Vintunski jezici

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Vintunski jezici
Kopehanski jezici
EtnicitetVintunski narodi
Geografska rasprostranjenostKaliforinija
Jezička klasifikacijaPenutijski jezici ?
  • Vintunski jezici
Podpodela
Glotologwint1258[1]
{{{mapalt}}}
Geografska rasprostranjenost vintunskih jezika pre kontakta sa Evropljanima

Vintunski ili kopehanski jezici su porodica jezika kojima je na teritoriji američke države Kalifornije pre dolaska Angloamerikanaca govorio deo severnoameričkih starosedelaca („Indijanaca”). Ova porodica jezika pripada hipotetičkom penutijskom filumu.

Svi vintunski jezici su ili izumrli ili ozbiljno ugroženi od izumiranja.

Klasifikacija[uredi | uredi izvor]

Platopenutijski jezici:

Istorija[uredi | uredi izvor]

Vintujski je izumro smrću poslednjeg govornika jezika 2003.[2] Nomlački je 2010. imao najmanje jednog govornika.[2] Takođe je patvinskim jezikom 2003. govorila najmanje jedna osoba.[3] Južnopatvinski, kojim su govorili stanovnici oblasti koja se nalazi severoistočno od zaliva San Franciska, izumro je početkom 20. veka i malo je proučen.[4][5] Vintujski jezik je nabolje proučen vintunski jezik.

Prema proceni Pitkina (1984), vintunski jezici su slični jedni drugima, približno u istoj meri u kojoj su međusobno slični romanski jezici. Moguće je da su se podelili u posebne jezike pre 2.000 godina. Šepard je 2006. sproveo komparativnu studiju, koja je uključivala rekonstrukciju pravintunske fonologije, morfologije i leksike.

Moguće veze sa drugim jezičkim porodicama[uredi | uredi izvor]

Vintunska porodica jezika se obično svrstava u hipotetički penutijski filum[6] i smatrana je za jednu od 5 grana prvobitnog kalifornijskog jezgra penutijskih jezika, čije postojanje su predložili Roland B. Dikson i Alfred L. Kreber.[7][8] Međutim, prema novijim studijama, Vintuni su nezavisno od drugih penutijskih naroda, naselili Kaliforniju pre oko 1.500 godina, došavši iz oblasti koja se nalazi negde u Oregonu.[9] Vintunski pronominalni sistem je veoma sličan klamatskom, dok između vintujskog i alskog jezika postoji veliki broj sličnosti u leksici, koje su najverovatnije posledica kontakta.[10][11][12]

Izvori[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin; Bank, Sebastian, ur. (2016). „Wintuan”. Glottolog 2.7. Jena: Max Planck Institute for the Science of Human History. 
  2. ^ a b Golla (2011), str. 143.
  3. ^ Golla (2011), str. 145.
  4. ^ Golla (2011), str. 146.
  5. ^ Mithun (1999).
  6. ^ Golla (2011), str. 128–168.
  7. ^ Dixon, Roland B. & Alfred L. Kroeber (1913a)
  8. ^ Dixon, Roland B. & Alfred L. Kroeber (1913b)
  9. ^ Golla (2007), str. 75–78.
  10. ^ Golla (1997).
  11. ^ DeLancey and Golla (1997).
  12. ^ Liedtke (2007).

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • DeLancey, Scott & Victor Golla (1997). The Penutian hypothesis: Retrospect and prospect. International Journal of American Linguistics, 63, 171-202.
  • Dixon, Roland B. & Alfred L. Kroeber (1903). The native languages of California. American Anthropologist, 5, 1-26.
  • Dixon, Roland B. & Alfred L. Kroeber (1913a). New linguistic families in California. American Anthropologist, 15, 647-655.
  • Dixon, Roland B. & Alfred L. Kroeber (1913b). Relationship of the Indian languages of California. Science, 37, 225.
  • Dixon, Roland B. & Alfred L. Kroeber (1919). Linguistic families of California. University of California Publications in American Archaeology and Ethnology 16:47-118. Berkeley: University of California.
  • Golla, Victor (1997). The Alsea-Wintu connection. International Journal of American Linguistics, 63, 157-170.
  • Golla, Victor (2007). „Linguistic Prehistory”. Ur.: Terry L. Jones; Kathryn A. Klar. California Prehistory: Colonization, Culture, and Complexity. New York: Altamira Press. str. 71—82. ISBN 978-0-7591-0872-1. 
  • Golla, Victor (2011). California Indian languages. Berkeley: University of California Press. ISBN 978-0-520-26667-4. 
  • Grant, Anthony (1997). Coast Oregon Penutian. International Journal of American Linguistics, 63, 144-156.
  • Liedtke, Stefan (2007).The Relationship of Wintuan to Plateau Penutian. LINCOM studies in Native American linguistics. . Muenchen: Lincom Europa. 55. ISBN 978-3-89586-357-8. 
  • Mithun, Marianne (1999). The languages of Native North America. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-23228-7 (hbk); ISBN 0-521-29875-X.
  • Pitkin, Harvey (1984). Wintu grammar. University of California publications in linguistics (Vol. 94). . Berkeley: University of California Press. ISBN 0-520-09612-6. 
  • Pitkin, Harvey (1985). Wintu dictionary. University of California publications in linguistics (Vol. 95). . Berkeley: University of California Press. ISBN 0-520-09613-4. 
  • Schlichter, Alice (1981). Wintu Dictionary. Report #2 of the Survey of California and Other Indian Languages. Department of Linguistics, University of California at Berkeley.
  • Shepherd, Alice (1989). Wintu texts. Berkeley: University of California Press. ISBN 0-520-09748-3. 
  • Shipley, William F. (1978). Native Languages of California. Handbook of North American Indians, Vol. 8 (California), pages 80–90. William C. Sturtevant, and Robert F. Heizer, eds. Washington, DC: Smithsonian Institution. ISBN 0-16-004578-9 / 0160045754.
  • Shepherd, Alice (2006). Proto-Wintun. University of California publications in linguistics (Vol. 137). Berkeley: University of California Press.
  • Whistler, Kenneth W. (1977). Wintun Prehistory: An Interpretation based on Linguistic Reconstruction of Plant and Animal Nomenclature. Proceedings of the Third Annual Meeting of the Berkeley Linguistics Society, February 19–21. pp. 157–174. Berkeley.
  • Whistler, Kenneth W. (1980). Proto-Wintun kin classification: A case study in reconstruction of a complex semantic system. (Doctoral dissertation, University of California, Berkeley).

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Vintunski jezici na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Винтунски_језици&oldid=26841662”