Seksualna inverzija (seksologija)
Seksualna inverzija je poluparni pojam koji su koristili seksolozi u svojim teorijama o homoseksualnosti prvenstveno krajem 19. i početkom 20. veka.[1] U tom istorijskom razdoblju verovalo se da je seksualna inverzija urođena promena rodnih osobina, pa su tako pripadnici muškog roda, u većoj ili manjoj meri, bili skloni tradicionalno ženskim aktivnostima i oblačenju i obrnuto.[2] Seksolog Ričard fon Kraft-Ebing opisao je žensku seksualnu inverziju kao „mušku dušu koja se diže u ženskim grudima“.[3]
U početku ograničen na medicinske tekstove, koncept seksualne inverzije je dobio široku primenu u lezbijskom romanu Radklifa Hola (John Radclyffe Hall) iz 1928. godine Bunar usamljenosti, koji je delom napisan da populariše tadašnje stavove seksologa. Objavio ga je sa predgovorom seksolog Havelok Elis,[4] koji je dosledno koristio termin „obrnuti“ za njegovog protagonistu, koji je imao veliku sličnost sa ličnostima iz jedne od studija Ričarda fon Krafta-Ebinga.[5]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Seksualnost je počela da se definiše kroz jukstapoziciju pojmova normalnosti i patologije pri kraju 19. veka i početkom 20. veka u okviru naučne oblasti seksologije koja se definiše kao... nauka koja proučava probleme seksa i polnih odnosa, baveći se morfološkim, fiziološkim i psihološke osobine reprodukcije vrsta[6]
Sve je počelo od Fukoove tvrdnja iz prvog toma Istorije seksualnosti, objavljene u 19. veku u kome se razvijaju različiti diskursi o seksualnosti koji su nastali i razvijali se, otkako se počelo govoriti o seksualnom ponašanju sa neutralne pozicije i razvoju naprednih analiziza u vidu odstupanja od normalnosti, određenih kategorija ljudi prema njihovim polnim praksama i željama kroz naglašavajuća perverzna i devijantnih ponašanja.[7] Ova naizgled neutralna pozicija koja je formulisana kroz aktivnosti medicinsko-psihijatrijskih istraživača i njihovih ustanova podstakla je na proučavanje rodno nenormativnog ponašanja, uključujući i transseksualnost.[8]
Krajem 19. veka počinje da se javlja ideja da u pojedinim ljudima postoji unutrašnji defekt koji predodređuje abnormalnu seksualnost, dok se pre toga ona doživljavala univerzalistički, u vidu postojanja sposobnosti svakog pojedinca za moralno ispravno ili pogrešno seksualno ponašanje. Ova ideološka prekretnica uspostavila je razliku između homoseksualaca i heteroseksualca, koji se počinju da doživljavaju kao različite tipovi ljudi.[9]
Karl Ulrih je 1860. godine prvi okarakterisao seksualnu inverziju kao „ženski duh u muškom telu“, fraza koja danas podseća na "zarobljenost u pogrešnom telu", karakterističan za opisivanje transseksualnosti.[9]
Ideja o postojanju agresivne seksualne energija svojstvene samo muškarcima (začeta u Viktorijansko doba), u poređenju sa ženama negirala je postojanje seksualne interesovanja i želja kod žena, čineći ih pasivnim objektima muške seksualnosti, otvarajući tako put za istraživanje seksualnih devijacije koje odstupaju od takve dihotomije i odredile način na koji će ih istraživači definisati.[8]
Upravo je u tim uslovima definisana seksualna inverzija: po kojoj da bi se npr. žena mogla ponašati kao lezbijka, morala da se ponaša kao muškarac, s obzirom da su samo muškarci bili vlasnici i izvršioci svojih seksualnih želja. U tom smislu, seksualna inverzija na koju se mnogi lekari tog vremena pozivaju nije se prvenstveno odnosili na seksualne ekscese, već na dodeljene rodne uloge.[10]
Havelok Elis i Magnus Hirsšfeld, za razliku od Krafta Ebinga, bili su prvi koji su seksualnu orijentaciju i rodnu varijabilnost gledali kao odvojene entitete. Elis je uveo termin “eonizam”, prema Šarlu d’Eonu, francuskom pustolovu i diplomati koji je deo svog života proveo živeći kao žena. Za Elisa, eonizam je bio fenomen erotičke empatije, uobičajeno heteroseksualne unutrašnje imitacije, koja se manifestuje u preuzimanju navika i odeće željenoga pola, imajući pri tome u vidu da je glavna karakteristika tog stanja impuls koji proizlazi iz divljenja i afekcije prema suprotnom polu. Ovakva definicija izazvala je sukob između dva tipa ponašanja koja će se sredinom 1950-ih godina poeliti u dve kategorije:[8]
- Transvestizam, oblačenje u odeću suprotnog pola radi ličnog zadovoljstva,
- Transseksualnost, u kome je oblačenje imalo suprotnu rodnu ulogu i bilo izraz identifikacije sa suprotnim polom.[11]
Teorija o seksualnoj inverziji[uredi | uredi izvor]
Teorija seksualne inverzije shvata privlačnost istog pola kao oblik rodne varijante. Seksualni invert je neko koga privlači sopstveni pol, tako da ova teorija ima ograničenu razliku između istopolno privlačnih osoba koje se rodno konformišu osim svojih privlačnosti i istopolno privlačnih osoba koje prekoračuju dodeljene seksualne uloge na druge načine, kao što je to npr. unakrsna identifikacija.
Prema ovoj teoriji, gej muškarci i lezbijke su bili seksualni „invertovani“, ljudi koji su spolja izgledali kao muškarci ili žene, ali su se iznutra osećali kao da su „suprotnog“ anatomskog pola (prema binarnom pogledu na rod). Stoga su istopolne želje i privlačnost objašnjavane kao „latentna heteroseksualnost“, a biseksualna želja je bila poznata kao psihoseksualni hermafroditizam – drugim rečima, gej muškarci i lezbijke su zapravo bili samo heteroseksualci koji su „rođeni u pogrešnom telu“ a „biseksualci “ su ono što bi savremeni seksolozi po ovoj teoriji nazvali interseksualnim ljudima (ranije hermafroditima) pa po toj teoriji „muški“ deo biseksualne osobe navodno ima privlačnost prema ženama, a „ženski“ deo prema muškarcima.[2]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ „The Project Gutenberg eBook of Studies in the Psychology of Sex, Volume 2 (of 6), by Havelock Ellis”. www.gutenberg.org. Pristupljeno 2022-08-16.
- ^ a b Eisner, Shiri (2 Jul 2013). Bi: Notes for a Bisexual Revolution. Seal Press. pp. 8–9. ISBN 9781580054751.
- ^ Taylor, Melanie A. (1998). „'The Masculine Soul Heaving in the Female Bosom': Theories of inversion and The Well of Loneliness”. Journal of Gender Studies. 7 (3): 287—296..
- ^ Crozier, Ivan (2008). „Havelock Ellis, eugenicist”. Studies in History and Philosophy of Science Part C: Studies in History and Philosophy of Biological and Biomedical Sciences. 39 (2): 187—194. ISSN 1369-8486. PMID 18534349. doi:10.1016/j.shpsc.2008.03.002.
- ^ Prosser, Jay (2001). "'Some Primitive Thing Conceived in a Turbulent Age of Transition': The Transsexual Emerging from The Well." Doan, Laura; Prosser, Jay (2001). Palatable Poison: Critical Perspectives on The Well of Loneliness. . New York: Columbia University Press. str. 129—144. ISBN 0-231-11875-9. Nedostaje ili je prazan parametar
|title=(pomoć) - ^ Anić V., Goldstein I. (2002.) Rječnik stranih riječi, 2. izdanje, Zagreb: Novi Liber. str. 1157).
- ^ Foucault, M. (1976./2013.) Povijest seksualnosti, Zagreb: Domino. str.43
- ^ a b v Tamagne, Florence (2006). A history of homosexuality in Europe. Volume I & II : Berlin, London, Paris 1919-1939. New York: Algora Pub. pp. 153–154.
- ^ a b Devor, A.H. (2002.) „Who are "We?" Where sexual orientation meets gender identity“, Journal of Gay and Lesbian Psychoteraphy, sv. 6 (2): str.10.
- ^ Chauncey, G., Jr. (1982/1983.).From sexual inversion to homosexuality: Medicine and the changing conceptualization of female deviance, New York: Free Press str. 118-119
- ^ Hausman, B. L. (1995.) Changing Sex: Transsexualism, Technology, and the Idea of Gender, Durham, NC: Duke University Press. str.115
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Doan, Laura (2001). Fashioning Sapphism: The Origins of a Modern English Lesbian Culture. . New York: Columbia University Press. ISBN 0-231-11007-3. Nedostaje ili je prazan parametar
|title=(pomoć) - Ellis, Havelock (1927). Studies in the Psychology of Sex Volume II: Sexual Inversion. 3rd Ed. Project Gutenberg.
- Taylor, Melanie A. (1998). „'The masculine soul heaving in the female bosom': Theories of inversion and the Well of Loneliness”. Journal of Gender Studies. 7 (3): 287—296. doi:10.1080/09589236.1998.9960722..
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
 | Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja). |
