Jovan Jovanović (lekar)
| Jovan J. Jovanović | |
|---|---|
 Jovan J. Jovanović | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1870. |
| Mesto rođenja | Beograd, Kneževina Srbija |
| Datum smrti | 1923. (52/53 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, Kraljevina SHS |
| Porodica | |
| Supružnik | Mila (rođena Josifović) |
| Deca | Vojislav i Ivanka |
| Roditelji | Jevrem Jelisaveta |
Dr Jovan J. Jovanović (Beograd, 1870 — 1923) bio je lekar, jedan od osnivača i pionira savremene ginekološko–akušerske službe u Srbiji i dvorski lekar kraljice Drage Obrenović.[1]
Biografija
[uredi | uredi izvor]
Rođen je 1870. godine u Beogradu, u porodici Jelisavete i Jevrema Jovanovića, veletrgovca duvanom, poreklom iz Uroševca. Kada je imao tri godine umrla mu je majka, a njega je, sa sestrom, otac poslao u Vršac, gde je završio osnovnu školu. Godine 1879. kada mu je umro i otac, upisao je prvi razred „Srpske pravoslavne velike gimnazije” u Novom Sadu, gde je 1887. godine maturirao i potom se upisao na studije medicine u Beču. Po završetku studija 1893. godine specijalizovao je ginekologiju i akušerstvo kod čuvenog bečkog profesora Šaute (Schauta) pa je kao specijalista 1895. godine došao u Beograd. Ubrzo je bio postavljen za šefa GA odeljenja Opšte državne bolnice. Desna ruka i odani pomoćnik dr Jovanoviću u radu na odeljenju bila je Poljakinja dr Eva Haljecka, koja mu je pomagala i u Babičkoj školi, osnovanoj njegovim zalaganjem 1899. godine. Takođe je njegovim zalaganjem 1902. godine bila izgrađena i počela sa radom „Ženska bolnica kraljice Drage” na Vračaru, u koju su bili preseljeni GA odeljenje i Škola za babice.
On je 1904. godine bio jedan od inicijatora održavanja Prvog kongresa srpskih lekara i prirodnjaka u Beogradu, na kome je podneo svoj referat „Prvih pet godina rada u Beogradskoj školi za babice 1899–1904.”. Te godine je, takođe njegovom inicijativom, bilo osnovano dobrotvorno, dobrovoljno udruženje „Srpska majka”, a njegovim zalaganjem, i podrškom dr Drage Ljočić i Sare Karamarković, osnovan je fond kojim je izgrađena zgrada tog Udruženja. Kada je 1919. godine to udruženje obnovilo rad, otvorilo je prvi Dispanzer za majku i dete u Srbiji.
Godine 1909. u Grockoj osnovao je Sresko porodilište, a naredne 1910. dr Jovanović je penzionisan u svojoj 40. godini života, kada je nastavio da radi kao privatni lekar u Beogradu. Posle rata, ponovo biva postavljen za šefa GA odeljenja ODB i upravnika Škole za babice. Tokom godina 1922–1923. dr Jovanović je podigao zgradu za svoj veliki privatni sanatorijum, u kojoj je bio i njegov stan. Danas je ta zgrada hotel „Ekscelzior”.
Umro je 1923. godine u Beogradu, a u nekrologu objavljenom u Srpskom arhivu (sv. VII i IX) kaže se da je pratnja prema Novom groblju bila jedna od najimpozantnijih u to vreme.
Preteča voćarstva
[uredi | uredi izvor]Malo je poznato da je dr Jovanović takođe i preteča srpskog voćarstva. Po povratku u Srbiju, uz bavljenje medicinom, podigao je plantažu trešnje 1908. godine u Grockoj, kupujući 80ha zemlje. Ovim doktor daje temelje robne i konzumne proizvodnje voća u gročanskom kraju, zahvaljujući kome Grocka do danas predstavlja centar i prestonicu robnog voćarstva u čitavoj Srbiji. U narodu je ostao poznat kao „ženski doktor”, a njegova trešnja, francuska sorta „lionska rana”, po njemu je dobila ime - „doktorka”.[2]
Dan-danas trešnja „doktorka” u Grockoj postoji i rađa, dok su gročanske trešnje prepoznatljiv brend Beograda i Srbije, tražen na svim stranama sveta.
Izvori
[uredi | uredi izvor]- ^ „Obrazovanje po evropskim merilima”. Blic. Pristupljeno 22. 4. 2020.
- ^ „Znamenite ličnosti: Dr Jovan Jovanović donosi behar u prestonicu srpskog trešnjarstva”. Centar za kulturu Grocka. Pristupljeno 22. 4. 2020.
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Vek gročanskog voćarstva (agronom Tihomir Nikolić, 2006),
- Poreklo porodice Bećagović (Vladimir Bećagović),
- Gročanski periskop (Milen Tomić),
