Ulica Njegoševa (Beograd)
  NjEGOŠEVA
ulica | |
|---|---|
  | |
| Opština | Vračar |
| Početak | Ulica kralja Milana (Beograd) i Cvetni trg |
| Kraj | Ulica Maksima Gorkog |
| Dužina | 1100 m |
| Stvorena | 1872 |
| Nazvana | 1921 |
| Stari nazivi | Prijepoljska |
 
| |
Ulica Njegoševa nalazi se u središnjem delu opštine Vračar, u Beogradu. Od Ulice kralja Milana i Cvetnog trga do Kalenić pijace i Ulice Maksima Gorkog, seče ulice: Svetozara Markovića, Kralja Milutina, Beogradsku, Prote Mateje, Alekse Nenadovića, Smiljanićeva, Kneginje Zorke, Molerovu, Koče Kapetana, Baba Višnjinu i Kursulinu.
Ime ulice[uredi | uredi izvor]
Ime je dobila po Petru II Petroviću Njegošu (1813–1851)), duhovnom i svetovnom vladaru Crne Gore. Bio je najveći crnogorski i srpski pisac i filozof. Stari naziv ulice bio je Prijepoljska i pružala se od ulice Kneza Miloša do Nevesinjske ulice (1872—1896). Potonji nazivi: Njegoševa – Njeguševa (1896-1921), menjao je dva puta nazivi Masarikova (1907-1943)- deo ulice od ulice Kneza Milioša do ulice Kralja Milana Vaznesenjska (1943.-1946)- deo ulice od ulice Kneza Milioša do ulice Kralja Milana Sadašnji nazivi: Masarikova od 1946 do danas –deo ulice od Ulice kneza Miloša do Resavske ulice. Njegoševa od 1921. do danas od Ulice kralja Milana do Ulice Maksima Gorkog. [1]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Krajem 19. veka donet je prvi urbanistički plan Beograda (1887.godine) a razvoj Vračara krenuo je u dva pravca, duž Ulice kralja Milana prema Slaviji i bivšim Carigradskim drumom (Bulevar kralja Aleksandra). Iznad Slavije, koja je tada bila lovište, močvarno zemljište obraslo trskom, službenik britanske ambasade Fransis Makenzi kupuje od ministra Simića veliki deo zemlje, parceliše i uz obavezu tvrde gradnje prodaje je zainteresovanim građanima Beograda. Ovaj kvart dobija ime Englezovac iako je Makenzi bio Škot. Pored njega, razvija se i kvart Grantovac između Njegoševe, Beogradske i Krunske ulice, sve do Kalenić pijace. Kvart Grantovac je dobio ime po vlasniku zemljišta, Edvardu Grantu, američkom konzulu koji je ovde izgradio svoju rezidenciju a zatim je oko njega počeo da se formira novi kraj.[2]
Njegoševom ulicom[uredi | uredi izvor]
Njegoševa ulica na Vračaru danas je poznata i po nazivu ulica lipa i kafića. Na samom početku, od Ulice kralja Milana do Ulice Svetozara Markovića, nalazi se pešačka zona.
Spomenik Borislavu Pekiću[uredi | uredi izvor]
U martu mesecu 2016. godine, na Cvetnom trgu, otkriven je spomenik Borislavu Pekiću, jednom od najznačajnijih književnika 20.veka.[3] (Glavni članak :Borislav Pekić)
Cvetni trg[uredi | uredi izvor]
Nekada pijaca a sada uređen prostor sa cvećarama, nalazi se između Ulica kralja Milana, Njegoševe i Svetozara Markovića. Osnovan je 1885. godine i ranije se zvao Vračarski trg.[4]
(Glavni članak: Cvetni trg)
Dom društva za ulepšavanje Vračara[uredi | uredi izvor]
Njegoševa 1. Zgradu je 1902. godine podiglo Društvo za ulepšavanje Vračara, osnovano 1884. godine, sa ciljem da se stara o uređenju i ulepšavanju istočnog i zapadnog Vračara. Služila je kao njegovo sedište do ukidanja istog 1941. godine. Ova zgrada predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.[5]
(Glavni članak: Društvo za ulepšavanje Vračara)
Kuća braće Nikolić[uredi | uredi izvor]
Njegoševa 11.
Ova dvospratnica zidana u srpsko-vizantijskom stilu, između 1912 i 1914. godine, po projektu arhitekte Branka Tanazevića. Vlasnici zgrade bili su Jovan i Maksim Nikolić, pa se objekat i zove po njima. Zgrada je spomenik kulture. [5] (Glavni članak:Kuća braće Nikolić)
Zgrada državne hemijske laboratorije[uredi | uredi izvor]
Njegoševa 11 i ulica Kralja Milutina 25
Zgrada državne hemijske laboratorije podignuta je 1882. godine za potrebe već osnovane Državne hemijske laboratorije. Predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.[5]
Treća beogradska gimnazija[uredi | uredi izvor]
Njegoševa 15
-
Zgrada Treće beogradske gimnazije -
Treća beogradska gimanazija dobija svoju zgradu 1906. godine, sagrađenu prema projektu arhitekata Dragutina Đorđevića i Dušana Živanovića.Objekat je skladnih proporcija, velike površine osnove i sa jednim spratom. [6] (Glavni članak: Treća beogradska gimnazija
Kuća pukovnika Elezovića[uredi | uredi izvor]
Njegoševa 20
-
Kuća pukovnika Elezovića
Kuća je sagrađena 1927. godine prema projektu arhitekte Aleksandra Deroka, kao stambeni objekat za rentiranje. Predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture. [5]
(Glavni članak:Kuća pukovnika Elezovića u Beogradu)
Prirodnjački muzej[uredi | uredi izvor]
Njegoševa 51 Muzej je jedna od najstarijih muzeoloških institucija u Srbiji. Osnovan je u Beogradu 1895. kao Jestastvenički muzej Srpske zemlje.[6]
(Glavni članak:Prirodnjački muzej)
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Leko, Milan (2003). Beogradske ulice i trgovi:1872-2003. Beograd: ZUNS. str. 323. ISBN 978-86-17-10816-6.
- ^ Vicić, Snežana (2008). Dobro došli na Vračar. Beograd. str. 42. ISBN 978-86-908515-4-6.
- ^ „Otkriven Spomenik književniku Borislavu Pekiću na Cvetnom trgu”. blic.rs. Pristupljeno 28. 11. 2018.
- ^ Leko, Milan (2003). Beogradske ulice i trgovi:1872-2003. Beograd: ZUNS. str. 72. ISBN 978-86-17-10816-6.
- ^ a b v g „Nepokretna kulturna dobra na teritoriji opštine „VRAČAR“”. beogradskonasledje.rs. Arhivirano iz originala 25. 02. 2020. g. Pristupljeno 28. 11. 2018.
- ^ a b Vicić, Snežana (2008). Dobro došli na Vračar. Beograd. str. 37. ISBN 978-86-908515-4-6.