Valter Minor
| Valter Minor | |
|---|---|
 Valter Minor 6-III | |
| Konstruktor |  Valtrovka
|
| Karakteristike | |
| Tip | cilindrični |
| Dužina | 1119 mm |
| Masa | 93 kg |
| Performanse | |
| Stepen kompresije | 5,3:1 |
Valter Minor je četvoro- i šestocilindrični motor sa vazdušnim hlađenjem konstruisan za lake letelice. Prvi model proizveden je 1929. godine, a imao je čelične cilindre, aluminijumske glave i ventile. Snaga motora se kreće od 105 do 160 KS. Ovaj model proizvodila je čehoslovačka fabrka Valtrovka (Valter), a danas je proizvodnju preuzela češka fabrika Avia[1].
Na osnovu linijskih motora sa visećim cilindrima hlađenih vazduhom engleske fabrike „De Hevilend”, čehoslovački proizvođač avionskih motora „Valter” („Walter”) razvio je seriju sličnih motora među kojima je i Minor 6/III (šest cilindara, treća serija), koji se pojavio 1936. godine. Vremenom je razvijena i varijanta sa mehaničkim kompresorom pod oznakom 6/IIIS[2].
Modeli[uredi | uredi izvor]
Valter Minor napravljen je u dva osnovna modela: Minor 4-III i Minor 6-III. Posle Drugog svetskog rata ovaj motor u varijanti bez kompresora proizvođen je po licenci u Industriji motora Rakovica pod oznakom J-W-6-III (J - jugoslovenski), a prvi primerak napravljen je maja 1950. godine. Serijska proizvodnja počela je naredne godine. U jugoslovenskom vazduhoplovstvu korišćen je na avionima tipa Polikarpov Po-2W (modifikacija), Ikarus 211, Ikarus 231, Ikarus 451, Utva Aero 2D, KB-6 Matajur, Letov LK-1 i dr[3].
| Odlika/Model | Minor 4-III[4] | Minor 6-III[4] | Valter / DMB DM-6R [5] |
|---|---|---|---|
| Startna snaga | 105 KS | 160 KS | 155 KS |
| Vozna snaga | 80 KS | 125 KS | 116 KS |
| Zapremina | 3,98 l | 5,97 l | 5,97 l |
| Hod klipa | 115 mm | 115 mm | 115 mm |
| Prečnik klipa | 105 mm | 105 mm | 105 mm |
| Kompresija | 6,0:1 | 6,0:1 | 6,0:1 |
| Dužina | 1.032 mm | 1.250 mm | 1.580 mm |
| Širina | 399 mm | 445 mm | 400 mm |
| Visina | 632 mm | 639 mm | 780 mm |
| Težina | 90,3 kg | 126,8 kg | 155 kg |
Na osnovu zahteva Komande ratnog vazduhoplovstva Jugoslavije od 1953. godine, paralelno sa razvojem jugoslovenskog aviona „Kurir” razvijana je i posebna varijanta motora Valter Minor 6/III (Valter / DMB DM-6R) za taj avion tako što je na originalni motor ugrađen reduktor sa cilindričnim zupčanicima da bi se smanjio broj obrataja elise pri punoj snazi i na taj način povećala njena vučna sila. Prototip je napravljen 1955. godine, a serijska prozvodnja počela je naredne godine i ti motori korišćeni su na prvoj seriji aviona Ikarus „Kurir”. Kao posledica gubitaka na reduktoru motor je imao nešto malo manju snagu nego originalni Valter Minor 6/III[5].
Korišćenje[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Gunston 1989, str. 17.
- ^ „Valter / IMR Minor J-W-6/III”. Muzej vazduhoplovstva — Beograd. Pristupljeno 22. 08. 2012.
- ^ „Valter / IMR Minor J-W-6/III”. oldengine.org. Pristupljeno 22. 08. 2012.
- ^ a b „Czechoslovakian Aero Engines: Page 117 of 140”. oldengine.org. Arhivirano iz originala 04. 08. 2007. g. Pristupljeno 22. 08. 2012.
- ^ a b „Valter / DMB DM-6R”. Muzej vazduhoplovstva — Beograd. Pristupljeno 22. 08. 2012.[mrtva veza]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Gunston, Bill. World Encyclopedia of Aero Engines. Cambridge, England. Patrick Stephens Limited. 1989. ISBN 978-1-85260-163-8..
- Janić, Čedomir; Petrović, Ognjan (2010). Vek avijacije u Srbiji 1910-2010, 225 značajnih letelica. Beograd: Aerokomunikacije. ISBN 978-86-913973-0-2.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Valter / IMR Minor J-W-6/III Muzej vazduhoplovstva Beograd (jezik: srpski)
- Engine Data Sheets Czechoslovakian Aero Engines Arhivirano na sajtu Wayback Machine (4. avgust 2007) (jezik: engleski)