Anestezija gležnja
Anestezija gležnja jedan je od oblika regionalne anestezije, koja se sve više upotrebljava, u lečenju povreda ove lokalizacije (koje spadaju u grupu češćih), uklanjanju stranog tela, pa čak i u operativnim zahvatima na samom stopalu.[1] Potreba za obezbeđivanjem regionalnog bloka, u oblasti lezijom pogođenih anatomskih struktura zglobova gležnja mora biti pravovremena, kako bi se izbegao nepotreban bol kod pacijenta. U mnogim okolnostima, regionalna anestezija u odnosu na lokalnu je poželjnija jer sprečava izobličenje anatomskih struktura koja se obično javljaju u lokalnoj anesteziji.[2]
Iako je regionalna anestezija zglobova često izazov za davaoca zbog komplikovane inervacije i različitih lokacija živaca oko zgloba, ipak se adekvatnom regionalnom anestezijom pacijentima može ponuditi olakšanje od često bolnih povreda, sve dok se složena anatomija zgloba gležnja potpuno ne ispita i sanira.[3]
Anatomija[uredi | uredi izvor]
Stopalo inerviše pet glavnih živaca koji potiču od korenova nerava donjih ekstremiteta.
- Dorzalnu stranu stopala inervišu tri nerva koja se pružaju duž prednje strane potkolenice i gležnja - površni peronealni, duboki peronealni i nervus safenus.
- Volarnu stranu stopala inerviše zadnji tibijalni.
- Postero-lateralni deo gležnja inerviše suralni.
Imajući u vidu ovakav vid inervacije, kompletna regionalna anestezija stopala zahteva blok anesteciju svakog od navedenih 5 živaca.[3][4]
Opšta razmatranja[uredi | uredi izvor]
Anestezija zgloba gležnja je u suštini blok četiri završne grane išijadičkog nerva (duboke i površne peronealne, tibijalne i suralne grane) i jedne kožne grane femoralnog nerva (n. saphenous).
Anestezija zgloba gležnja je jednostavna za izvođenje, i u suštini je bez sistemskih komplikacija i veoma efikasna za širok spektar procedura na stopalima i prstima noge. Iz tog razloga, ova tehnika treba da bude u ponudi svakog anesteziologa. Najčešće se koristi u pediatrijskoj hirurgiji i debljim nogama ili prstima ili kod amputacija.[5]
Ubrizgavanje anestetika treba obaviti pod sterilnim uslovima, nakon što se na mestu uboda površina kože očisti jodom ili hlorheksidinom. Veličina šprica varira u zavisnosti od količine datog anestetika (imajući u vidu maksimalne doze). Sva ubrizgavanja treba obaviti sa najmanjom mogućom iglom, kako bi na mestu uboda bol bio najmanji. Igla broj 25 je dovoljno mala, jer ne izaziva veću traumu na koži i odličan je izbor za primenu u ovoj vrsti anestezije.[3]
Indikacije[uredi | uredi izvor]
U najčešće indikacije spadaju;[2]
- operacije na gležnju stopalu i prstima
- kupiranje bola nakon povrede
- repozicija iščašenja zglobova stopala
Anestetici i doze[uredi | uredi izvor]
Lidokain[uredi | uredi izvor]
Najčešće korišćeni subkutani anestetik kratkog delovanja je lidokain,[6] koji se može dati kao 1% ili 2% rastvor. U cilju izazivanja vazokonstrikcije, produžavanja dejstva anestezije i smanjenja krvarenja u 1% i 2% rastvor lidokaina može se dodati epinefrin (1 : 1.000).
- Karakteristike
- Vreme između injekcije i početka anestezije, sa lidokainom je oko 60-90 sekundi,
- Efekti lidokaina obično traju 20-30 minuta (ili do 2 sata ako se pomeša sa epinefrinom).
- Maksimalna doza lidokaina za odrasle je 300 mg (3-4 mg / kg kod dece),
- Kada se pomeša sa epinefrinom, maksimalna doza leka je 500 mg (7 mg / kg kod dece).
Bupivakain[uredi | uredi izvor]
Bupivakain u koncentraciji 0,25% ili 0,5% (Markaine®, Senzorkain®) je uobičajeni lokalni anestetik sa dugim dejstvom.[7]
- Karakteristike
- Vreme između injekcije i početka anestezije, otprilike je 10-20 minuta,
- Efekti ovog anestetika ako se sam primeni traju 4-6 časa, a do 8 sati kada se pomeša sa epinefrinom.
- Maksimalna doza bupivakaina je kod odraslih 175 mg (2 mg / kg kod dece), ali se može povećati na 225 mg (3 mg / kg kod dece)
Mešavina lidokina i bupivakaina[uredi | uredi izvor]
Kada se pomešaju sa epinefrinom. 50/50 ili 25/75 mešavine lidokaina i bupivakaina su optimalni anestetik za određenu anesteziju gležnja, jer pružajući skoro trenutno smanjenje bolova u odnosu na anestetike sa kratkim dejstvom, i obezbeđuju do 8 sati anestezije, što je znatno duže od pojedinačnih lekova sa dugotrajnim delovanjem.
Maksimalno doze najčešćih lokalnih anestetika sa kratkim i dugotrajnim dejstvom
| Lek | Odrasli | deca |
|---|---|---|
| Lidokain | 300 mg | 3-4 mg / kg |
| Lidokain sa epinefrinom | 500 mg | 7 mg / kg |
| Bupivakain | 175 mg | 2 mg / kg |
| Bupivakain sa epinefrinom | 225 mg | 3 mg / kg |
Kontraindikacije[uredi | uredi izvor]
Postoji vrlo malo kontraindikacija za lokalnu ili regionalnu anesteziju zgloba gležnja, u koje spadaju:
- preosteljivost na lek,
- ubrizgavanje lokalnog anestetika u zaraženo tkivo,
- ubrizgavanje anestetska pomešanih sa vazokonstriktorima (kao što je epinefrin) zog toga što se regionalna anestezija primenjuje na određenoj udaljenosti od mesta rane, i zato što epinefrin treba upotrebljavati sa velikim oprezom u distalnim delovima ekstremiteta.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Suresh, Santhanam; Polaner, David M.; Coté, Charles J. (2019), Regional Anesthesia, Elsevier, str. 941—987.e9, ISBN 978-0-323-42974-0, Pristupljeno 2024-01-27
- ^ a b Reilley TE, Terebuh VD, Gerhardt MA. Regional anesthesia techniques for the lower extremity. Foot Ankle Clin. 2004 Jun. 9(2):349-72.
- ^ a b v Spektor M, Kelly J. Regional Anesthesia of the Thorax and Extremities. Roberts, Hedges. Clinical Procedures in Emergency Medicine. 5th. Philadelphia, PA: Saunders Elsevier; 2010. Volume 1: Chapter 30, 528-530.
- ^ Ankle Block, Regional Anesthesia. NYSORA: New York School of Regional Anesthesia. Available at: www.nysora.com
- ^ Reilley TE, Gerhardt MA. Anesthesia for foot and ankle surgery. Clin Podiatr Med Surg. 2002 Jan. 19(1):125-47, vii.
- ^ „Lidocaine Monograph for Professionals”. Drugs.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ Wishart, David S.; Knox, Craig; Guo, An Chi; Cheng, Dean; Shrivastava, Savita; Tzur, Dan; Gautam, Bijaya; Hassanali, Murtaza (2008-01-01). „DrugBank: a knowledgebase for drugs, drug actions and drug targets”. Nucleic Acids Research (na jeziku: engleski). 36 (suppl_1): D901—D906. ISSN 0305-1048. doi:10.1093/nar/gkm958.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Ankle Block — na:www.nysora.com (jezik: engleski)
 | Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja). |
