Partitio terrarum imperii Romaniae

Podela Vizantijskog carstva 1204. godine

Partitio terrarum imperii Romaniae (lat. "Podela zemalja carstva Romanije") ili Partitio regni Graeci ("Podela kraljevstva Grka"), je bio sporazum potpisan između krstaša nakon zauzeća vizantijske prestonice, Carigrada, u Četvrtom krstaškom ratu, 1204. godine. Njime je osnovano Latinsko carstvo i određena podela vizantijskih teritorija između učesnika krstaškog rata, uglavnom u korist Mletačke republike. Međutim, pošto krstaši nisu zauzeli čitavu teritoriju Carstva (Nikejsko carstvo, Trapezuntsko carstvo, Epirska despotovina), većina odredbi sporazuma nikada nije realizovana.

Istorija

Sporazum je potpisan krajem septembra ili početkom oktobra 1204. godine ili, prema Nikolasu Oikonomidu, nakon pljačke aprila/maja 1204. godine. Sastavljen je od strane 24 predstavnika, od kojih su dvanaestorica bili Mlečani, a dvanaestorica predstavnici drugih krstaških vođa. Latinskom caru poverena je vlast nad četvrtinom Vizantijskog carstva. Venecija je dobila tri osmine teritorija Carstva i tri osmine Carigrada, zajedno sa Aja Sofijom. Preostale tri osmine raspoređene su ostalim krstaškim vođama. Venecija je postala vodeća država istočnog Sredozemlja. Odmah iza nje, druga po snazi država bilo je Latinsko carstvo. Sporazum je označio početak Frankokratije, odnosno rimokatoličke vlasti nad Grčkom. Odredbe sporazuma nisu u potpunosti izvršene. Epirska despotovina, Nikejsko carstvo i Trapezuntsko carstvo nisu bili pod kontrolom krstaša, a među samim krstašima dolazilo je do sukoba. Samo Latinsko carstvo obuhvatalo je Carigrad, Trakiju i Mramorno more. Ono je bilo u sukobu sa moćnim Drugim bugarskim carstvom. Latinska vlast najduže je trajala u južnoj Grčkoj (Kneževina Ahaja i Atinsko vojvodstvo), kao i na Egejskim ostrvima.

Izvori

• Kazhdan, Alexander, ed. . Oxford Dictionary of Byzantium. Oxford University Press. 1991. ISBN 978-0-19-504652-6. str. 1591–92.