Anglo-ruski pomorski rat
 | Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
| Anglo-ruski pomorski rat | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
|
Britanska imperija Kraljevina Švedska |
Ruska imperija Danska-Norveška | ||||||
Anglo-ruski pomorski rat vođen je od 1807. do 1812. godine između Ujedinjenog Kraljevstva i Ruske imperije. Ovaj rat deo je Napoleonovih ratova.
Posle završetka rata u Prusiji i Poljskoj, ruski car Aleksandar, tajnim aneksom uz ugovor o miru sklopljenim u Tilzitu 8. jula 1807. godine obavezao se Napoleonu da će pristupiti kontinentalnoj blokadi, objaviti rat Velikoj Britaniji i u savezu sa Francuskom izvršiti pohod na Indiju. Kao povod za rat poslužio je britanski napad na Dansku avgusta 1807. godine. Ruska vlada nije prihvatila britanska objašnjenja već je u oktobru prekinula diplomatske odnose, a u novembru joj objavila rat. Neprijateljstva su počela u novembru kada su Britanci u Portsmutu zaplenili i rusku fregatu i transportni brod. Eskadru viceadmirala Dmitrija Senjavina od 9 linijskih brodova i jedne fregate koju je prekid odnosa zatekao na maršu za Baltičko more, Britanci su blokirali i zaplenili u Lisabonu, a posadi dozvolili da se kopnom vrati u domovinu.
Velika Britanija uputila je 1808. godine Švedskoj, tada u ratu sa Rusijom pomoć u Baltičko more. U toku Anglo-ruskog rata došlo je do nekoliko manjih bojeva na moru. Značajniji je onaj između anglo-švedske i ruske flote 14. avgusta 1808. godine kod Baltijskog Porta. U težnji da Rusiju odvoji od Francuske, Velika Britanija je izbegavala zaoštrenije sukobe. Britanska Kraljevska ratna mornarica svela je operacije na krstarički rat i blokirala ruske ratne brodove u neutralnim lukama. Ruska mornarica je svoja dejstva ograničila na zaštitu luka i dužobalskog pomorskog saobraćaja. Rat je Rusiji nanosio znatne ekonomske štete; plemstvo i trgovačka buržoazija negodovali su protiv tilzitskog ugovora zbog tajnog Napoleonovog pomaganja Turske u ratu sa Rusijom 1806-1812. godine, a i zbog osnivanja Varšavskog vojvodstva i očiglednih francuskih pokušaja da se Rusija izoluje i zavadi s Prusijom i Austrijom. Otvorene Napoleonove pretnje zbližile su Rusiju i Veliku Britaniju, a posle Napoleonovog napada na Rusiju, 14. jula 1812. godine, sklopljen je ugovor o miru u Erebru 16. jula 1812. godine kojim se Velika Britanija obavezala da Rusiji pruži pomoć u borbi protiv Napoleona, a Rusija da svoje luke otvori Britancima.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- Admiral Lord de Saumarez, 2 t, London 1838 - John Ross
- Vojna enciklopedija, tom 1 (strana 153)