Dabiživ Čihorić
Dabiživ Čihorić ( 1334. – umro januara 1362.) je bio srpski plemić koji je služio kralju i caru Stefanu Dušanu (1331–55) i caru Urošu V (1355–71), sa titulom peharnika[1], ali je imao iste obaveze kao i oni sa titulama kaznaca ili tepčije.
Bio je potomak plemićke porodice Čihorić (zvane Drugović), moćne porodice u trebinjskoj oblasti, njegova braća Vratko i Nenac nosili su titulu župana (grofa), dok je Stepko nosio titulu tepčije.
Dabiživ je bio prisutan u dubrovačkom zaleđu između 1334. i 1349. godine, ali se prvi put pominje sa titulom peharnik 1343. godine. Pominje se on zajedno sa dubrovačkim rektorom Markom Maurocenom[2] i „starešinama“ (starci), koji su uspostavili granice između teritorija Dubrovaćke republike i Trebinja, proširenjem sa Kraljevinom Srbijom.
Godine 1345. dubrovački ministri su se žalili Stefanu Dušanu da je Dabiživ nametnuo carinu u Trebinju, po jedan dinar za svaki prolazak robe. Stefan Dušan je ukinuo ovaj porez, kao što je poznato iz pisma od 26. oktobra 1346. godine, upućenog iz Sera[3]. Dabiživove nadležnosti se objašnjavaju činjenicom, da je vršio dužnost kraljevskog namjesnika u Trebinju i Konavlima[1]. Ranije, 1330. godine, namjesnik Konavala i šire oblasti Trebinja bio je župan Hlapen[3]. Pretpostavlja se da je Dabiživ bio deo priprema za organizovanje posebnog suda za „mladog kralja“ Uroša V, da je dok je upravljao Trebinjem izabran za slugu Uroša V. Uglješa Mrnjavčević je 1346. godine postao namjesnik u Trebinju i Konavlima. Nakon krunisanja Stefana Dušana za cara (1346), kada je Uroš V postao je kralj i savladar, Dabiživ je napustio Trebinje da bi bio u najbližem krugu Uroša V, kome je verno služio do njegove smrti januara 1362. godine.
Dabiživ je sahranjen u manastiru Treskavac kod Prilepa, na grobnom natpisu se pominje kao enohijar (koji je po S. Novakoviću bio pivar ili podrumar, odnosno peharnik) cara Uroša V.
Dabiživ Čihorić „mlađi“ (fl. 1383–1402), plemić u Popovu, bio je Dabiživov rođak, verovatno sinovac (kao Nenačev sin)[3].
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Blagojević, Miloš (2001). Državna uprava u srpskim srednjovekovnim zemljama (na jeziku: srpski). Službeni list SFRJ. ISBN 978-86-355-0497-1.
- ^ Korać, Vojislav J. (1966). Trebinje: Istorijski pregled (na jeziku: hrvatski). Zavičajni muzej.
- ^ a b v Vitić, Zorica; Kostić, Aleksandar (2021), Stare srpske povelje i pisma kao deo elektronskog korpusa srpskog jezika (leksički osvrt), Savez slavističkih društava Srbije ; Filološki fakultet Univerziteta u Beogradu, str. 9—18, Pristupljeno 2023-09-12