Džamija u Pridvorici
| Džamija u Pridvorici | |
|---|---|
  Džamija u Pridvorici Lokacija na mapi Bosne i Hercegovine | |
| Osnovne informacije | |
| Lokacija | Gacko, Republika Srpska, Bosna i Hercegovina |
| Koordinate | 43° 19′ 05″ S; 18° 28′ 33″ I / 43.318084° S; 18.475825° I |
| Religija | islam |
| Arhitektonski opis | |
| Stil arhitekture | osmanska arhitektura |
| Početak izgradnje | 19 vek |
Džamija u Pridvorici je nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine. Nalazi se u blizini Gacka u Republici Srpskoj. Džamija je tokom istorije više puta rušena i obnavljana. Današnje zdanje obnovljeno je 2018. godine. Od 2013. godine uvrštena je u spisak nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine kao istorijski spomenik.
Lokacija dobra[uredi | uredi izvor]
Džamija u Pridvorici nalazi se severozapadno od Gacka. Sagrađena je u Boračkoj uvali u gornjem toku reke Neretve na oko 12 kilometara od mesta Čemernog. U blizini džamije nalazi se put koji povezuje Foču i Gacko. U periodu gradnje džamije, ovo područje pripadalo je Mostarskom okrugu kajmakamluku i Gatačkom srezu murdirluku.[1].
Opis dobra[uredi | uredi izvor]
Nisu sačuvani podaci kada je prvobitna džamija u Pridvorici izgrađena. Prema načinu gradnje, veruje se da ona datira iz druge polovine 19. veka. Zabeleženo je da je prva veća obnova bila 1938. godine kada je drveni munar zamenjen kamenim.[2]) Tokom Drugog svetskog rata, džamija je porušena. Uz pomoć prikupljanja priloga kod lokalnog stanovništva, Džamija u Pridvorici je obnovljena u periodu 1965-1967. godine.[3]. Džamija je ponovo porušena tokom oružanih sukoba iz devedesetih godina 20. veka, da bi godine 2018. bila ponovo obnovljena i otvorena za vernike. Džamija je imala pravougle osnove od oko 115 kvadrata. Zidovi su sagrađeni od klesanog kamena i obojeni sa spoljašnje i unutrašnje strane. Prostor sofa je bio ozidan sa tri strana dok je krov bio na četiri voda i prekriven crepom. Munara džamije je takođe bila od kamena i prekrivena limenim krovom. Simetrično u odnosu na ulazna vrata nalazila su se dva drvena prozora. Prozorska okna bila su postavljena i na jugoistočnoj i na severoistočnoj fasadi. Harem džamija u Pridvorici bio je karakterističan po svom ulazu ispred kojeg su se nalazili srednjovekovni stećci. Kameni zid sa jugoistočne strane džamije i dalje je sačuvan. Džamija je porušena tokom rata u Bosni i Hercegovini i potpuno rekonstruisana i izgrađena jula 2018. godine.
Stepen zaštite[uredi | uredi izvor]
Džamija u Pridvorici nije bila upisana u Registar spomenika kulture Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine. Godine 2010. vršeno je ispitivanje, mapiranje i proučavanje lokaliteta u Gacku. Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika u Bosni i Hercegovini je, krajem aprila 2013. godine, proglasila mesto i ostaci istorijskog spomenika — Džamija u Pridvorici kod Gacka nacionalnim spomenikom.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Stećci u Pridvorici
- Džamija Osman-paše Kazanca (Gacko)
- Spisak nepokretnih kulturno-istorijskih dobara Republike Srpske
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Škarić, Vladislav. „Podaci za istoriju Hercegovine od 1566. do sredine 17 vijeka”, Glasnik Zemaljskog muzeja, Sarajevo, 1931, str. 59.
- Šabanović, Hazim. Bosanski pašaluk. Sarajevo: 1959, 158, 167.
- Glasnik VIS-a 1965. godina, broj 11-12, 455-456.
- Glasnik VIS-a. Sarajevo: 1966, br. 3-4, 152.
- Glasnik VIS-a 1967. godina, broj 11-12, 559–566.
- Čelebi, Evlija. Putopis, preveo Hazim Šabanović. Sarajevo: 1967, 437-438.
- Bešlagić, Šefik. Stećci, Kataloško-topografski pregled. Sarajevo: V. Masleša, 1971.
- Hasandedić, Hivzija. Muslimanska baština u istočnoj Hercegovini. Sarajevo: 1990.
- Mujezinović, Mehmed. Islamska epigrafika Bosne i Hercegovine, knjiga III. Sarajevo: Sarajevo Publishing, 1998.
