Filmski festival u Puli
| Filmski festival u Puli | |
|---|---|
 Logo filmskog festivala u Puli | |
| Osnovan | 1954. |
| Tip | filmski |
| Lokacija |  Pulska arena, Pula, Hrvatska |
| Veb-sajt | |
| www.pulafilmfestival.hr | |
Filmski festival u Puli (zvanični naziv: Festival hrvatskog i evropskog filma; stari naziv: Festival jugoslovenskog filma) je najstariji hrvatski filmski festival koji se od 1954. održava jednom godišnje u Puli, u rimskom amfiteatru poznatom kao pulska Arena. U vreme postojanja SFRJ bio je najviša godišnja smotra filmske industrije Jugoslavije.[1]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Festival je utemeljen 1954. godine pod nazivom Filmski festival, 1958. je promenio naziv u Festival jugoslovenskog filma, a 1961. u Festival jugoslovenskog filma u Puli. Ubrzo po osnivanju je postao najvažniji nacionalni filmski festival u SFR Jugoslaviji.
Festival je stekao značajno međunarodno priznanje zajedno s jugoslovenskom filmskom industrijom koja je nastavila napredovati od šesdestih godina. Mnoge filmske produkcijske kompanije ubrzo su zatim osnovane širom Jugoslavije, pa je industrija stvarala oko 20 novih igranih filmova za nacionalnu distribuciju svake godine.
Filmovi su se takmičili za brojne nagrade na festivalu, jer su kategorije nagrada i koncept festivala napravljeni po uzoru američki Oskar. Uprkos svemu festival je često služio kao lansirno mesto za nove filmove pre nego što su prikazivani u bioskopima širom zemlje, pa je tako za razliku od Oskara, festival obično označavao početak nove sezone za filmove, a ne njen završetak.
Godine 1991. festival je otkazan zbog početka rata u Hrvatskoj i s njim povezanog raspada Jugoslavije. Festival je ponovno pokrenut 1992. kada je preimenovan u Filmski festival u Puli. Festival iz 1992. godine je bio prvi koji je u potpunosti posvećen hrvatskim filmovima, pošto je jedinstvena jugoslovenska filmska industrija nestala zajedno s SFRJ.
Godine 1995. je preimenovan i nazvan Festival hrvatskog filma, kako bi se naglasio isključivo hrvatski karakter. Ipak, kako se hrvatska filmska industrija pokazala nedostatno produktivnom sa samo nekoliko novih naslova koji su stvarani svake godine, popularnost festivala brzo je nestala. Kako bi se to ispravilo, festival je 2001. godine otvoren za strane filmove i preimenovan u Festival hrvatskog i evropskog filma. Od tada do danas, osim prikazivanja hrvatskih filmskih ostvarenja, festival redovno nudi međunarodni program kao i mnoge jedinstvene tematske programe i retrospektive.
Nagrade[uredi | uredi izvor]
- Nacionalni takmičarski program:
- Velika Zlatna Arena za najbolji film
- Zlatna Arena za režiju
- Zlatna Arena za scenario
- Zlatna Arena za najbolju glavnu žensku ulogu
- Zlatna Arena za najbolju glavnu mušku ulogu
- Zlatna Arena za najbolju sporednu žensku ulogu
- Zlatna Arena za najbolju sporednu mušku ulogu
- Zlatna Arena za kameru
- Zlatna Arena za montažu
- Zlatna Arena za muziku
- Zlatna Arena za scenografiju
- Zlatna Arena za kostimografiju
Žiri može dodeliti i još tri posebne Zlatne Arene: za masku, za ton i za specijalne efekte u filmu.
- Međunarodni takmičarski program:
- Zlatna Arena za najbolji film
- Zlatna Arena za režiju
- Zlatna Arena za najbolju glavnu ulogu
- Ostale kategorije:
- Nagrada Breza za najboljeg debitanta iz jedne od gorenavedenih kategorija
- Zlatna vrata Pule - nagrada publike za najbolji film prema glasovima publike u Areni
- Nagrada Oktavijan - Hrvatskoga društva filmskih kritičara za najbolji film
- Nagrada Fabijan Šovagović - Hrvatskoga društva filmskih kritičara za posebni glumački doprinos hrvatskoj kinematografiji
- Nagrada Marijan Rotar - dodeljuje se pojedincima i ustanovama koji su podjednako svojim idejama i delima spojili Pulu i film
- Nagrada Vladimir Nazor - dodeljuje je Ministarstvo kulture Republike Hrvatske za životno delo na području filmske umetnosti.
Slavni gosti[uredi | uredi izvor]
Osobe koji su posetili festival tokom njegovog jugoslovenskog razdoblja uključuju: Orsona Velsa, Sofiju Loren, Ričarda Bartona, Elizabet Tejlor, Jula Brinera i mnoge druge. Jugoslovenski predsednik Josip Broz Tito takođe je često bio gost festivala.
Gosti festivala od 1992. godine bili su glumci poput Džona Malkoviča, Rejfa Fajnsa, Bena Kingslija i dr.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Filmska enciklopedija”. filmska.lzmk.hr. Pristupljeno 2021-12-25.