Bakterijska infekcija krvi

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Bakterijska infekcija krvi
SinonimiBlood infection, toxemia, bacteremia
Neutrofili sa intracelularnim bakterijama na razmazu periferne krvi
SpecijalnostiInfektologija

Bakterijska infekcija krvi ili bakterijemija je prisustvo živih bakterija u cirkulišućoj krvi. Većina epizoda okultne bakterijske infekcije spontano se povlači, posebno one izazvane Staphylococcus pneumoniae i Salmonella, a ozbiljne posledice su sve ređe. Međutim, mogu se javiti i ozbiljne posledice bakterijske infekcije krvi, uključujući upalu pluća, septički artritis, apsces mozga, osteomijelitis, celulitis, meningitis i sepsu, koja na kraju može dovesti do smrti.[1]

Vrste bakterijskih infekcija krvi[uredi | uredi izvor]

U zavisnosti od toga koliko dugo su bakterije prisutne u krvi, postoji nekoliko vrsta bakterijske infekcije.

Tranzitorna bakterijska infekcija krvi[uredi | uredi izvor]

Tranzitorna bakteremija je prisustvo bakterija u trajanju od nekoliko minuta. Ona je obično uzrokovana jatrogeno, nekim dijagnostičkim i terapijskim instrumentalnim metodama (kateterizacija, vađenje zuba, intravenska zavisnost od droga).

Intermitentna bakterijska infekcija krvi[uredi | uredi izvor]

Intermitentnu bakteriemiju karakterišu periodi sa i bez bakterija u krvi, što znači da se obično javlja kao oblik rekurentne bakteriemije. Obično je uzrokovan prisustvom bakterijskih žarišta iz kojih bakterije povremeno ulaze u krvotok (npr nedrenirani intraabdominalni apscesi, upala pluća, osteomijelitis itd). Krv uzeta tokom groznice ili neposredno nakon njenog prestanka obično ne registruje bakteriemiju jer je imuni sistem u međuvremenu delovao na bakterije. U tom smislu savetuje se da se krv uzme 30 minuta pre očekivanog skoka temperature. Ovo pravilo često nije primenljivo zbog nepredvidivih temperaturnih skokova.

Kontinuirana bakterijska infekcija krvi[uredi | uredi izvor]

Kontinuiranu bakterijemiju karakteriše neprekidno prisustvo bakterija u krvi, kojue obično ukazuje na tešku infekciju, u kojoj imuni sistem ne može da reguliše infekciju. Slabost imunog sistema obično proizilazi iz činjenice da pacijent ima žarište koje je direktno povezano sa protokom krvi (npr infektivni endokarditis, gnojni tromboflebitis) ili imunosupresijom pacijenta.

Lažna (pseudo) bakterijska infekcija krvi[uredi | uredi izvor]

Posebna kategorija bakteremije je lažna (pseudo) bakterijemija nastaje kao posledica kontaminacije krvi, a ne svrstava se u prave bakterijemije. Pseudobakterijemija je veliki problem za mikrobiološku laboratoriju, kliničara i samog pacijenta, jer može dovesti do pogrešnog pristupa lečenju pacijenta. Da bi se sprečila pojava pseudobakterijemije i teškoće u tumačenju nalaza, neophodno je poštovati principe uzorkovanja hemokulture.

Etiologija[uredi | uredi izvor]

Bakterije mogu ući u krvotok na više različitih načina. Međutim, za svaku glavnu klasifikaciju bakterija (gram negativne, gram pozitivne ili anaerobne) postoje karakteristični izvori ili putevi ulaska u krvotok koji dovode do bakterijske infekcije krvi. Uzroci bakterijska infekcija krvi se dodatno mogu podeliti na zdravstvene ili jatrogene (stečene tokom procesa pružanja nege u zdravstvenoj ustanovi) ili opšte stečene (stečene van zdravstvene ustanove, često pre hospitalizacije).

Gram pozitivna bakterijska infekcija krvi[uredi | uredi izvor]

Gram pozitivne bakterije su sve važniji uzrok bakterijske infekcije krvi.[1] Stafilokoke, streptokoke i enterokoke su najvažnije i najčešće vrste gram-pozitivnih bakterija koje mogu ući u krvotok. Ove bakterije se obično nalaze na koži ili u gastrointestinalnom traktu.

Staphylococcus aureus je najčešći uzrok bakterijske infekcije krvi povezane sa zdravstvenom zaštitom u Severnoj i Južnoj Americi, a takođe je i važan uzrok bakterijske infekcije krvi stečene u zajednici.[2] Ulceracije, čirevi ili rane na koži, infekcije respiratornog trakta i intravenska upotreba droga najvažniji su uzroci bakterijske infekcije krvi stafilokokom aureus stečene u zajednici. U zdravstvenim ustanovama, intravenski kateteri, kateteri urinarnog trakta i hirurške procedure su najčešći uzroci stafilokokne bakterijske infekcije krvi.[3]

Postoji mnogo različitih vrsta streptokoka koje mogu izazvati bakteriemiju. Streptokok grupe A obično izaziva bakterijemiju usled infekcija kože i mekih tkiva.[4] Streptokok grupe B je važan uzrok bakterijemije kod novorođenčadi, često odmah nakon rođenja.[5] Viridans streptococci su normalna bakterijska flora u ustima koja može izazvati privremenu bakteriemiju nakon jela, pranja zuba četkicom ili čišćenja koncem.[5] Teža bakterijemija se može javiti nakon stomatoloških procedura ili kod pacijenata koji primaju hemoterapiju.[5] Konačno, Streptococcus bovis je čest uzrok bakterijemije kod pacijenata sa rakom debelog creva.[6]

Enterokoki su važan uzrok jatrogene bakterijemije ili bakterijemije povezane sa zdravstvenom zaštitom. Ove bakterije obično žive u gastrointestinalnom traktu i ženskom genitalnom traktu. Intravenski kateteri, infekcije urinarnog trakta i hirurške rane su faktori rizika za razvoj bakterijemije kod enterokoknih vrsta.[7][8]

Gram negativna bakterijska infekcija[uredi | uredi izvor]

Gram negativne bakterijske vrste dgovorne su za približno 24% svih slučajeva bakterijemije povezane sa zdravstvenom zaštitom i 45% svih slučajeva bakteremije stečene u zajednici.[9][10]

Generalno, gram negativne bakterije ulaze u krvotok iz infekcija respiratornog trakta, genitourinarnog trakta, gastrointestinalnog trakta ili hepatobilijarnog sistema. Gram-negativna bakteremija se češće javlja kod starijih populacija (65 godina ili više) i povezana je sa većim morbiditetom i mortalitetom u ovoj populaciji.[11]

E.coli je najčešći uzrok bakterijemije stečene u zajednici i čini oko 75% slučajeva bakterijemije stečene u zajednici.[12] Bakteremija izazvana E.coli je obično rezultat infekcije urinarnog trakta.

Drugi organizmi koji mogu izazvati bakteriemiju stečenu u zajednici uključuju Pseudomonas aeruginosa, Klebsiella pneumoniae, and Proteus mirabilis. Infekcija salmonelom, iako uglavnom dovodi do gastroenteritisa u razvijenom svetu, čest je uzrok bakterijemije u Africi.[13] Uglavnom pogađa decu koja nemaju antitela na salmonelu i HIV+ pacijente svih uzrasta.[14]

Među slučajevima bakterijemije povezanim sa zdravstvenom zaštitom, gram negativni organizmi su važan uzrok bakterijemije u intenzivnoj nezi.[15] Kateteri u venama, arterijama ili urinarnom traktu mogu stvoriti način da gram negativne bakterije uđu u krvotok.[4]

Hirurške procedure na genitourinarnom, intestinalnom ili hepatobilijarnom traktu takođe mogu dovesti do gram negativne bakteremije.[4] Pseudomonas i Enterobacter species su najvažniji uzročnici gram negativne bakterijemije u jedinicama intenzivne nege.[15]

Faktori rizika[uredi | uredi izvor]

Postoji nekoliko faktora rizika koji povećavaju verovatnoću razvoja bakterijske infekcije krvi od bilo koje vrste bakterija, a to su:[1][16]

Etiopatogeneza[uredi | uredi izvor]

Bakterijska infekcija može putovati kroz krvotok do udaljenih mesta u telu i izazvati infekciju (hematogeno širenje). Hematogeno širenje bakterija je deo patofiziologije određenih infekcija npr. srca (endokarditis), struktura oko mozga (meningitis) i tuberkuloze kičme i mnogih infekcija kostiju (osteomijelitisa).[18]

Protetski srčani implantati (na primer, veštački srčani zalisci) su posebno osetljivi na infekciju kod bakterijske infekcije krvi.[19]

Pre široke upotrebe vakcina, okultna bakterijske infekcije krvi bila je važan faktor kod febrilne dece koja su inače izgledala dobro.[20]

Dijagnoza[uredi | uredi izvor]

Dijagnoza bakterijske infekcije krvi postavlja se kada pacijent ima ili postoji sumnja na infektivni endokarditis, različita infektivna stanja sa temperaturom nepoznatog porekla, ugrađeni protetski materijal, prisustvo fokalne infekcije bilo koje lokacije itd.

U zavisnosti od toga da li je bakterijemija nastala van ili u bolnici (obično je razlog primena invazivnih instrumentalnih procedura ili imunosupresija pacijenta iz različitih razloga), uzroci bakterijemije su različiti.

Vanbolničku bakterijsku infekciju najčešće uzrokuju Escherichia coli i druge enterobakterije, Streptococcus pneumoniae, Staphylococcus aureus, Streptococcus pyo­genes.

Bolničkoj bakterijemiju najčešće uzrokuju Pseudomonas aeruginosa, anaerobne bakterije i koagulaza negativni stafilokoki.

Gram pozitivne bakterije u kulturi krvi kod bakterijemije.

Bakterijemija se najčešće dijagnostikuje hemokulturom, u kojoj se uzorak krvi izvađena iz vene ubodom iglom. Tako izvađena krv se ostavlja u inkubatoru sa medijumom koji podstiče rast bakterija.[21] Ako su bakterije prisutne u krvotoku u vreme uzimanja uzorka, bakterije će se tokom perioda inkubacije umnožiti i na taj način mogu biti otkrivene.

Sve bakterije koje slučajno nađu put do medijuma kulture takođe će se razmnožavati. Na primer, ako koža nije adekvatno očišćena pre uboda iglom, može doći do kontaminacije uzorka krvi bakterijama koje normalno žive na površini kože.[22] Iz tog razloga, hemokultura se mora sprovoditi u sterilnom procesu. Prisustvo određenih bakterija u hemokulturi, kao što su Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae, i Escherichia coli, skoro nikada ne predstavlja kontaminaciju uzorka. S druge strane, postoji veća sumnja na kontaminaciju ako organizmi kao što su Staphylococcus epidermidis ili Cutibacterium acnes rastu u hemokulturi.

Dve hemokulture uzete sa različitih mesta na telu su često dovoljne za dijagnozu bakterijemije.[22] Dve od dve kulture koje uzgajaju istu vrstu bakterija obično predstavljaju pravu bakteriemiju, posebno ako organizam koji raste nije uobičajen zagađivač.[22]

Jedna od dve pozitivne kulture obično će zahtevati ponovljane sta hemokulture da bi se potvrdilo da li je prisutan zagađivač ili prava bakterijemija.[22] Pacijentova koža se obično čisti proizvodom na bazi alkohola pre uzimanja krvi da bi se sprečila kontaminacija.[22] Hemokulture se mogu ponavljati u intervalima da bi se utvrdilo da li je prisutna perzistentna — a ne prolazna — bakterijemija.[22]

Pre uzimanja hemokultura, potrebno je uzeti detaljnu anamnezu od pacijenta sa posebnim osvrtom na prisustvo groznice i drhtavice, drugih žarišnih znakova infekcije kao što su koža ili meka tkiva, stanje imunosupresije ili da je bilo nedavnih invazivnih procedura.[21]

Ultrazvuk srca preporučuje se svima koji imaju bakterijsku infekciju krvi Staphylococcus aureus-a da bi se isključio infektivni endokarditis.[23]

Posledice[uredi | uredi izvor]

Posledice bakterijske infekcije krvi zavise od vrste bakterije i stanja pacijenta. Imunološki odgovor na infekciju može izazvati sepsu i dovesti do septičkog šoka . Takođe se može se desiti da krv prenese bakteriju u druga tkiva, koja postaju zaražena. Primeri uključuju endokarditis, osteomijelitis i meningitis. Tretman koji je od suštinskog značaja za smanjenje posledica bakterijske infekcije krvi je eliminacija bakterija u krvi i zahteva upotrebu intravenskih antibiotika.[3]

Izvori[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v Cervera, Carlos; Almela, Manel; Martínez-Martínez, José A.; Moreno, Asunción; Miró, José M. (2009-01-01). "Risk factors and management of Gram-positive bacteraemia". International Journal of Antimicrobial Agents. 34 Suppl 4: S26–30
  2. ^ Biedenbach, Douglas J.; Moet, Gary J.; Jones, Ronald N. (2004-09-01). „Occurrence and antimicrobial resistance pattern comparisons among bloodstream infection isolates from the SENTRY Antimicrobial Surveillance Program (1997-2002)”. Diagnostic Microbiology and Infectious Disease. 50 (1): 59—69. .
  3. ^ a b Lowy, Franklin D. (1998-08-20). „Staphylococcus aureus Infections”. New England Journal of Medicine. 339 (8): 520—532. .
  4. ^ a b v Schwartz, Brian (2016). Current Medical Diagnosis and Treatment 2017. New York: McGraw Hill. pp. Chapter 33.
  5. ^ a b v Cohen-Poradosu, Ronit (2015). Harrison's Principles of Internal Medicine 19th Edition. New York: McGraw Hill. pp. Chapter 201.
  6. ^ Mayer, Robert (2015). Harrison's Principles of Internal Medicine 19th Edition. New York: McGraw Hill. pp. Chapter 110.
  7. ^ Arias, Cesar (2015). Harrison's Principles of Internal Medicine 19th Edition. New York: McGraw Hill. pp. Chapter 174.
  8. ^ Kasper, Dennis (2015). Harrison's Manual of Medicine. New York: McGraw Hill. pp. Chapter 87.
  9. ^ Diekema, D. J.; Beekmann, S. E.; Chapin, K. C.; Morel, K. A.; Munson, E.; Doern, G. V. (2003-08-01). „Epidemiology and outcome of nosocomial and community-onset bloodstream infection”. Journal of Clinical Microbiology. 41 (8): 3655—3660. PMC 179863 Slobodan pristup. PMID 12904371. doi:10.1128/JCM.41.8.3655-3660.2003. .
  10. ^ Gaynes, Robert; Edwards, Jonathan R.; National Nosocomial Infections Surveillance System (2005-09-15). „Overview of nosocomial infections caused by gram-negative bacilli”. Clinical Infectious Diseases. 41 (6): 848—854. PMID 16107985. doi:10.1086/432803. .
  11. ^ High, Kevin (2017). Geriatric Medicine and Gerontology 7th Edition. New York: McGraw Hill. pp. Chapter 125.
  12. ^ Luzzaro, F.; Viganò, E. F.; Fossati, D.; Grossi, A.; Sala, A.; Sturla, C.; Saudelli, M.; Toniolo, A. (2002). „Prevalence and Drug Susceptibility of Pathogens Causing Bloodstream Infections in Northern Italy: A Two-Year Study in 16 Hospitals”. European Journal of Clinical Microbiology & Infectious Diseases. 21 (12): 849—855. PMID 12525919. S2CID 13043807. doi:10.1007/s10096-002-0837-7. .
  13. ^ Deen, Jacqueline; von Seidlein, Lorenz; Andersen, Finn; Elle, Nelson; White, Nicholas J.; Lubell, Yoel (2012-06-01). „Community-acquired bacterial bloodstream infections in developing countries in south and southeast Asia: a systematic review”. The Lancet. Infectious Diseases. 12 (6): 480—487. PMID 22632186. doi:10.1016/S1473-3099(12)70028-2. .
  14. ^ Kurtz, Jonathan R; Goggins, J. Alan; McLachlan, James B. (October 2017). "Salmonella infection: Interplay between the bacteria and host immune system". Immunology Letters. 190: 42–50.
  15. ^ a b Peleg, Anton Y.; Hooper, David C. (2010-05-13). „Hospital-Acquired Infections Due to Gram-Negative Bacteria”. The New England Journal of Medicine. 362 (19): 1804—1813. PMC 3107499 Slobodan pristup. PMID 20463340. doi:10.1056/NEJMra0904124. .
  16. ^ Graff, Larissa R.; Franklin, Kristal K.; Witt, Lana; Cohen, Neal; Jacobs, Richard A.; Tompkins, Lucy; Guglielmo, B. Joseph (2002-02-15). „Antimicrobial therapy of gram-negative bacteremia at two university-affiliated medical centers”. The American Journal of Medicine. 112 (3): 204—211. .
  17. ^ Brigden, M. L. (2001-02-01). „Detection, education and management of the asplenic or hyposplenic patient”. American Family Physician. 63 (3): 499—506. , 508
  18. ^ Agarwal, Anil; Aggarwal, Aditya N. (2016-08-01). „Bone and Joint Infections in Children: Acute Hematogenous Osteomyelitis”. Indian Journal of Pediatrics. 83 (8): 817—824. 
  19. ^ Guay, David R. (2012-02-01). „Antimicrobial prophylaxis in noncardiac prosthetic device recipients”. Hospital Practice. 40 (1): 44—74. .
  20. ^ „Fever without a source in children 3 to 36 months of age: Evaluation and management”. www.uptodate.com. Pristupljeno 2023-02-23. 
  21. ^ a b Coburn, Bryan; Morris, Andrew M.; Tomlinson, George; Detsky, Allan S. (2012-08-01). „Does This Adult Patient With Suspected Bacteremia Require Blood Cultures?”. JAMA. 308 (5): 502—11. .
  22. ^ a b v g d đ Hall, Keri K.; Lyman, Jason A. (2016-12-16). „Updated Review of Blood Culture Contamination”. Clinical Microbiology Reviews. 19 (4): 788—802. .
  23. ^ Holland, TL; Arnold, C; Fowler VG, Jr (1. 10. 2014). „Clinical management of Staphylococcus aureus bacteremia: a review”. JAMA. 312 (13): 1330—41. .

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Klasifikacija
Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje
u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja).
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Бактеријска_инфекција_крви&oldid=27442606”