Zavod Svetog Jeronima
Zavod Svetog Jeronima je rimokatolički zavod, crkva i društvo u Rimu, glavnom gradu Italije, u kojem se danas školuju hrvatski sveštenici. Nazvan je po Jeronimu Stridonskom.
Poreklom seže u 13. vek. Dugo je imao naziv „slovenski“, a u 15. veku se ime zamenjuje nazivom „ilirski“. Ovaj Zavod je 1842. godine Austrijsko carstvo preuzelo pod zaštitu, a 1862. godine u njemu je osnovan Kolegijum Sv. Ćirila i Metodija za klirike i sveštenike, koji su učili u Rimu. Među njegovim kanonicima neko vreme je bio Franjo Rački (1857—1859), najodaniji drug i savetnik biskupa Josipa Juraja Štrosmajera.
Po breveu Lava XIII „Slavorum gentem“ imao se taj Zavod preurediti u bogoslovsko semenište i predati u ruke Hrvatima, od 29. jula/1. avgusta 1901. pod imenom „Collegium Hieronymianum pro Croatica gente“. U prvom članu zakona tog kolegijuma se kaže, da se kolegijum osniva za hrvatski narod, u koji se primaju samo pitomci za sveštenike, koji su rodom i jezikom Hrvati. Članom 9. nabrojane su biskupije koje su ovlašćene da šalju svoje pitomce. Zavod je neslužbeno otvoren 1911. godine, da bi naglo prekinuo rad 1915. godine.[1]
Knjaževina Crna Gora 1901. godine uložila je protest u Vatikanu, zbog novog naziva „Collegium Hieronymianum pro Croatica gente“ zato što su i Srbi katolici iz Barske nadbiskupije imali pravo na taj zavod. O Zavodu Sv. Jeronima u Rimu, odnosu Crne Gore i Vatikana po pitanju imena ovog Zavoda, pa i Vatikana prema Srbima uopšte 1901—1902. godine. Do preimenovanja zavoda na hrvatski, zavod su izdržavali Srbi katolici.
Dobio je 1971. godine od strane Vatikana novi naziv "Hrvatski zavod Sv. Jeronima".[2]
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Borak, Svetozar (1998). Srbi katolici (PDF). Novi Sad-Beograd: Srpsko društvo Dr Jovan Rašković; Srpsko kulturno društvo Zora.
- Dimić, Ljubodrag; Žutić, Nikola (1992). Rimokatolički klerikalizam u Kraljevini Jugoslaviji 1918-1941: Prilozi za istoriju. Beograd: Vojnoizdavački i novinski centar.
- Žutić, Nikola (2020). Ilirski zavod svetog Jeronima, od srpsko-rimokatoličkog do hrvatskog: 1453-1971. Beograd: Institut za savremenu istoriju.
- Novak, Viktor (1948). Magnum Crimen: Pola vijeka klerikalizma u Hrvatskoj. Zagreb: Nakladni zavod Hrvatske.
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ostale | |
