Buštranjsko jezero
| Buštranjsko jezero | |
|---|---|
| Lokacija | Južna Srbija |
| Koordinate | 42° 21′ 03″ S; 21° 46′ 44″ I / 42.3509° S; 21.7788° I |
| Tip | veštačko |
| Zemlje basena |  Srbija |
| Maks. dužina | 350 km |
| Maks. širina | 117 km |
  Buštranjsko jezero | |
Buštranjsko jezero je veštačko jezero na jugu Srbije u blizini Preševa. Dužina jezera iznosi 350 m, a maksimalna širina 117 m. Obale su obrasle šibljem, bagremom i hrastovom šumom. Jezero je protočno jer iz njega ističe rečica koja gravitira ka Preševskoj poviji koja je poznata kao razvođe između Crnomorskog i Egejskog sliva na visini od svega 460 m.[1]
Geografija[uredi | uredi izvor]
Jezero se nalazi u ataru sela Buštranje u opštini Preševo. Udaljeno je svega 4 km od granice sa Severnom Makedonijom. Jezero se nalazi u podnožju planine Rujan, a od najistočnijih ogranaka Šar Planine je odvaja dolina Preševske Moravice i njeno pobrđe. Na brdima se nalaze sela sa izraženom depopulacijom koja su uzgred i patuljasta sela: Sebrat, Ljanik, Slavujevac.[2] Grad Preševo je udaljen od jezera 9 km, a na 4 km od jezera se nalazi autoput E75. Autoput upravo prati dolinu Preševske Moravice te kasnije od ušća u Južnu Moravu kod Bujanovca kreće ka severu već poznatom putanjom. Buštranjsko jezero je jedino ka istočnoj strani odnosno ka samom selu Buštranje pristupačno vozilima dok je na preostalim stranama oivičen visokim i nepristupačnim brdima.
Saobraćaj[uredi | uredi izvor]
Do jezera vodi odskora asfaltiran put od samog sela Buštranje koje se nalazi pored samog autoputa te je saobraćajna infrastruktura na zadovoljavajućem nivou. Nedovoljan broj urbanih objekata krasi ovaj region.
Klima[uredi | uredi izvor]
Klima je umereno-kontinelna sa uticajima egejske klime koja dopire dolinom Vardara.[3]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Jezero predstavlja veštačku akumulaciju koja je nastala izgradnjom brane 1983. kada je jezero bilo predviđeno za snabdevanje seoskih domaćinstava, međutim projekat nikada nije završen jer je finansiran od strane Vlade SFRJ čiji je raskol ubrzo usledio. Usledile su godine ratnih previranja koje su pogotovo bile izražene na ovom prostoru te je jezero napušteno.
Funkcija[uredi | uredi izvor]
S obzirom da plan nije sproveden u delo, današnja funkcija jezera je isključivo rekreativna i kupališna prevashodno za lokalno stanovništvo. Tokom sušnih perioda u godini, lokalno stanovništvo koristi jezersku vodu za navodnjavanje poljoprivrednih površina
Stvoreni uslovi[uredi | uredi izvor]
Do jezera vodi odskora asfaltiran put od samog sela Buštranje koje se nalazi pored samog autoputa te je saobraćajna infrastruktura na zadovoljavajućem nivou. Nedovoljan broj urbanih objekata krasi ovaj region.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Gavrilović, Ljiljana. Reke Srbije. ISBN 978-86-17-18559-4. OCLC 893668655.
- ^ „Rođeni i umrli | Republički zavod za statistiku Srbije”. www.stat.gov.rs. Pristupljeno 2022-12-13.
- ^ Ducić, Vladan (2005). Klima Srbije. Zavod za udžbenike i nastvna sredstva. ISBN 86-17-12290-0. OCLC 85774231.
Literatura[uredi | uredi izvor]
Momčilo Zlatanović: Topomija Preševske Moravice (trinaest naselja), Vranjski glasnik HH, Vranje 1987
Mala enciklopedija Prosveta (3 izd.). Beograd: Prosveta. 1985.
Tomislav Petrović: Preševo isotrija i sudbina, Grafika Trumpić, Jagodina 2009
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Zvanični sajt opštine Preševo Arhivirano na sajtu Wayback Machine (13. decembar 2022)