Шмрк
| Šmrk | |
|---|---|
 Ser Terens Dejvid Džon Pračet (1948-2015), autor 41 romana serijala o Disksvetu. | |
| Nastanak | |
| Orig. naslov | Snuff |
| Autor | Teri Pračet |
| Zemlja | Ujedinjeno Kraljevstvo |
| Jezik | engleski jezik (original) |
| Sadržaj | |
| Žanr / vrsta dela | fantastika, komedija |
| Teme | rasizam, ropstvo, abolicionizam |
| Mesto i vreme radnje | Disksvet; Rani novi vek[a] |
| Izdavanje | |
| Datum | 2011. |
| Hronologija | |
| Prethodnik | Tras! |
Šmrk (engl. Snuff) je 39. roman iz serije od Disksvetu britanskog književnika Teri Pračeta. Ovo je osmi nastavak priče o Semjuelu Vajmsu, zapovedniku Gradske straže Ank Morporka.[1]
Sadržaj[uredi | uredi izvor]
Sem Vajms, zapovednik gradske straže Ank-Morporka, odlazi sa porodicom na godišnji odmor na ogromno seosko imanje svoje supruge, ledi Sibile Ramkin. Kao čovek iz velegrada, koji nikada nije bio na selu (niti video domaće životinje, osim u tanjiru), Sem je u početku zbunjen mnogim seoskim običajima (kao na primer, jazom između aristokratije i seljaka), a zatim zgrožen i revoltiran postupanjem seoskog stanovništva sa lokalnim goblinima. Iako su inteligentna humanoidna rasa koja govori i ima vlastitu kulturu, goblini nemaju priznat status inteligentnih bića i lokalno stanovništvo ih lovi kao štetočine, a deo aristokratije ih drži kao robove na plantažama duvana. Svega nekoliko ljudi, između ostalih poznata spisateljica romana za decu (koju su kao bebu spasili i odgajali goblini, a koja sada drži ilegalnu školu za goblinsku decu) i seoski kovač (kome su goblini otkrili lokalni rudnik gvožđa) smatraju gobline inteligentnom rasom koja zaslužuje građanska prava (koja već imaju patuljci, trolovi, gnomi, vampiri i vukodlaci). Pošto Semov dolazak poremeti ilegalne poslove lokalnih moćnika (koji švercuju duvan i drogu za trolove, koristeći gobline kao robovsku radnu snagu), oni pokušavaju da ga uhapse za iscenirano ubistvo seoskog kovača, koji je bio jedan od male grupe boraca za prava goblina: kovač je zapravo otet, a umesto njega je zverski ubijena goblinska devojka, čija je krv ostavljena na mestu zločina. U potrazi za nestalim kovačem, Sem otkriva goblinsku pećinu i zahvaljujući demonskoj Tami koja priziva (koja je nakon događaja u romanu Tras! postala njegov saveznik), razume jezik goblina koji ga mole za pravdu, jer ubistvo goblina po važećim zakonima ne podleže nikakvoj kazni, kao ubistvo bilo koje životinje. Dirnut njihovom patnjom, Sem će uz pomoć svoje supruge i prijatelja iz Noćne straže, kao i vladara Ank-Morporka, kralja patuljaka i kralja trolova koji mu duguju usluge od ranije, posle mnogih avantura uspeti da se izbori za rasnu ravnopravnost goblina pred zakonom, koji će dobiti status vrste sa punim građanskim pravima.[1]
Kritika[uredi | uredi izvor]
Independent: "Krajnje ozbiljna komedija i vrlo stvarna i relevantna fantastika. Istovremeno urnebesno cinična, praktična i puna ideala."[1]
Publishers Weekly: "Prikriveni omaži Džejn Ostin i policijskim serijama."[1]
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Vreme na Disksvetu može se približno odrediti na osnovu opisanog društvenog uređenja i postojeće tehnologije: države na Disksvetu su ili feudalne monarhije ili aristokratske gradske republike, esnafi u gradovima i feudalni odnosi na selu su čvrsto ukorenjeni, a hladno oružje i oklopi dostigli su vrhunac razvoja - samostreli, helebarde i sablje prisutni su svuda, dok vatreno oružje još ne postoji (jedini prototip ručnog topa izmislio je nedavno Leonardo od Kvirma). Sve ove činjenice stavljaju zbivanja na Disksvetu u vreme ekvivalentno 15. veku u renesansnoj Evropi.
