Башта сљезове боје
| Bašta sljezove boje | |
|---|---|
 | |
| Nastanak i sadržaj | |
| Autor | Branko Ćopić |
| Zemlja | Jugoslavija |
| Jezik | srpski jezik |
| Žanr / vrsta dela | zbirka kratkih priča |
| Izdavanje | |
| Izdavač | Srpska književna zadruga |
| Datum | 1970. |
Bašta sljezove boje je zbirka kratkih priča srpskog književnika Branka Ćopića. Prvi put je objavljena 1970. u izdanju Srpske književne zadruge (kolo 63 ; knj. 423). Zbirka je podeljena na dva ciklusa. Prvi ciklus pod nazivom „Jutra plavog sljeza“, sastoji se iz trinaest priča, i u njemu se pripoveda o vremenu neposredno posle Prvog svetskog rata. Sve osim poslednje su oblikovane autobiografski. Osim dečaka Branka u njima se pojavljuje njegov deda Rade, stric Nidžo i niz živopisnih stanovnika Bosanske Krajine. Iako je svaka priča u ovom ciklusu nezavisna, one se međusobno mogu povezati u jedinstvenu celinu, jer su povezane istim likovima, prostorom, vremenom, ambijentom, ali i istim idejama, osećanjima i značenjem. U ovom ciklusu se nalaze antologijske priče: Pohod na mjesec, Čudesna sprava i Bašta sljezove boje, po kojoj je čitava zbirka dobila ime.
Drugi ciklus Dani crvenog sljeza sadrži 21 priču. U njemu se pripoveda o događajima iz Drugog svetskog rata i posleratnog perioda. Ovaj ciklus je tematski raznorodniji, ali je i manje jedinstven od prvog. Iako pojedine priče čuvaju vedrinu i humor prepoznatljiv u Ćopićevim ostvarenjima, „Dani crvenog sljeza“ su obojeni mračnijim tonovima i razočarenjem.[1] Pesimistični pogled na svet je posebno uočljiv u poslednjoj priči, „Zatočnik“, u kojem se pripoveda o liku bivšeg partizanskog mitraljesca Stevana Batića, koga nakon rata vlasti zaboravljaju.
Bašta sljezove boje posvećena je Ziji Dizdareviću, književniku i Ćopićevom prijatelju koji je ubijen u koncetracionom logoru Jasenovac. Ova posveta u formi pisma ujedno je i predgovor samoj zbirci. Ubistvu prijatelja i razornim silama zla koje vladaju u ovom svetu Ćopić se suprostavlja pisanom rečju i pričama o ljudskoj dobroti. Kako ističe: „Svak se brani svojim oružjem, a još uvijek nije iskovana sablja koja može seći naše mesečine, nasmijane zore i tužne sutone.”[2] Zbirka je nagrađena Njegoševom nagradom. Deo je školske lektire u obrazovnom sistemu Srbije i Bosne i Hercegovine.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Mihajlović 1975, str. XVI.
- ^ Ćopić 1975, str. 4.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Mihajlović, Borisav (1975). „B. Ćopić u Bašti sljezove boje“, predgovor u: B. Ćopić, Bašta sljezove boje. Beograd: Srpska književna zadruga.
- Ćopić, Branko (1975). Bašta sljezove boje. Beograd: Srpska književna zadruga.
