Bogdan Petković
| bogdan petković | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 19. septembar 1912. |
| Mesto rođenja | Prijebljezi, kod Bosanskog Svinjara, Austrougarska |
| Datum smrti | 18. mart 1995. (82 god.) |
| Mesto smrti | Beograd,  Srbija,  SR Jugoslavija |
| Profesija | poslastičar |
| Porodica | |
| Supružnik | Bosiljka, rođ. Kulić (razv. 1972. godine) |
| Deca | sin Bratislav (1948–2021) i kći Bratislava (1950) |
| Roditelji | Ljubiša Stoja |
Bogdan Petković (Prijebljezi, kod Bosanskog Svinjara, 19. septembar 1912 — Beograd, 18. mart 1995) bio je poznati beogradski poslastičar, predsednik Udruženja zanatlija Beograda i potpredsednik Udruženja „Privrednik“.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je 19. septembra 1912. godine u selu Prijebljezi, kod Bosanskog Svinjara (danas Srbac), u porodici siromašnih, Ljubiše i Stoje Petković. Otac Ljubiša bio je, kao i svi Srbi od 18. do 33. godine života, mobilisan u austrougarsku vojsku. Prošao je balkansko ratište i, u drugoj bici kod Pijave, poginuo 18. juna 1918. godine [1]. Majka Stoja preudala se 1918. i iz drugog braka imala je sina Đorđa Gajića, koji je 1943. godine poginuo kao partizan. Očuh je nastojao da ga školuje i pošalje na zanat. Osnovnu školu završio je u Razboju, sa odličnim uspehom.
Nakon Prvog svetskog rata, Srpsko privredno društvo Privrednik (1897—1946) učinilo je mnogo napora na zbrinjavanju ratne siročadi. Tako je Bogdan zbrinut na zanat kako bi se osposobio da sam sebi obezbedi egzistenciju a na preporuku seoskog učitelja i sveštenika. Matej Vicić, bio mu je, tzv. poverenik, to jest lice koje je dalo preporuku, za upis na zanat[2].
Kao pitomac Srpskog privrednog društva Privrednik, u dvanaestoj godini života, odlazi 18.08. 1924. godine u Niš, [2], da izuči poslastičarski zanat kod Aleksandra Petkovića. Slučajno, njegovog prezimenjaka, sa kojim, nije bio u srodstvu. Po završetku zanata dolazi u Beograd 23. avgusta 1929. godine.
Zaposlio se u kafani „ Soko“, vlasništvo Radisava Milanovića[3]. Radeći razne poslove, od konobara, šankera do kuvara, u ovoj kafani, ostaje do 15. septembra 1944. godine. Za vreme okupacije (1941—1944), pohađao je Bijelićevu slikarsku školu na Kolarčevom narodnom univerzitetu i ateljeu muške gimnazije. Upoznao se sa Svetislavom Stralom [4], i drugim značajnim imenima jugoslovenskog slikarstva.
U oktobru 1944. godine uhapšen je, ali je, na urgenciju Slobodana Krstića Uče visokog oficira OZNe ubrzo pušten na slobodu[5]. Živeo je u Ribničkoj ulici na Voždovcu.
Bio je pristalica demokratske stranke Davidović-Grol. Uhapšen je 1948. godine i, iste godine pravosnažno osuđen zbog „ neprijateljske propagande“. Odmah je upućen na izdržavanje četvorogodišnje kazne zatvora u Sremskoj Mitrovici[6].
Oslobođenjem, i dolaskom novih, komunističkih vlasti, odnos prema privatnoj svojini se promenio. To je uticalo i na Bogdana koji, po izlasku iz zatvora, tražeći posao, biva primoran da se upiše na obuku za dobijanje zvanja visokokvalifikovanog radnika u poslastičarstvu, kako bi stekao pravo da otvori sopstvenu radnju. Uslov za to, bio je staž od jedne godine, u struci. Kod, tada čuvenih beogradskih poslastičara, Jovana Ristića (od 20. jula do 31. oktobra 1955. godine) i Ljubiše Vujića (od 1. novembra 1955. do 1. novembra 1956. godine) radio je, kao poslastičar. Majstorski ispit za visokokvalifikovanog poslastičara položio je 1957. godine.
U više navrata, pokušavao je da otvori svoju prvu samostalnu poslastičarsku radnju, ali vlasti to nisu dozvoljavale. Komunističke vlasti nisu blagonaklono gledale na privatnu inicijativu. U jednom takvom pokušaju, biva uhapšen (1962. godine) i osućen, na dve godine, zbog navodnih neregularnosti sa porezom. Kaznu je izdržavao, opet, u Sremskoj Mitrovici. U zatvoru se upoznaje sa Milovanom Đilasom sa kojim, ostaje do kraja života, prijatelj. Tek, 1. januara 1965. godine, vlasti su dozvolile, da registruje poslastičarsku radnju „ Petković“ u Takovskoj ulici broj 18. Ubrzo, stiče stalne kupce (mušterije) koji pronose dobar glas. U poslastičarnicu, dolazile su poznate ličnosti tadašnjeg Beograda: profesori, glumci, filmski radnici, pevači, političari itd. Ukusni proizvodi, visokog kvaliteta, iz ove radnje, pročuli su se i širom tadašnje Jugoslavije, zahvaljujući, pre svega blizini zgrade RTSa, u koju su dolazile poznate ličnosti iz Zagreba, Ljubljane, Sarajeva i drugih gradova. Ivan Hetrih je, 14. aprila 1978. godine, snimio, o Bogdanu Petkoviću, polučasovnu emisiju na televiziji Zagreb. Bio je jedan od prvih poslastičara u Beogradu koji je uveo u praksu u organizovanje neke vrste keteringa. Kompletan meni za slave, rođendane i razne gozbe, smislio je, i pravio, sa svojim majstorima.
Društveni angažman[uredi | uredi izvor]
Sagradio je crkvu u rodnom selu Prijebljezi[7]. Bio je prilagač prilikom štampanja monografije: Spomen knjiga Srpskog privrednog društva „Privrednik“, Beograd 1984. godine.[8] Kao sposoban i ugledan zanatlija, u toku svog radnog veka, u dva mandata je biran za predsednika Udruženja zanatlija Beograda, a smrt ga je zatekla, na dužnosti potpredsednika Udruženja „ Privrednik“.
Porodica[uredi | uredi izvor]
Sin Bratislav (1948–2021), pozorišni pisac i vlasnik zbirke starih automobila (27. jula 2012. godine, izabran za ministra kulture i informisanja u Vladi Republike Srbije) i kći Bratislava (1950)
Preminuo je 18. marta 1995. godine u Beogradu. Po izričitoj želji sahranjen je 21. marta 1995. godine u rodnom selu Prijebljezi kod Srbca.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ L.Goiginger, Die Piaveforcierung und die Erstϋrmung des Montello,Juni 1918, Graz, 1929 na str XXXVIII, Apendix (prilog) u spisku poginulih za 18. jun stoji: Ljubomir Petkovic,Svinar, Bosnien, Zugsfuehrer, 29 inf. div. (poginuo kod mesta Oderco);
- ^ a b Spomen knjiga Srpskog privrednog društva „Privrednik“, Beograd 1984, str. 344.;
- ^ Kafana „ Soko“ osnovana je 14. aprila 1924. godine
- ^ Svetislav Strala, poljak po poreklu, došao je u Srbiju 1917. Kao austrougarski vojnik. Međutim, ostao je u Beogradu do kraja svog života. Bio je Bogdanu kum na venčanju i krstio oboje dece. Bogdan je, udruženju „ Privrednik“ poklonio jednu sliku ovog umetnika;
- ^ U biografiji, koju je svojom rukom napisao, povodom izbora na funkciju u Udruženju zanatlija, napisao je,, Prijavio me je blizak drug da sam se, pod okupacijom kretao po Beogradu sa specijalnom nemačkom propusnicom. Tačno je. Imao sam umrlicu svoga oca, napisanu na nemačkom jeziku i dva uverenja o odlikovanjima, koja je dobio za iskazano junaštvo protiv italijana. Na osnovu tih papira, Nemci su mi dali specijalni ausvajs. To je bio razlog zašto sam uhapšen. Uča je poznavao mog polubrata Đorđa Gajića koji je, kao istaknuti partizan, poginuo 1943. godine. Na učinu intrevenciju, pustili su me kući.“ AS, fond Srpskog privrednog društva „ Privrednik“, kutija 927-931 (nesređena građa);
- ^ Biografija, koju je Bogdan Petković svojom rukom, naliv'perom, napisao povodom izbora za predsednika Udruđenja zanatlija Beograda, bez datuma, original, AS,, fond Srpskog privrednog društva „Privrednik“, kutija 931. (nesređena građa);
- ^ Kada je sagrađena i oslikana, crkva je bila predmet sporenja sa meštanima, jer su oslikani likovi porodice Petković: Bogdan, Bratislav i unuk Petar. Miloš Milinčić, predsednik opštine Srbac, tim povodom pisao je nekoliko dopisa patrijarhu srpskom Pavlu i mitropolitu banjalučkom (januar-novembar 1994. godine)
- ^ Spomen knjiga Srpskog privrednog društva „Privrednik“, Beograd 1984, str.LIX i LXI.
