Biblioteka „Crni dijamant” u Kopenhagenu
| Biblioteka "Crni dijamant" u Kopenhagenu | |
|---|---|
| Den Sorte Diamant | |
 | |
 | |
| Osnivanje | 1999 |
| Lokacija | Kopenhagen, Danska Danska |
Crni dijamant (dan. Den Sorte Diamant) je moderno proširenje stare zgrade Kraljevske danske biblioteke u Slotsholmenu, u centralnom Kopenhagenu, u Danskoj. Njegov nadimak referenca je na poliranu crnu granitnu oblogu i nepravilne uglove. Projektovali su je danski arhitekti firme Schmidt Hammer Lassen. Crni dijamant je završen 1999. godine kao prva u nizu velikih kulturnih zgrada duž obale Kopenhagena.
Pored funkcije biblioteke, u zgradi se nalazi i niz drugih javnih objekata i sadržaja, od kojih se većina nalazi oko centralnog, osvetljenog atrijuma koji se useca u zgradu sa ogromnim zastakljenim pročeljem okrenutim prema luci. Sadržaji uključuju gledalište sa 600 mesta, Kraljičinu salu, koje se koristi za koncerte - uglavnom kamernu muziku i džez - književne događaje, pozorišne predstave i konferencije. Tu su i izložbeni prostori, knjižara, restoran, kafić i krovna terasa. Dva muzeja imaju sedište u crnom dijamantu, Nacionalni muzej fotografije i mali muzej posvećen crtanoj umetnosti.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Početkom devedesetih, dansko Ministarstvo za kulturna pitanja pokrenulo je međunarodni arhitektonski konkurs za dizajn produžetka Kraljevske biblioteke u Slotsholmenu. Takmičenje je privuklo 178 danskih i međunarodnih arhitektonskih firmi i na kraju je Schmidt Hammer Lassen izabran za pobednika 1993. godine.[1]
Izgradnja je započeta 1995. Cena zgrade iznosila je 465.000.000 danskih kruna. Ministarstvo za kulturna pitanja je izgradilo, a konsultanti inženjeri su bili Moe and Brødsgaard A/S.
Crni dijamant otvoren je 7. septembra 1999. godine, a otvoren za javnost 15. septembra 1999. godine. Tadašnja ministarka za kulturu Jite Hilden nazvala ga je Crnim dijamantom.
Arhitektura[uredi | uredi izvor]
Osnovni oblik crnog dijamanta je kutija koja se naginje ulevo gledano iz luke, kao i prema vodi. Istovremeno se blago širi odozdo i prema gore i od severa ka jugu, dajući mu iskrivljeni, prizmatični oblik.
Zgrada je obložena crnim granitom poznatim kao Apsolutno crni, koji je izvađen u Zimbabveu, a zatim isečen i poliran u Italiji. Crna obloga iznosi 2.500 kvadratnih metara, a svaki kamen je težak 75 kg.[2]
Široka, zastakljena "pukotina" razdvaja fasadu na dva dela, propuštajući prirodno svetlo u centralni atrijum unutar zgrade. Ostakljeni pojas takođe se proteže duž prizemlja zgrade u punoj visini kako bi omogućio panoramski pogled na obalu iznutra, dok istovremeno ima za cilj da Crnom dijamantu pruži plutajući izgled kada se gleda sa vode.
Crni dijamant je od stare zgrade, poznate kao Holmova zgrada, odvoljen prometnom ulicom Christians Brygge koja prolazi duž obale. Nekoliko prelaza povezuje dve zgrade.
Atrijum[uredi | uredi izvor]
Za razliku od stroge i tamne spoljašnjosti, atrijum stvara svetao centralni prostor u biblioteci. Omeđan je valovitim balkonima. Iz atrijuma pokretna traka vodi do nivoa C u kome se nalaze glavne prostorije biblioteke.
Veza[uredi | uredi izvor]
Veza je staza koja prolazi od foajea stare glavne zgrade biblioteke kroz prolaz šetalište iznad Christians Brygge i atrijuma duž prolaza do zastakljene fasade sa zadivljujućim pogledom na okrug Christianshavn i Islands Brygge preko luke.
Objekti biblioteke[uredi | uredi izvor]
Glavni sprat biblioteke je nivo C do koga se iz prizemlja dolazi pokretnom trakom. Izgradnjom Crnog dijamanta, Kraljevska biblioteka u Slotsholmenu dobila je 21 500 kvadratnih metara i sada ima šest čitaonica u odnosu na prethodnu jednu i 474 čitalačkih i radnih mesta u poređenju sa 96 pre dogradnje. Informaciona soba ima 60 mesta u odnosu na prethodnih 46.[1]
Kirkeby-broen[uredi | uredi izvor]
Cirkulacioni pult se nalazi u glavnom prolazu širine 18 metara koji povezuje staru i novu zgradu iznad Christians Brygge.
Kraljevska biblioteka u Slotsholmenu nije javna biblioteka u kojoj je moguće tražiti i pokupiti knjige sa otvorenih polica, a zatim ih pozajmiti za upotrebu van biblioteke. Suprotno tome, knjige se moraju naručiti putem Interneta ili popunjavanjem formulara za zahtev u kataloškoj sobi. Knjige se zatim mogu preuzeti sutradan.
Čitaonice[uredi | uredi izvor]
Sve čitaonice na nivoima od C do F okrenute su prema atrijumu koji im pruža prirodno svetlo. Čitaonice se sastoje od soba dvostrukih visina sa izbačenim poluspratom.
Svrha čitaonice Zapad je da omogući korisnicima da proučavaju materijale iz kolekcije biblioteke koji su ograničene na taj prostor, i da im stavi na raspolaganje veliku referentnu kolekciju. U čitaonici ima 160 radnih mesta i moguće je dobiti određeno mesto za određeno vreme po prijavi. Referentna kolekcija sadrži ukupno 65.000 svezaka raspoređenih na dva sprata. Akcenat zbirke je na humanističkim i teološkim naukama, ali pokrivena su sva područja biblioteke. Soba ima posebno obezbeđen prostor u kome se može proučavati zaštićeni materijal.
Čitaonica Istok ima 130 radnih mesta, a osnovna namena joj je da omogući pristup velikom broju novina i periodike i, istovremeno, da obezbedi veliki broj radnih mesta za druge namene. 4000-3200 stranih i 800 danskih publikacija su po abecednom redu čuva na policama. Postoji 70.000 rolni mikrofilmova kako danskih tako i stranih novina. Ciljna grupa su studenti i drugi kojima je potrebno znanje na visokom nivou.
Dve preostale čitaonice smeštene u Crnom dijamantu su Centar za mape, grafike i fotografije i Centar za muziku i pozorište.
Kraljičina sala[uredi | uredi izvor]
.jpg)
Kraljičina sala je gledalište u kojem može da se smesti do 600 ljudi. Koristi se u razne svrhe, uključujući koncerte, konferencije, film, balet i pozorište. Sala je opremljena akustičnim sistemom koji se prilagođava određenoj vrsti muzike.
Koncerti[uredi | uredi izvor]
Kraljičina sala je prvenstveno zamišljena kao mesto za klasičnu, posebno kamernu muziku, ali takođe se tamo svira džez i drugi oblici ritmičke muzike.[3]
Biblioteka ima svoj stalni ansambl kamerne muzike poznat kao Dijamantski ansambl kome se često pridružuju gostujući internacionalni muzičari. Na repertoaru su „izložbeni koncerti“ muzičkih dela iz muzičke arhive Kraljevske biblioteke koja je najveća u nordijskim zemljama.[4]
Međunarodna autorska scena[uredi | uredi izvor]
Kraljičina sala se takođe koristi za program predavanja vodećih međunarodnih pisaca i intelektualaca. Predstojeći ili prethodni govornici su Martin Valzer, Juli Ce, Ginter Gras, Salman Rušdi, Slavoj Žižek, Osne Sejerštad, Kofi Anan, Pol Oster, Alaa el Asvani i drugi.[5]
Izložbe[uredi | uredi izvor]
Crni dijamant ima dva glavna izložbena prostora. Veći od njih je Peristil (danski: Søjlehallen) koji se prostire na 600 kvadratnih metara i nalazi se na nivou K. U njemu se održavaju razne kulturno-istorijske izložbe, uključujući one koje održava Nacionalni muzej fotografije. Drugi prostor, Montana sala, otvorena je 2009. godine i služi kao riznica biblioteke. Ovde su izloženi najređi komadi iz nacionalne baštine.[6]
Nacionalni muzej fotografije[uredi | uredi izvor]
Nacionalni muzej umetnosti crtanih filmova[uredi | uredi izvor]
Danski muzej crtane umetnosti nalazi se na nivou B sa takozvanim galerijskim hodnikom koji služi kao izložbeni prostor muzeja. Veće izložbe, kojih je obično jedna godišnje, održavaju se u izložbenom prostoru na nivou K. Muzej deluje pod upravom Centra za mape, grafike i fotografije. Prva velika izložba sastojala se od crteža danskog umetnika Boa Bojesena.
Umetnička dela[uredi | uredi izvor]
Kirkebi freska[uredi | uredi izvor]
Danski umetnik Per Kirkebi stvorio je 210 kvadratnih metara freske bez naslova na ulazu u odeljak za pozajmice i čitaonice na nivou C. Slika je jedna od najvećih ukrasa plafona u nordijskim zemljama i Peru Kirkebiju je trebalo više od godinu dana da je završi. Izvedena u ulju, živopisna slika stvara zapanjujući kontrast minimalističkom okruženju i obližnjem procepu u staklu i čeliku.
Katalog - zvučni ukras[uredi | uredi izvor]
Katalog je muzičko delo koje je danski kompozitor Jens Vilhelm Pedersen sa nadimkom Fuzzy komponovao specijalno za Crni dijamant, kao novu umetničku dekoraciju. Sastoji se od elektroakustičke kompozicije, duge oko tri minuta, za svaku nedelju u godini. Svakog dana u 13 sati kompozicija se emituje u atrijumu putem stalne instalacije zasnovane na kompjuterizovanom 12-kanalnom sistemu zvučnika, u kojem se svaki zvučnik može programirati pojedinačno. Četiri zvučnika ugrađena su u plafon svakog od tri nivoa balkona.
Svaka od 52 kompozicije, inspirisane jednim od bibliotečkih blaga, bilo rukopisom, fotografijom, knjigom ili muzičkim delom, zamišljena je kao omaž i promocija kolekcija biblioteke, a istovremeno i kao prilika za korisnike da podignu pogled sa svojih knjiga i predahnu.[7]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b „Den Sorte Diamant”. Royal Danish Library. Pristupljeno 2010-02-07.
- ^ „The Black Diamond”. Geocaching - The Official Global GPS Cache Hunt Site. Pristupljeno 2010-01-04.
- ^ „The Black Diamond, The Royal Library”. Wonderful Copenhagen. Arhivirano iz originala 11. 01. 2011. g. Pristupljeno 2010-02-11.
- ^ „Diamanten er med i spillet”. Berlingske. Pristupljeno 2010-01-04.
- ^ „International Authors' Stage”. Royal Danish Library. Arhivirano iz originala 2010-01-16. g. Pristupljeno 2010-02-07.
- ^ „Fra støv til guld på Det Kongelige Bibliotek”. Royal Library. Arhivirano iz originala 2010-03-12. g. Pristupljeno 2010-02-08.
- ^ „KATALOG (Catalogue) by Fuzzy”. Royal Danish Library. Pristupljeno 2010-02-10.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Međunarodne | |
|---|---|
| Geografske | |
