Crkva vaznesenja Hristovog u Čajniču

Crkva vaznesenja Hristovog u Čajniču
Crkva vaznesenja Hristovog u Čajniču
Crkva vaznesenja Hristovog u Čajniču
Osnovni podaci
Tip	crkva
Jurisdikcija	Srpska pravoslavna crkva
Eparhija	Mitropolija dabrobosanska
Lokacija
Mesto	Čajniče
Država	Republika Srpska

Crkva vaznesenja Hristovog u Čajniču je crkva Srpske pravoslavne crkve koji se nalazi u opštini Čajniče u Republici Srpskoj u Bosni i Hercegovini. Crkva je smještena u porti crkve Uspeća Bogorodice i pripada mitropoliji dabrobosanskoj.

Istorija[uredi | uredi izvor]

O nastanku ove crkve danas nema pouzdanih podataka, ali postoji podatak da je obnovljena 1893. godine i da je služila kao parohijalna crkva sve do izgradnje nove crkve. Većina istraživača su mišljenja da je ova crkva znatno starija, što se može vidjeti iz određenih zapisa u više naslova. Jedan od takvih zapisa se nalazi u knjizi „Knjiga Zlatoust” sa kraja 15. vijeka ili početka 16. vijeka. Iz njega se vidi da je crkva sa istom hramovnom posvetom postojala u Čajniču sredinom 18. vijeka. Takođe, iz zapisa u knjizi „Opšti minej“ iz 1651. godine, stoji natpis dvojice vlasnika knjige, jereja Jove Vergovića iz 1833. godine i zapis iz iste godine o Gradaščevićevoj buni.^[1]

Sudeći prema njenom spoljnom izgledu i nekim drugim karakteristikama, može se reći da je objekat znatno stariji. Ovo se prije svega odnosi na slabo urađenu fasadu, jednostavan konstruktivni sistem i činjenicu da je nivo poda ukopan u odnosu na nivo terena.

Sveštenik P. Komadanović je 1891. godine u časopisu „Bosanska vila” naveo sljedeće: „Ko je crkvu sagradio i kade, upravo se ne zna. Sudeći po narodnom predanju, po formi i veličini građevine, držim da je podignuta trudom i prilozima pobožnih Hrišćana iz mjesta i okolice. Što se tiče doba njezina postanka to će nam rasvijetliti sultanov ferman koji se srećom sačuvao u originalu kod ovdašnje srpsko-pravoslavne opštine. On datira preko 300 godina i njime se dopušta narodu da krov na ovoj crkvi obnovi”.

U istom članku spominje se jedna stara rukopisna zabilješka, koja se nalazi na pretposljednjem listu starog Evanđelja, koje je pisano 1513. godine, i koja spominje 1578. godinu i „hram uspijenja Bogom” u Čajniču. Prijašnja građevina je bila iste širine i visine kao i objekat obnovljen 1893. godine, ali je njena dužina bila za 2,50 m kraća, a ovom produžetku bila su dodata još jedna vrata i jedan prozor sa zapadne strane.

Za vrijeme Drugog svjetskog rata, između 11. i 12. aprila 1943. godine, crkva je stradala od eksplozije i od nje su ostali sačuvani samo zidovi.

Poslije rata, 1946. godine, obnovljena je u istom obliku kao i ranije, sa jednom razlikom u krovu koji je podignut na viši nivo, doadavajući tri reda kamena.

Ikonostasnu pregradu Crkve Vaznesenja Hristovog čine Carske dveri sa scenom Blagovijesti. Iznad njih je kružna ikona. Rađena je tehnikom ulja na platnu. Uokvirena je drvenim okvirom. Na njoj je predstavljena scena Uspenja Presvete Bogorodice. Prostor iznad prekriva velika scena Tajne večere.

Dio ikonostasa ispod scene Tajne večere, a pored Carskih dveri je prekriven lamperijom. Na nju su pričvršćene sljedeće ikone: Sveti Nikola, Sveta Tri Jerarha, Sveti Arhiđakon Stefan, Sveti Georgije, Sveti Ignjatije, Hristos kao car i veliki arhijerej, Presveta Bogorodica, Sveta Velikomučenica Varvara, Sveti Arhanđel Mihajlo.^[2]