United Fruit Company

Ulaz u zgradu u kojoj se nalazio Junajted frut kompani, Nju Orleans

Junajted frut kompani (engl. United Fruit Company) je bila američka korporacija koja je upravljala produkcijom tropskog voća (najviše banana) u Srednjoj Americi i izvozila ga na severnoameričko tržište. Osnovana je 1899. godine, sa sedištem u Bostonu. Osnivački kompanije bili su kapetan Lorenco Bejker i Endru Preston, kojima se kasnije pridružio i vlasnik železničke kompanije Majnor Kit. Premda je u to vreme pomorski saobraćaj bio glavni vid transporta robe na duže relacije, kompanija je oformila sopstveno transportno preduzeće sa velikom flotom, koje je tridesetih godina 20. veka brojala čak 95 brodova. Kompanije je u svom vlasništvu držala i veliki deo železničke mreže. Kako je jačala njena moć, Junajted frut kompani je u svojim rukama počela da drži i bogate rudnike, lance hotela, kockarnice, plaže, telefonske kompanije... Njena finansijska moć prevazilazila je političku moć država u kojima je poslovala. Stoga je mogla da utiče na donošenje ključnih odluka i tako sebi obezbedi monopolski položaj na tržištu. Bila je umešana i u obaranje nepodobnih režima u Hondurasu 1910. godine i Gvatemali 1954. godine, uz pomoć CIA-e. Junajted frut kompani i Standard frut kompani su najviše doprinele nastanku termina banana republika. Kompanija 1970. godine menja ime u Junajted bananas, što je do 1984. godine bio naziv današnje korporacije Čikita banana internacional.

Vidi još

• Banana država
• Banana ratovi