Nikola Ivanović

Nikola Ivanović (Danilovgrad, 1. decembar 1934) je dugogodišnji novinar i autor iz Crne Gore. Njegova četrdesetogodišnja novinarska karijera protegla se od Sarajeva, Podgorice i Beograda do SAD. Preživeo je četiri totalitarna režima - Hitlerov, Musolinijev, Staljinov i Titov. Tokom svog života, Ivanović je živeo u četiri različite države, a da se nije ni preselio iz rodne kuće, doživevši promene u političkim sistemima - od Kraljevine Jugoslavije, preko komunističke republike, do Savezne Republike Jugoslavije, Državne zajednice Srbije i Crne Gore i na kraju, nezavisne Crne Gore. U svojoj dugoj novinarskoj karijeri, držao se uvek načela - novinar nikad ne sme biti kukavica, čvrsto verujući da je hrabrost u novinarskoj delatnosti - pitanje morala.

Obrazovanje

Ivanović je završio studije na Pedagoškoj akademiji u Sarajevu, a zatim nastavio studije filozofije u istom gradu. Po obrazovanju je nastavnik srpskog jezika i književnosti, opšte i nacionalne istorije, kao i profesor filozofije.

Novinarska karijera

Nakon završetka studija, Nikola Ivanović je svoju novinarsku karijeru započeo u Sarajevskim novinama i "Oslobođenju", gde su se pojavili njegovi prvi tekstovi. Njegova karijera je potom nastavljena u NIP "Oslobođenju", gde je prvo radio kao korektor, a potom kao novinar - urednik u Malim novinama. Ovaj list je u to vreme bio jedan od najtiražnijih u Jugoslaviji, sa 550.000 štampanih primeraka.

Ivanovićev mali uređivački tim je 1966. godine dobio prestižnu Šestoaprilsku nagradu grada Sarajeva za uspešan projekat povećanja tiraža "Malih novina". Ova nagrada je bila priznanje za njegov novinarski rad i doprinos razvoju novinarstva u Jugoslaviji.

Tokom svoje dugogodišnje novinarske karijere, Ivanović je takođe sarađivao sa brojnim listovima i nedeljnicima, uključujući NIN, Politiku, Dugu, Pobjedu, Radio Crne Gore, ljubljanski "Teleks", časopis "Novinarstvo", glasilo Jugoslovenskog instituta za novinarstvo.

Nakon što je proveo 24 godine u Sarajevu, Ivanović se 1976. godine vratio u Crnu Goru na poziv iz Titograda (današnje Podgorice). Od 1976. do 1991. godine radio je u Izvršnom vijeću (Vladi) Crne Gore. Tokom ovog perioda, obavljao je različite informativne poslove, uključujući i poziciju pomoćnika sekretara za informacije, šefa kabineta predsednika Vlade i republičkog sekretara za informacije.

Rad u Vladi doneo je konstantne tenzije, večiti sukob, između novinara i državnog funkcionera – onoga koji povremeno nešto „otkriva” i istog, koji nešto stalno „skriva”. Upravo zbog tog dvojstva u sebi, gde je prednost uvek davao novinarstvu, Ivanović je dva puta gubio posao, sve vreme ostajući vanstranačke orijentacije.

Tokom svoje karijere Ivanović se suočio se sa brojnim političkim pritiscima. Njegova istraživanja o počecima rada prve državne kratkotalasne stanice, Radio Jugoslavije, donela su mu velike nevolje i izolaciju od strane tadašnjih komunističkih vlasti. Otkrio je da je tu stanicu osnovao dr Milan Stojadinović, predsednik Vlade Kraljevine Jugoslavije, a ne Veljko Vlahović, što je bio zvanični stav komunističkih istoričara. Ovaj obiman istraživački rad, uz citiranje više od 30 dokumenata, objavila je Politika, polovinom marta 1997, u desetak nastavaka.

Dok je bio direktor Radio Jugoslavije (1994 - 1998) suočio se sa pokušajima da se uvede cenzura, posebno tokom masovnih demonstracija 1997 - 98, zbog izborne krađe u Srbiji. Ovi događaji su ga navele da javno kritikuje pokušaje gušenja slobode medija.

Sa funkcije direktora Radio Jugoslavije smenjen je 1998. godine, dok je bio na godišnjem odmoru kod porodice u Milvokiju (SAD). Seli se u Sjedinjene Američke Države, gde je nastavio da se bavi novinarstvom i pisanjem. Napisao je tri knjige o balkanskim konfliktima, koje je otkupila i Nacionalna biblioteka Univerziteta u Medisonu. Zbog svog doprinosa novinarstvu i književnosti, Ivanović je uvršten u prestižnu Markusovu ediciju Who's Who in America za 2014. godinu.

Iako je njegova karijera bila obeležena brojnim izazovima, Ivanović je ostao posvećen novinarstvu i pisanju, pokazavši veliku izdržljivost i neumornu posvećenost novinarstvu i slobodi medija. Njegov rad je ostavio značajan trag u novinarstvu na Balkanu, a njegove knjige i članci nastavljaju da utiču na razumijevanje političke istorije regiona. Trenutno živi u Sjedinjenim Američke Državama.

Dela

Ivanović je autor pet knjiga iz sfere političke publicistike i većeg broja mini studija. Njegove knjige su:

• Rečeno ili prećutano (1993)
• Skupa vlast jeftina država (2000)
• Vlast i država (2002)
• Milovan Đilas, između politike i zavičaja (2011)
• Bjekstvo od sebe - knjiga o vremenu (2015)
• Zbornik savrenene srpske rodoljubive priče, priredio Sima Save Mraović (2018)

Ivanovićeva prva knjiga „Rečeno ili prećutano” (1992), skup je intervjua sa brojnim istaknutim akterima iz političke i verske sfere, kao što su Milovan Đilas, vojvoda Momčilo Đujić, Dobrica Ćosić, Aleksandar Karađorđević, patrijarh Pavle, Jefto Pavić, mitropolit carigradski Pantelejmon.

Nagrade

Nikola Ivanović je dobitnik Šestoaprilske nagrade grada Sarajeva iz 1966. godine, kao i godišnje nagrade Udruženja novinara Crne Gore iz 1983. godine. Bio je odlikovan Ordenom rada sa srebrnim vencem za doprinos obnovi Crne Gore nakon katastrofalnog zemljotresa 1979. godine. Takođe, dobitnik je Plakete Jugoslovenskog instituta za novinarstvo iz 1989. godine "Za unapređenje teorije i prakse jugoslovenskog novinarstva".