DDT
| |
| |
| |
| Nazivi | |
|---|---|
| IUPAC naziv
1,1,1-trihloro-2,2-di(4-hlorofenil)etan
| |
| Identifikacija | |
3D model (Jmol)
|
|
| ChEBI | |
| ChemSpider | |
| ECHA InfoCard | 100.000.023 |
| KEGG[1] | |
| UNII | |
| |
| |
| Svojstva | |
| C 14H 9Cl 5 | |
| Molarna masa | 354,49 g/mol |
| Gustina | 0,99 g/cm³[4] |
| Tačka topljenja | 108,5 °C |
| Tačka ključanja | 260 °C (razlaže se) |
| Opasnosti | |
| Glavne opasnosti | T, N |
EU klasifikacija (DSD)
|
 T  N
|
| R-oznake | R25 R40 R48/25 R50/53 |
| S-oznake | (S1/2) S22 S36/37 S45 S60 S61 |
| Smrtonosna doza ili koncentracija (LD, LC): | |
LD50 (srednja doza)
|
113 mg/kg (pacov) |
Ukoliko nije drugačije napomenuto, podaci se odnose na standardno stanje materijala (na 25°C [77°F], 100 kPa). | |
 verifikuj (šta je   ?)
| |
| Reference infokutije | |
DDT ili diditi (dihlor-difenil-trihloretan) naziv je za poznati i često korišćeni insekticid.
DDT je organsko jedinjenje koje spada u klasu ugljovodonika alkana. Dolazi u obliku bezbojnih kristala ili belog praha; bez mirisa je ili je slabog neprodornog mirisa. Tačka topljenja je 108,5 do 109,0 °C; pri daljem zagrevanju se raspada. Ne rastvara se u vodi. Rastvara se u acetonu, etru, benzolu i kerozinu. Na insekte deluje kao kontaktni otrov. Poseduje visoku bioakumulativnu sposobnost i taloži se u mišićima i kostima.[5]
Dobijanje[uredi | uredi izvor]
DDT je otkriven 1874. od strane Otmara Zajdlera, ali njegove hemijske osobine je otkrio tek 1939. godine Pol Herman Miler.[6] DDT se dobija reakcijom između hlorbenzena (C6H5Cl) i trihloroetanola (C2H2Cl3OH).
- 2 C6H5Cl + C2H2Cl3OH → C14H9Cl5 + H2O.
Primena[uredi | uredi izvor]
DDT je najpoznatiji insekticid iz grupe hlorisanih ugljovodonika. Imao je veoma veliku primenu za vreme Drugog svetskog rata[7] u borbi protiv bolesti koje prenose komarci (npr. malarija). Zahvaljujući DDT-ju, malarija je u potpunosti iskorenjena u Severnoj Americi i Evropi. Pored ovoga, imao je primenu i u uništavalju štetočina u poljoprivrednoj proizvodnji.
Štetno dejstvo[uredi | uredi izvor]
Kad je otkrivena njegova štetnost, upotreba DDT-ja je zabranjena, prvo u SAD-u, a zatim u ostalom delu sveta. Već 1970-ih upotreba DDT-ja je zabranjena u celom svetu.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Joanne Wixon; Douglas Kell (2000). „Website Review: The Kyoto Encyclopedia of Genes and Genomes — KEGG”. Yeast. 17 (1): 48—55. doi:10.1002/(SICI)1097-0061(200004)17:1<48::AID-YEA2>3.0.CO;2-H.
- ^ Li Q, Cheng T, Wang Y, Bryant SH (2010). „PubChem as a public resource for drug discovery.”. Drug Discov Today. 15 (23-24): 1052—7. PMID 20970519. doi:10.1016/j.drudis.2010.10.003.
- ^ Evan E. Bolton; Yanli Wang; Paul A. Thiessen; Stephen H. Bryant (2008). „Chapter 12 PubChem: Integrated Platform of Small Molecules and Biological Activities”. Annual Reports in Computational Chemistry. 4: 217—241. doi:10.1016/S1574-1400(08)00012-1.
- ^ Toxicological Profile: for DDT, DDE, and DDE. Agency for Toxic Substances and Disease Registry, September 2002.
- ^ „DDT: The fallen angel” (PDF). web.archive.org. 3. 9. 2006. Arhivirano iz originala 03. 09. 2006. g. Pristupljeno 19. 1. 2021.
- ^ NobelPrize.org: The Nobel Prize in Physiology of Medicine 1948 Accessed July 26, 2007.
- ^ Environmental Health Criteria 9: DDT and its derivatives, World Health Organization, 1979.
