Velika Gradina
| Velika Gradina | |
|---|---|
| Opšte informacije | |
| Mesto | Vrsjenica i Krće |
| Opština | Sjenica |
| Entitet |  Srbija |
| Država | Srbija |
| Vrsta spomenika | spomenik kulture |
| Vreme nastanka | 4—6. i 9—10. vek |
| Tip kulturnog dobra | Nepokretno kulturno dobro |
Velika Gradina je pod zaštitom Zavoda za zaštitu spomenika kulture Kraljevo.[1] S obzirom da predstavlja značajnu istorijsku građevinu, proglašena je nepokretnim kulturnim dobrom Republike Srbije.[2]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Nalazište je smešteno na uzvišenju Sjeničkog polja, deset kilometara jugoistočno od Sjenice.[1] Utvrđenje je bilo opasano bedemom sa južne, istočne i zapadne dok je sa severne strane njegova granica litica.[1] Na južnoj, najpristupačnijoj strani, se nalazi isturena glavna kula četvorougaone osnove, ujedno jedina kula utvrđenja.[1] Istraživanjima Arheološkog instituta Beograd i muzeja „Ras” u Novom Pazaru su definisana tri kulturna horizonta: kasnoantički (4. vek), ranovizantijski (6. vek) i ranosrednjovekovni (9. vek).[1] Utvrđenje je podignuto sa ciljem odbrane antičkog puta koji je spajao istočni deo provincije Dalmacije sa rudnicima u dolini Ibra.[1] Horizont 9. veka se tumači dinastičkim borbama u Srbiji i ratovima sa Bugarskom. U centralni registar je upisana 15. januara 1999. pod brojem AN 131, a u registar Zavoda za zaštitu spomenika kulture Kraljevo 24. decembra 1998. pod brojem AN 23.[1]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d đ e „Velika Gradina”. nasledje.gov.rs. Pristupljeno 2022-09-18.
- ^ „Velika Gradina, Zavod za zaštitu spomenika kulture Kraljevo | Pretraživač kulturnog nasleđa”. kultura.rs (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-09-18.[mrtva veza]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Dragica Premović Aleksić, Arheološka karta Novog Pazara, Tutina i Sjenice, Muzej „Ras“, Novi Pazar, 2014
- M. Aleksić Čevrljaković, Velika Gradina u Vrsjenicama, Pogled kroz nasleđe 1965—2015, Kraljevo 2016, 149.
