Detoš
Detoš je bio srpski plemić koji je delovao u periodu između 1327. i 1392. godine[1], za vreme vladavine kneza Lazara srpskog (r. 1379–1389)[2].
Imao je posede oko grada Valjeva,[1] držeći pograničnu provinciju prema Ugarskoj kraljevini na severu. U graničnom predelu srpske države prema Ugarskoj, u okolini Valjeva, u XIV veku bio je posed srpskog vlastelina Detoša sa tri grada (Bela Stena, Nepričava, Debrecin), koji je zamenom postao ugarsko krunsko dobro i kao takvo ušlo u ugovor u Tati. Granice feuda, koje su obeležene tokovima reka i atarima naselja iz srpskog predloška vlastelinske povelje prevedene su u aktima Ugarske (1392, 1426) kao distrikti, u srpskoj istoriografiji tumačeni kao posebne oblasti – župe. To je bio posed kod Valjeva ograničen padinama planine Vlašić sa izvorištem Uba i segmentima toka Kolubare, Ljiga, Toplice i Obnice.
Jugoistočno, kod Ljiga, Detoš je imao i drugo imanje u dolini reke Dragobiljice, gde je postojala crkva Svete Majke Božije u Dragobili i njen metoh sa crkvenim selima. Detoš je crkvi i metohu, sa selima i drugim prilozima, obezbedio određena prava, što se pamtilo i održavalo i posle njegovog vremena. U povelji kojom je, krajem XIV veka, kneginja Milica sa sinovima obdarila manastir Svetog Pantelejmona na Svetoj Gori, među nabrojanim prilozima ugledne srpske vlastele, pominje se i vlastelin Detoš[1].
Postoji hipoteza da je bio srodnik vlastelina Vukdraga (fl. 1327)[3].
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v Maribor, IZUM-Institut informacijskih znanosti. „Posed srpskog vlastelina Detoša u XIV veku :: COBISS+”. plus.cobiss.net (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2023-10-14.
- ^ Ivanović, Miloš (2014-12-01). „Struktura vlasteoskog sloja u državi kneza Lazara [The Structure of Nobility in The State of Prince Lazar]”. Vlast i moć- Vlastela Moravske Srbije od 1365. do 1402. godine.
- ^ Glas (na jeziku: srpski). U Kralj.-srpskoj državnoj štampariji. 1941.