Nova srpska demokratija
Nova srpska demokratija | |
|---|---|
 Logo Nove srpske demokratije | |
| Skraćenica | NSD — NOVA |
| Predsednik | Andrija Mandić |
| Glasnogovornik | Marko Kovačević |
| Predsjedništvo | Slaven Radunović Milutin Đukanović dr Strahinja Bulajić dr Budimir Aleksić Simonida Kordić Emilo Labudović Jovan Jole Vučurović Dejan Đurović Katarina Puletić Nataša Jevrić Miladin Tmušić dr Rade Ranitović |
| Koalicija | Za budućnost Crne Gore |
| Osnovana | 24. januar 2009. |
| Prethodnik | Srpska narodna stranka i Narodna socijalistička stranka Crne Gore. |
| Sedište | Podgorica, Crna Gora |
| Ideologija | Srpsko-crnogorski unionizam[1] Društveni konzervativizam |
| Politička pozicija | Desnica |
| Skupština Crne Gore | 9 / 81 |
| Lokalne skupštine | 88 / 847 |
| Veb-sajt | |
| www | |
Nova srpska demokratija (NSD, odnosno NOVA) je politička stranka u Crnoj Gori, koja se bori za principe parlamentarne demokratije, za ravnopravnost i konstitutivnost srpskog naroda u Crnoj Gori, poštovanje ljudskih prava i sloboda, pravnu državu, efikasnu privredu i ostala načela sadržana u stranačkom programu.[2] Predsjednik NSD je Andrija Mandić, a sjedište stranke je u Podgorici.[3]
Nova srpska demokratija je od osnivanja 2012, pa do gašenja koalicije 2023. bila članica koalicije Demokratski front.
Nova srpska demokratija je osnivač koalicije Za budućnost Crne Gore, zajedno sa Demokratskom narodnom partijom.
Nastanak[uredi | uredi izvor]
.svg)
Nova srpska demokratija (NSD) je nastala krajem januara 2009. godine, ujedinjenjem većinskog dijela dotadašnje Srpske narodne stranke (SNS) sa većinskim dijelom ljevičarske Narodne socijalističke stranke Crne Gore (NSS). Do ujedinjenja je došlo nakon niza političkih potresa i sukoba unutar koalicije pod nazivom Srpska lista.
Proces ujedinjenja je bio pokrenut sredinom novembra 2008. godine, kada je rukovodstvo SNS predložilo da se tadašnja koalicija Srpska lista transformiše u jedinstvenu političku stranku, koja bi postala stožer za šire organizaciono objedinjavanje srpskih i prosrpskih političkih snaga u Crnoj Gori.[4] Iako je ova inicijativa naišla na početno odobravanje, ubrzo se pokazalo da se deo rukovodstva SNS zalaže za redefinisanje stranačkog programa na novim, građanskim osnovama, što je podrazumevalo odustajanje od srpske odrednice u nazivu buduće jedinstvene stranke. Takva neočekivana zalaganja izazvala su uznemirenje u stranačkim redovima, a takođe su dovela i do negativnih reakcija među koalicionim partnerima u okviru Srpske liste.[5][6][7][8]
Usled negodovanja u stranačkoj bazi i široj srpskoj javnosti, rukovodstvo SNS je sredinom decembra 2008. godine odlučilo da odustane od prvobitne zamisli o izostavljanju srpske odrednice iz naziva buduće ujedinjene stranke,[9] ali to nije dovelo do obnove unutrašnjeg stranačkog jedinstva, niti do obnove povjerenja među koalicionim partnerima u okviru Srpske liste, tako da je zamisao o širem političkom objedinjavanju na kraju doživjela neuspjeh, pošto se u praksi svela na većinski dio SNS i ljevičarsku Narodnu socijalističku stranku Crne Gore (NSS). Ove dvije stranke su se početkom 2009. godine ujedinile u novu stranku, pod nazivom: Nova srpska demokratija, a za prvog predsednika NSD izabran je Andrija Mandić, dotadašnji predsjednik SNS. Za potpredsjednika izabran je Slaven Radunović, dok je za predsjednika Izvršnog odbora izabran Milutin Đukanović.[10]
Djelatnost[uredi | uredi izvor]
.jpg)
Na skupštinskim izborima koji su u Crnoj Gori održani krajem marta 2009. godine, NSD je nastupila samostalno, osvojivši 29,883 glasova (9,06%), odnosno osam poslaničkih mandata, što je bilo ispod očekivanja stranačkog rukovodstva. Iako je nosilac izborne liste NSD bio njen predsjednik Andrija Mandić, broj osvojenih glasova je bio dvostruko manji u odnosu na ukupan broj glasova (64,473) koje je Mandić dobio kao kandidat na ranijim predsjedničkim izborima, koji su u Crnoj Gori održani u aprilu 2008. godine. Pošto izborne liste ostalih srpskih stranaka nijesu uspjele da pređu izborni cenzus, NSD je time postala jedina srpska stranka u Skupštini Crne Gore.
Demokratski front[uredi | uredi izvor]
U julu 2012. godine, NSD je učestvovala u stvaranju političke koalicije pod nazivom Demokratski front, za čijeg je čelnika izabran Miodrag Lekić, koji je u to vrijeme bio nestranačka ličnost.[11]
Pošto je Demokratski front nastao kao proizvod političkog kompromisa između srpskih (NSD) i suverenističkih (PZP) činilaca, rukovodstvo NSD je prilikom usaglašavanja koalicionog programa učinila određene ustupke.
Na skupštinskim izborima koji su u Crnoj Gori održani u oktobru 2012. godine, NSD je nastupila u okviru koalicije Demokratski front, koja je osvojila 82.773 glasova (22,82%), odnosno 20 poslaničkih mandata, od čega je NSD dobila 8 mandata.
Na predsjedničkim izborima koji su u Crnoj Gori održani u aprilu 2013. godine, NSD je kao članica Demokratskog fronta podržala kandidaturu Miodraga Lekića, koji je osvojio 154,289 glasova (48.79%), izgubivši izbore u prvom krugu.[12]
Na izbornoj skupštini NSD, koja je održana u maju 2013. godine, za predsjednika je po drugi put izabran Andrija Mandić. Za zamjenika predsjednika NSD izabran je Goran Danilović, dok su za potpredsjednike izabrani: Emilo Labudović, Strahinja Bulajić i Slaven Radunović.[13]
Na skupštinskim izborima koji su u Crnoj Gori održani u oktobru 2016. godine, NSD je ponovo nastupila u okviru koalicije Demokratski front, koja je osvojila 77.784 glasova (20,32%), odnosno 18 poslaničkih mandata, od čega je NSD dobila 8 mandata.
Na izbornoj skupštini NSD, koja je održana u maju 2017. godine, za predsjednika je po treći put izabran Andrija Mandić, dok su za potpredsjednike izabrani: Emilo Labudović, Strahinja Bulajić, Slaven Radunović i Simonida Kordić.[14]
Na predsjedničkim izborima koji su u Crnoj Gori održani u aprilu 2018. godine, NSD je kao članica Demokratskog fronta podržala nezavisnog kandidata Mladena Bojanića, koji je osvojio 111.711 glasova (33,40%), izgubivši izbore u prvom krugu.[15]
Za budućnost Crne Gore i kraj Demokratskog fronta[uredi | uredi izvor]
Na parlamentarnim izborima koji su u Crnoj Gori održani u avgustu 2020. godine, NSD je nastupila u okviru koalicije Za budućnost Crne Gore, koja je osvojila 133.261 glasova (32.55%), odnosno 27 poslaničkih mandata, od čega je Novoj srpskoj demokratiji pripalo 9 mandata.
Na lokalnim izborima održanim 2020, 2021 i 2022. godine, Nova srpska demokratija je nastupila u raznim okvirima. Predsjednike Opština ima u gradovima: Nikšić, Pljevlja, Budva, Berane i Mojkovac, dok u gradovima: Andrijevica, Herceg Novi, Danilovgrad, Žabljak ima predsjednika Skupštine Opštine.
Na parlamentarnim izborima koji su u Crnoj Gori održani u avgustu 2020. godine, NSD je nastupila u okviru koalicije Za budućnost Crne Gore, koja je osvojila 44.565 glasova (14.74%), odnosno 13 poslaničkih mandata, od čega je Novoj srpskoj demokratiji pripalo 9 mandata.
Simboli[uredi | uredi izvor]
.svg)
Simbol Nove srpske demokratije je plavi kvadrat, što je oznaka političkog konzervativizma. Stranačka zastava je srpska trobojka, a krsna slava stranke je Sveti Vasilije Ostroški. Na političkim skupovima i svečanostima u organizaciji NSD izvodi se svesrpska himna “Bože pravde“ i svečana pjesma „Onamo, ’namo“.[16]
Poslanički klub[uredi | uredi izvor]
- Andrija Mandić, predsednik Skupštine Crne Gore i Nove srpske demokratije
- Slaven Radunović, poslanik Skupštine Crne Gore
- Simonida Kordić, poslanica Skupštine Crne Gore
- Jovan Jole Vučurović, poslanik Skupštine Crne Gore
- Dejan Đurović, poslanik Skupštine Crne Gore
- Jelena Božović, poslanica Skupštine Crne Gore
- Milan Lekić, poslanik Skupštine Crne Gore
- Vaso Obradović, poslanik Skupštine Crne Gore
- Bojana Pićan, poslanica Skupštine Crne Gore
Predsjednici opština[uredi | uredi izvor]
- Marko Kovačević, predsednik opštine Nikšić
- Dario Vraneš, predsjednik opštine Pljevlja
- Vuko Todorović, predsjednik opštine Berane
- Vesko Delić, predsjednik opštine Mojkovac
- Milo Božović, predsjednik opštine Budva
Izborni rezultati[uredi | uredi izvor]
Parlamentarni izbori[uredi | uredi izvor]
| Izbori | Koalicija | # glasova | % od važećih | # poslanika | Lider |
|---|---|---|---|---|---|
| 2009 | 29.883 | 9,06% | 8 / 81
|
Andrija Mandić | |
| 2012 | Demokratski front | 82.773 | 22,82% | 20 / 81
| |
| 2016 | 77.784 | 20,32% | 18 / 81
| ||
| 2020 | Za budućnost Crne Gore | 133.261 | 32,55% | 27 / 81
| |
| 2023 | Za budućnost Crne Gore | 44.565 | 14,74% | 13 / 81
|
Predsednički izbori[uredi | uredi izvor]
| Izbori | Kandidat | # | 1. krug — glasovi | % | # | 2. krug — glasovi | % | Detalji |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2013 | Miodrag Lekić |  2.
|
154.289 | 48,8% | bez drugog kruga | Nestranački kandidat Demokratskog fronta | ||
| 2018 | Mladen Bojanić |  2.
|
111.711 | 33,4% | bez drugog kruga | Nestranački kandidat Demokratskog fronta | ||
| 2023 | Andrija Mandić | 3.
|
65.394 | 19,32% | podržao Jakova Milatovića | |||
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ . RTCG. 21. 5. 2017 https://rtcg.me/vijesti/politika/166477/nemamo-razloga-da-slavimo-21-maj.html. Nedostaje ili je prazan parametar
|title=(pomoć) - ^ Program NSD
- ^ Statut NSD
- ^ Večernje novosti (2008): Mandić: Svi Srbi - u jednoj partiji
- ^ Večernje novosti (2008): Mandić uzalud priziva Srbe
- ^ Večernje novosti (2008): Rasulo u opoziciji
- ^ Mondo (2008): Momir Bulatović mijenja neposlušne?!
- ^ PCNEN (2008): SNS u nedjelju o transformaciji SL
- ^ PCNEN (2008): GO SNS inicirao stvaranje nove stranke
- ^ Večernje novosti (2009): Mandić lider Nove srpske demokratije
- ^ Večernje novosti (2012): CG: Osnovan ”Demokratski front”
- ^ Vijesti (2013): Lekić kandidat za predsjednika Crne Gore
- ^ Analitika (2013): Reizabrano rukovodstvo Nove
- ^ Vijesti (2017): Mandić predsjednik, Emilo Labudović među potpredsjednicima Nove
- ^ Antena M (2019): Nakon URA-e i Demokrata, i DF podržao predsjedničku kandidaturu Mladena Bojanića
- ^ Statut Nove srpske demokratije
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Vuksanović, Momčilo, ur. (2012). Zaštita identiteta srpskog naroda u Crnoj Gori: Zbornik radova. Podgorica: Književna zadruga Srpskog narodnog vijeća.
- Goati, Vladimir (2013). Izbori u Srbiji i Crnoj Gori od 1990. do 2013. i u SRJ od 1992. do 2003. (PDF). Beograd: Centar za slobodne izbore i demokratiju.
- Goati, Vladimir; Darmanović, Srđan, ur. (2015). Izborni i partijski sistem u Crnoj Gori: Perspektiva razvoja unutarpartijske demokratije (PDF). Podgorica: Centar za monitoring i istraživanje.
- Lutovac, Zoran (2014). „Srbi u Crnoj Gori posle razdvajanja Srbije i Crne Gore 2006. godine”. Zbornik Matice srpske za društvene nauke. 146: 55—70.
- Lutovac, Zoran (2015). Srpski identitet u Crnoj Gori (PDF). Beograd: Institut društvenih nauka. Arhivirano iz originala (PDF) 01. 11. 2018. g. Pristupljeno 27. 08. 2019.
- Milačić, Baćko J., ur. (2014). Nasilje nad srpskim jezikom: Zbornik radova. Podgorica: Književna zadruga Srpskog narodnog vijeća.
- Stanković, Vladan (2018). „Srpski identitet i crnogorstvo - trenutni odnosi snaga” (PDF). Politička revija. 56 (2): 71—95.
- Subotić, Momčilo (2017). „Izbori u Crnoj Gori 2016. i položaj Srba” (PDF). Politička revija. 51 (1): 99—135.
