Ruj
| Ruj | |
|---|---|
| |
Naučna klasifikacija 
| |
| Carstvo: | Plantae |
| Kladus: | Tracheophytes |
| Kladus: | Angiospermae |
| Kladus: | Eudicotidae |
| Kladus: | Rosids |
| Red: | Sapindales |
| Porodica: | Anacardiaceae |
| Potporodica: | Anacardioideae |
| Rod: | Cotinus Adans. |
| Vrste | |
| |
Ruj (lat. Cotinus sp.) je rod listopadnih drvenastih biljaka iz porodice Anacardiaceae. Obuhvata 2 savremene vrste, jednu evroazijsku (Cotinus coggygria) i jednu severnoameričku (Cotinus obovatus). Naziv roda potiče od grčke reči kotinos, što je kod Teofrasta naziv za divlju maslinu[1].
Ranije se ovaj rod biljaka klasifikovao unutar srodnog roda Rhus.
Opis[uredi | uredi izvor]
Biljke ovog roda su životne forme drveta ili žbuna, visine do 7 m (evroazijski ruj), odnosno 12 m (američki ruj). Korenov sistem je odlično razvijen, pa pruža zaštitu od erozije, delujući kao armatura. Kora menja boju od zelene do sive i smeđe sa ljuspama analogno starenju. Mladi izdanci sadrže velike lenticele. Pupoljci su crvenkaste boje, spiralno raspoređeni.[2]Listovi su celi, okruglog oblika, sa ravnim obodom, dužine 3—13 cm, smešteni su na drškama, spiralno raspoređeni, i na naličju listova se jasno uočava nervatura. Boja listova u jesen je crvena.[2] Cvetovi su sitni, veličine do 3 mm, petočlani, žućkaste boje, sakupljeni u vršne metličaste cvasti veličine do 30 cm. Ruj sadrži pet čašičnih i pet kruničnih listića. U cvasti postoje i sterilni cvetovi, sa dlačicama na svojim cvetnim drškama (otuda maglovit izgled cvasti). Biljke su jednodome, ponekad dvodome[1]. Plod je suva, sitna koštunica koja sadrži jedno seme, a na kojoj se zadržavaju čašični listići. Plod sazreva u periodu od maja do juna.
Areal rasprostranjenosti[uredi | uredi izvor]
Autohtono raste na području Južne Evrope kao i Centralne i Zapadne Azije. Česta je na otvorenim i toplijim staništima. Najčešće se može sresti u listopadnim šumama do 1.600 m.[2]
Rasejavanje i razmnožavanje[uredi | uredi izvor]
Rasejava se vetrom i insektima. Razmnožavanje se vrši semenom ili vegetativnim delovima biljke.
Uzgoj[uredi | uredi izvor]
Vrste ovog roda, a naročito evroazijski ruj, su često korišćene kao ukrasni žbunovi. Uzgojen je veliki broj kultivara, od kojih su neki hibridnog porekla (nastali ukrštanjem dve vrste ruja).
Upotreba[uredi | uredi izvor]
Listovi evroazijskog ruja sadrže oko 30% tanina, te su se koristili kao antiseptik i astringent[3]. Plod je otrovan, konzumacija dovodi do dijareje i povraćanja.[2] Iz drveta i lišća dobijaju se boje za kožu, vunu i svilu[1]. Drvo se koristi u stolarstvu.
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Cotinus coggygria, cvet -
Cotinus coggygria, cvet -
Cotinus coggygria, cvet
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v Jovanović B. 1973. Rod Cotinus Adans.. U: Josifović M (ed.) Flora SR Srbije V. САНУ: Београд.
- ^ а б в г „Rujevina (Cotinus coggygria)”. Plantea (на језику: хрватски). 13. 07. 2015. Приступљено 17. 08. 2019.
- ^ Johnson T.: CRC Ethnobotany Desk Reference. CRC Press. 1999. ISBN 978-0-8493-1187-1. (str. 708)
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Državne | |
|---|---|
| Ostale | |
