske Ržane.[4]
Galerija[uredi | uredi izvor]
Napomene[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Minčić, Milovan (2002). Poljska Ržana: hronika. Pirot. str. 41.
- ^ Jeremenković, Miodrag (2009). „Obroci u Krupačkoj parohiji”. Pirotski zbornik. 34: 101.
- ^ Videnović, Nikola (2014). Trnjanski rodoslov. str. 90.
- ^ a b v g Lazarević, Davor (2021). Obnova i gradnja hramova izvorske parohije Arhijerejskog namesništva pirotskog. Pirot. str. 17—34.
- ^ „Stopama vizantijskih freskopisaca – Piroćanac Bojan Vasić oslikao veliki broj svetinja”. Blic. 24. 4. 2022.
- ^ Manić, Miljan (2017). Pirotski vremeplov: hronologija. Pirot. str. 330.
- ^ „Nova crkva posle pola veka”. Arhiva SPC. 6. maj 2008. Pristupljeno 25. 4. 2023.