Gradski park (Vranje)
| Gradski park (Vranje) | |
|---|---|
| |
| Položaj | |
| Mesto | Vranje |
| Država |  Republika Srbija
|
| Karakteristike | |
| Zaštita i posećenost | |
| Otvoren | 1890 |
| Ostalo | |
Gradski park u Vranju je jedan od nastarijih parkova u Vranju.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Park se nalazi u centru grada i podignut je 1890. godine . Podigao ga je tadašnji predsednik opštine Toma Jovanović zvani Gane. Uređivanje parka, ukrštanje staza i dalje oplemenjivanje parka nastavljeno je 1893. godine za vreme predsednikovanja Jovana Aleksića. U to vreme nisu postojali stručni ljudi za uređenje parka, te je Aleksić pozvao Miloša Krasojevića iz Kragujevca, koji se bavio uređenjem parkova. Kada je park urađen izgledao je kao da predstavlja prirodni nastavak izletišta Ćoška.
Kasniji predsednici Vranjske opštine, a posebno Rista Stajić i Toma Zafirović, s mnogo volje i ljubavi nastavili su da održavaju i doteruju park. Za vreme Prvog svetskog rata Nemci su park zatekli u primerenom stanju, pa su na sredini severne strane podigli bolničku baraku od drvene građe. Gradski park je podignut na prostoru gde je pre 1878. godine bilo Tursko groblje. Nekada je imao oblik trougla, a ulaz u park bio je sa svih strana. U parku je bilo zasađeno razno drveće, a najviše je bilo lipovog drveta. Čitavom dužinom i širinom parka bile su široke staze od četiri metra u vidu krsta, jedna se prostitala pravcem sever-jug, a druga u pravcu istok-zapad.[1]
Drvena baraka srušena je 1932. godine . U njoj su se povremeno davale bioskopske predstave, jedan deo služio je kao ugostiteljski objekat, i to južni deo, gde su ispred bili postavljeni stolovi sa stolicama i i letnjim mesecima je bilo zadovoljstvo sedeti. Svake godine za vreme Prvog maja tu se okupljala radnička klasa. Tom prilikom ambijent ispred kantine je bio svečan.[1] Na stazama je bilo drvenih klupa za odmor koje su se u jesen sklanjale i odnošene,a u proleće ponovo su vraćane. Park je imao čuvara koji se brinuo za red. Na sredini parka gde su se ukrštale staze, svakog proleća i leta održavale su se razne priredbe: praznikom je svirao orkestar vojne muzike Prvog pešadijskog puka Knjaz Miloš Veliki. Za vreme održavanja ovih priredbi ulaz u park se naplaćivao jer su park sa strane obezbeđivali opštinski panduri. Priredbe su imale humanitarni karakter i održavale su se u korist siromašnih u gradu. [1] Na severozapadnom ulazu bilo je tenisko igralište pravougaonog oblika, koje je bilo ograđeno pletenom žicom visine dva metra. U gradu su tenis uglavnom igrali intelektualci i studenti.[1] Jovan Janković Lunga, veliki darodavac, novčano je pomagao klub i Vranjanci su po njemu nazvali svoj klub.
Danas[uredi | uredi izvor]
Gradski park u Vranju danas je moderan park koga krase krošnje divljih kestenova koji su stari više decenija godina i četinari. U parku ima dosta šetača i na obližnjim klupama ima građana koji se odmaraju u senci kestenova, dok neki rado čitaju štampu. Gradski park se graniči sa severne strane sa ulicom Kneza Miloša, sa zapadne sa ulicom Zmaj Jove, s južne strane Vranjskom gimnazijom i sa istočne strane Partizanskom ulicom.
Najviše posetilaca gradskog parka je iz redova đaka Vranjske gimnazije i studenata. Na zapadu prema Zmaj Jovinoj ulici nalazi se moderno dečje igralište koje mališani rado posećuju naročito u letnjim mesecima. U centralnom delu nalazi se spomenik podignut u čast Borisavu Stankoviću, čuvenom piscu koji je proslavio Vranje. Takođe se u blizini spomenika nalaze biste najznačajnijih Vranjanaca iz sveta nauke. Tu su biste Oca Justina Popovića, dr Đorđa Tasića, dr Franje Kopše i dr Jovan Hadži-Vasiljević.
Tradicionalno, već duži niz godina za redom, u gradskom parku u Vranju 1. maja se organizuje Međunarodna izložba pasa svih rasa.