Mangifera indica
| Mango | |
|---|---|
| |
| Staro stablo na Reinionu. | |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | |
| Divizija: | |
| Klasa: | |
| Red: | |
| Porodica: | |
| Rod: | |
| Vrsta: | M. indica
|
| Binomno ime | |
| Mangifera indica | |
| Sinonimi | |
| |
.jpg)
Mango (Mangifera indica) je drvo iz porodice Anacardiaceae za koje se veruje da je poreklom iz regiona između severozapadnog Mjanmara, Bangladeša i severoistočne Indije. Ime, po kome je poznato danas, izvedeno je iz tamilskog man-kay ili man-gay, što su Portugalci čuli kada su se naselili u Zapadnu Indiju.[1][2] Naučni naziv roda je kombinacija tamilskog man-gay i latinskog glagola fero, ferre, tuli, latum = nositi. Epitet vrste znači indijski.
Opis vrste
[uredi | uredi izvor]Mango je veliko zimzeleno drvo, visoko i do 30 m, sa velikom krunom u obliku kišobrana. Stameno deblo je široko do jednog metra.
Listovi su naizmenični, prosti, kožasti, duguljastolancetasti, zakrivljeni prema gore od sredine i ponekad s blago talasastim ivicama. Mladi listovi su crvene boje, stariji ispod njih - blještavo tamnozeleni, sa žutim ili belim ivicama; lisna drška dužine 4,5 cm, u dnu prugasta i zadebljala.
Cvasti su duge preko 16 cm, vrlo razgranate sa mnogo malih (4 mm) zelenkastobelih ili ružičastih delimično muških i delimično dvopolnih cvetova. Cvet je radijalno simetričan, sa 5 latica koje se šire, 3-5 mm duge, prošarane crvenom bojom, fino dlakav i mirisan.
Neki plodovi su jarko obojeni crveno i žuto, a neki su zeleni. Meso ploda je sočno i slatko. Seme u maljavom endokarpu, bubrežasto sa tankom pergamentastom semenjačom, eksalbuminsko, rekalcitrantno, dugo 6-7 cm. Klijanje hipogeično.
Poreklo i rasprostranjenost
[uredi | uredi izvor]Zemlja porekla je indijski podkontinent, ali je odatle prenesen u ostale delove Azije. Seme manga brzo gubi klijavost, pa se mango dugo nije mogao introdukovati po zapadnoj hemisferi. Tek oko 1700. godine je uspešno prenet u Brazil i na Karibe.[3]
Značaj
[uredi | uredi izvor]Tradicionalna medicina
[uredi | uredi izvor]Koristi se u Ajurvedi, kao lek. U ovom sistemu tradicionalne medicine, različita svojstva se pripisuju različitim delovima stabla manga. Ekstrakti kore, lišća, stabljike i nezrelih plodova pokazali su antibiotska svojstva. Osušeni cvetovi manga, koji sadrže 15% tanina, služe za sprečavanje dijareje, kod hronične dizanterije i u lečenju hroničnog uretritisa. Kora je korišćena protiv reumatizma i difterije. Poznato je da mango produkuje fenolne supstance koje mogu izazvati kontaktni dermatitis.
Drvo
[uredi | uredi izvor]Drvo se koristi za proizvodnju muzičkih instrumenata, kao što je ukulele. Pravi se i jeftiniji nameštaj, kao i šperploče.[4]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Sauer, Jonathan D. (1993). Historical geography of crop plants : a select roster. Boca Raton: CRC Press. ISBN 978-0-8493-8901-6. OCLC 27224696.
- ^ „Mango tree, national tree”. bdnews24.com. Pristupljeno 17. 4. 2019.
- ^ Plant and fungal toxins. Keeler, Richard F., Tu, Anthony T., 1930-. New York, N.Y.: M. Dekker. 1983. ISBN 978-0-8247-1893-0. OCLC 9828227.
- ^ „Mango | The Wood Database - Lumber Identification (Hardwood)” (na jeziku: engleski). Pristupljeno 17. 4. 2019.
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Sauer, Jonathan D. (1993). Historical geography of crop plants : a select roster. Boca Raton: CRC Press. ISBN 978-0-8493-8901-6. OCLC 27224696.
