Vasilije Jovanović (književnik)
Vasilije Jovanović | |
|---|---|
| Datum rođenja | 29. decembar 1792. |
| Mesto rođenja | Zemun |
| Datum smrti | 1867. (74/75 god.) |
Vasilije Jovanović (Zemun, 29. decembra 1792— Beograd, 1867) bio je srpski učitelj i književnik.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rodio se u Zemunu i tu završio osnovnu školu, nakon čega je radio kao trgovac. Tada je to bio vrlo uobičajeni put i bavljenje trgovinom je najčešće bio prvi korak nakon školovanja. Jedni su nastavljali da se njome bave, dok je drugima služila kao polazna tačka za dalje napredovanje. Međutim, Vasilija trgovina nije previše interesovala, više se bavio knjigama i književnošću. Odlučio je da ode u Karlovce na bogosloviju, međutim po svoj prilici je nije završio.[1] To vidimo na osnovu toga što nije postao ni pop, a nije se ni zamonašio, iako je bio iskušenik u manastiru Grgetegu, ali mu se tamo nije dopalo.[1] Vratio se u rodni Zemun gde je 1812. postao učitelj i gde mu je starešina bio prota Jeftimije Ivanović.[1] Sa protom Lazarom Savićem bio je sličnih godina i interesovanja i bili su bliski prijatelji.[1]
Književni rad[uredi | uredi izvor]
Pored posla učitelja bavio se i književnošću, koju je posebno voleo. Napisao je jedno pozorišno delo izdato u Budimu 1831. godine Svetolik i Leposava, čiji je pun naziv bio Svetolik i Leposava, jedna romantičeska povjest iz vremena Stevana Dušana Silnog, prvog imperatora srpskog.[1] Knjiga je imala dosta dobar odjek, tako da je štampano i drugo izdanje o trošku Antonija Živanovića 1868. godine, a treće je štampano 1891. u Novom Sadu izdanjem knjižare braće Popović.[1] Jovan Đorđević, potonji upravnik Srpskog narodnog pozorišta, pričao je kako je ovo delo imalo jako veliki uticaj na njega i njegovu sestru.[1]
Joakim Vujić je isto tako bio jedan od poštovalaca rada Vasilija Jovanovića, koji mu je čak bio i pomoćnik. Jovanović je bio taj koji je nagovorio Vujića da u Zemunu organizuje pozorišne predstave, što se pokazalo jako korisno i dobro.[1] Vasilije Vasiljević je publiku zainteresovao za srpsku prošlost, koja se široj javnosti najpre i približavala preko književnih ili pozorišnih dela. On je srpsku istoriju prikazivao u romantičarskom maniru.
Vasilije Jovanović beležio je narodne pripovetke, a sem toga zabeležio je u svojoj pesmarici stotinak narodnih pesama vojvođanske narodne lirike. Ta njegova pesmarica iz 1805. jedan je od najznačajnijih naših rukopisa zbornika građanske lirike.[2] Neka od prevedenih i originalnih dela su[2]:
- Sigfrig i Genoveva prevod sa nemačkog jezika 1830,
- Istorija Velikog Petra, prvog imperatora i samodržca Rusije, prevod 1831,
- Duhovna žertva prevod sa ruskog 1844,
- Sovjet roditeljski 1845,
- Mnogostradalna genoneva, jedno žalosno pozorište u pet destvija, drugo izdanje 1851,
- Vojislav kralj srbski ili Razdor braće o kraljevini, dramatičeska povjest 1852,
- Istorija o razereniju Troje 1852,
- Momčilo vojvoda kralja Dečanskog ili dramatičeska povjest kako se Dušan zacario 1853,
- Nova Milošijada ili Osvozbodenije Serbije od nesnosnog iga turskog 1833,
- prevod Romea i Julije od nemačkog pisca Vajsa 1829.
Treba napomenuti da je Vasiljević bio prvi Srbin koji je napisao bukvar za srpsku decu Vukovim pravopisom.[2]
Vasilije je neosporno svojim radom ostavio velikog traga na prosvetu i književnost svog doba, a i posle njega.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d đ e ž Znameniti zemunski Srbi u XIX veku. Zemun: Štamparija Isidora Stojčića. 1913. str. 76—79.
- ^ a b v „Knjige autora: Vasilije Jovanović”. Antikvarne knjige. Pristupljeno 04. 11. 2020.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Znameniti zemunski Srbi u XIX veku, Štamparija Isidora Stojčića, Zemun 1913.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ostale | |
