Bilten Vrhovnog štaba NOVJ

Dodaj veze
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Naslovna strana prvog broja Biltena Vrhovnog štaba NOV i POJ u Vojnom muzeju u Beogradu
Deo Ukaza o olikovanjima u NOV i POJ iz Biltena Vrhovnog štaba u Vojnom muzeju u Beogradu

Bilten Vrhovnog štaba NOV i POJ je bio zvanični list koji je izdavao Vrhovni štab NOV i POJ. U Biltenu su bili objavljivani vojni i vojno-politički materijali; naređenja, direktive i uputstva o načinu ratovanja Vrhovnog štaba; kratki izveštaji o operacijama Narodnooslobodilačke vojske; obaveštenja o formiranju jedinica; obaveštenja o pohvalama i odlikovanju boraca i rukovodilaca NOVJ; kao i druge informacije vezane za ratna dešavanja u Jugoslaviji.

Pošto je Bilten bio slžbeni list koji je izdavao Vrhovni štab, on uporedo sa Vrhovnim štabom menjao nazive, pa se zvao:

  • Bilten Glavnog šatba Narodnooslobodilakih partizanskih odreda Jugoslavije, do septembra 1941. godine
  • Bilten Vrhovnog šatba Narodnooslobodilakih partizanskih odreda Jugoslavije, do januara 1942. godine
  • Bilten Vrhovnog šatba Narodnooslobodilačke partizanske i Dobrovoljačke vojske Jugoslavije, do novembra 1942. godine
  • Bilten Vrhovnog šatba Narodnooslobodilačke vojske i partizanskih odreda Jugoslavije, do marta 1945. godine

Posle formiranja Jugoslovenske armije (JA), marta 1945. godine, Bilten Vrhovnog štaba NOV i POJ je promenio naziv u „Službeni list Ministarstva narodne odbrane“, a od maja 1952. godine se zvao „Službeni vojni list JNA“.

Istorijat[uredi | uredi izvor]

Bilten Glavnog štaba pokrenuo je avgusta 1941. godine Glavni štab NOP odreda Jugoslavije. Prvi broj Biltena napisao je komandant Glavnog štaba Josip Broz Tito tokom svog ilegalnog boravka u okupiranom Beogradu i on je štampan u ilegalnoj štampariji CK KPJ. Pored prvog broja, još pet brojeva Biltena je štampano u ilegalnoj štampariji u Beogradu. Bilten je kasnije štampan u oslobođenjom Užicu; na Romaniji; u Foči; u selu Drinić, kod Bosanskog Petrovca; na Đurđevića Tari; u Busije, kod Ribnika; u Šipovljanima, kod Drvara; na Visu i na kraju ponovo u Beogradu.

U početku je bilo zamišljeno da Bilten Vrhovnog štaba izlazi jednom mesečno, ali je kasnije, u toku rata, izlazio neredovno. Prvih šest brojeva Biltena je izlazilo redovno i samostalno, a kasnije je štampano više brojeva odjednom. Od ukupno 47 brojeva Biltena štampano je svega 24, tj. 11 brojeva je izašlo samostalno, a 33 kao dvobroji ili trobroji. Pored Vrhovnog komandanta Josipa Broza Tita, Bilten Vrhovnog štaba su uređivali i za njega pisali i drugi članovi Vrhovnog štaba. U prvih šest brojeva Biltena Josip Broz Tito je potpisivan inicijalima Z. G, T. G. i T. T, a kasnije samo Tito.

Sadržaj Biltena je bio razan. U njemu su se nalazila naređenja, uputstva i direktive o organizaciji jedinica, načinu ratovanja i snabdevanja; članke iz oblasti vojne stručne problematike; ocene pojedinih značajnih operacija i bitaka; komentari o događajima u zemlji i inostranstvu; izveštaji o akcijama i borbama na čitavoj teritoriji Jugoslavije. Bilten je objavljivao i sve značajne odluke, uredbe i ukaze.

Značaj Biltena Vrhovnog štaba za razvoj Narodnooslobodilačke borbe bio je veoma velik. On je obezbeđivao uticaj vrhovnog vojnog rukovodstva na rešavanje glavnih problema rata u čitavoj zemlji. Usmeravao je razvoj i organizacijsko učvršćivanje štabova jedinica, jačao njihovu borbenost i prenosio iskustva. Analize raznih političkih zbivanja u svetu i u zemlji doprinele su upoznavanju potčinjenih štabova sa osnovnim političkim i drugim zadacima, koji su bili aktuleni u pojedinim periodima. Dugo vremena, Bilten je bio skoro jedini izvor podataka o borbama, akcijama i uspesima Narodnooslobodilačke vojske i partizanskih odreda Jugoslavije.

Pored Biltena Vrhovnog štaba NOV i POJ, tokom Narodnooslobodilačke borbe, i drugi štabovi i komande su izdavali svoje biltene, a u formi biltena su izdavane i radio-vesti.

Brojevi Biltena Vrhovnog štaba[uredi | uredi izvor]

Tokom Narodnooslobodilačkog rata izašlo je 47 brojeva Biltena Vrhovnog štaba NOV i POJ, od kojih je štampano svega 24, tj. 11 brojeva je izašlo samostalno, a 33 kao dvobroji ili trobroji.

  1. Bilten Glavnog štaba NOPOJ broj 1 od 10. avgusta 1941. godine - štampan ćirilicom u ilegalnoj štampariji CK KPJ u Beogradu. Čitav ovaj broj uredio je komandant Glavnog štaba Josip Broz Tito, koji je tada živeo ilegalno u Beogradu. Ovaj primerak Biltena umnožavan je više puta od strane partijskih rukovodstava i partizanskih odreda na oslobođenoj teritoriji.
  2. Bilten Glavnog štaba NOPOJ broj 2 od 19. avgusta 1941. godine - štampan ćirilicom u ilegalnoj štampariji CK KPJ u Beogradu.
  3. Bilten Glavnog štaba NOPOJ broj 3 od 26. avgusta 1941. godine - štampan ćirilicom u ilegalnoj štampariji CK KPJ u Beogradu.
  4. Bilten Glavnog štaba NOPOJ broj 4 od 3. septembra 1941. godine - štampan ćirilicom u ilegalnoj štampariji CK KPJ u Beogradu.
  5. Bilten Glavnog štaba NOPOJ broj 5 od 8. septembra 1941. godine - štampan ćirilicom u ilegalnoj štampariji CK KPJ u Beogradu.
  6. Bilten Glavnog štaba NOPOJ broj 6 od 18. septembra 1941. godine - štampan ćirilicom u ilegalnoj štampariji CK KPJ u Beogradu.
  7. Bilten Vrhovnog štaba NOPOJ broj 7-8 od 1. oktobra 1941. godine - štampan ćirilicom u oslobođenom Užicu. Preštampan u ilegalnoj štampariji CK KPJ u Beogradu, kao i u drugim tehnikama partijskih rukovodstava i partizanskih odreda.
  8. Bilten Vrhovnog štaba NOPOJ broj 9 od 10. oktobra 1941. godine - štampan ćirilicom u oslobođenom Užicu. Preštampan u ilegalnoj štampariji CK KPJ u Beogradu.
  9. Bilten Vrhovnog štaba NOPOJ broj 10-11 od 20. oktobra 1941. godine - štampan ćirilicom u oslobođenom Užicu. Preštampan u ilegalnoj štampariji CK KPJ u Beogradu.
  10. Bilten Vrhovnog štaba NOP i DVJ broj 12-13 za decembar 1941. i januar 1942. godine - izrađen na ciklostilu ćirilicom na Romaniji. Preštampan u ilegalnoj štampariji CK KPJ u Beogradu.
  11. Bilten Vrhovnog štaba NOP i DVJ broj 14-15 za februar-mart 1942. godine - izrađen na ciklostilu ćirilicom u oslobođenoj Foči. Preštampan u ilegalnoj štampariji CK KPJ u Beogradu.
  12. Bilten Vrhovnog štaba NOP i DVJ broj 16 za april 1942. godine - izrađen na ciklostilu ćirilicom u oslobođenoj Foči.
  13. Bilten Vrhovnog štaba NOP i DVJ broj 17-18-19 za jun-jul-avgust 1942. godine - štampan latinicom na štamparskoj tigl-mašini u selu Driniću, kod Bosanskog Petrovca. Tiraž 1.000 primeraka.
  14. Bilten Vrhovnog štaba NOV i POJ broj 20-21-22 za septembar-novembar 1942. godine - štampan latinicom na štamparskoj tigl-mašini u selu Drinićima, kod Bosanskog Petrovca. Tiraž 1.200 primeraka.
  15. Bilten Vrhovnog štaba NOV i POJ broj 23-27 za decembar 1942-april 1943. godine - izrađen na ciklostilu latinicom u selu Đurđevića Tara.
  16. Bilten Vrhovnog štaba NOV i POJ broj 28 za maj 1943. godine - štampan ćirilicom u štampariji Narodnooslobodilačkog fronta Bosne i Hercegovine u selu Busije, kod Ribnika, u blizina Ključa.
  17. Bilten Vrhovnog štaba NOV i POJ broj 29-31 za jun-jul-avgust 1943. godine - štampan ćirilicom u štampariji Narodnooslobodilačkog fronta Bosne i Hercegovine u selu Busije, kod Ribnika, u blizina Ključa.
  18. Bilten Vrhovnog štaba NOV i POJ broj 32 za septembar 1943. godine - štampan ćirilicom u štampariji Narodnooslobodilačkog fronta Bosne i Hercegovine u selu Busije, kod Ribnika, u blizina Ključa.
  19. Bilten Vrhovnog štaba NOV i POJ broj 33 za oktobar 1943. godine - štampan ćirilicom u štampariji Narodnooslobodilačkog fronta Bosne i Hercegovine u selu Busije, kod Ribnika, u blizina Ključa.
  20. Bilten Vrhovnog štaba NOV i POJ broj 34-35-36 za novembar, decembar 1943-januar 1944. godine - štampan ćirilicom u štampariji Narodnooslobodilačkog fronta Bosne i Hercegovine u selu Busije, kod Ribnika, u blizina Ključa.
  21. Bilten Vrhovnog štaba NOV i POJ broj 37-38-39 za februar-mart-april 1944. godine - štampan ćirilicom u selu Šipovljani, kod Drvara.
  22. Bilten Vrhovnog štaba NOV i POJ broj 40-43 za maj-avgust 1944. godine - štampan latinicom na Visu.
  23. Bilten Vrhovnog štaba NOV i POJ broj 44-45 za septembar-oktobar 1944. godine - štampan u štampariji Vrhovnog štaba NOV i POJ na Visu. Tiraž - ćirilicom 2.500, latinicom 2.500.
  24. Bilten Vrhovnog štaba NOV i POJ broj 46-47 za novembar-decembar 1944. godine - štampan ćirilicom u Državnoj štampariji u Beogradu, decembra 1944. godine.

U toku Narodnooslobodilačkog rata, štampano je i prvih sedam brojeva Službenog lista Ministarstva narodne odbrane Demokratske Federativne Jugoslavije:

  • Službeni list MNO DFJ broj 1-2-3 za januar-februar-mart 1945. godine - štampan u štampariji Vojnoizdavačkog zavoda Ministrarstva narodne odbrane u Beogradu. Tiraž - ćirilicom 3.000, latinicom 3.000.
  • Službeni list MNO DFJ broj 4-5-6-7 za april-maj-jun-jul 1945. godine - štampan u štampariji Vojnoizdavačkog zavoda Ministrarstva narodne odbrane u Beogradu. Tiraž - ćirilicom 3.000, latinicom 3.000.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Билтен_Врховног_штаба_НОВЈ&oldid=26824333”