Epitafi Obradovićima na groblju Rajkovača u Rtarima
| Dragačevski epitafi | |
|---|---|
 Spomenici Obradovićima u Rtarima | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Rtari |
| Opština | Opština Lučani |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 19. vek-20. vek |
Epitafi Obradovićima na groblju Rajkovača u Rtarima predstavljaju dragocena epigrafska i familijarna svedočanstva prepisana sa starih nadgrobnih spomenika u donjodragačevskom selu Rtari, Opština Lučani.[1][2][3]
Obradovići iz Rtara[uredi | uredi izvor]
Obradovići su potomci starih Jelisijevića.[4] Braća Obrad i Radič Milovanović upisana su u čibučkom defteru iz 1824. godine.[2]
Po porodičnom predanju, Obrad se prizetio u kuću Radivoja Vrane, čiji su potomci, uzimajući prezime po imenu oca, formirali familiju Obradović.[2] Obrad je imao sinove Filipa i Iliju. Filip nije ostavio potomstvo, a drugi Obradov sin, Ilija, sa suprugom Savom imao je šest sinova: Petra, Vasilija, Dmitra, Panta, Tanasija i Milana, od kojih se grana brojno potomstvo.[2]
Najstariji Ilijin sin Petar bio je uticajna ličnost: preko dvadeset godina bio je predsednik suda opštine dučalovačke, čuven po strogosti. Bio je veliki pristalica Obrenovića i jedan od uticajnih članova Naprednjačke stranke.[2]
Dragutin, sin Milovana i Perse Obradović, dugo godina bio je delovođa i predsednik opštine dučalovačke između dva svetska rata. Jedan je od osnivača Kreditne i Zemljoradničke zadruge u Markovici. Pripadao je Radikalnoj stranci.[2]
Mnoge porodice iz ove familije raselile su se između dva svetska rata, a naročito posle 1945. godine. Obradovići danas žive u Rtarima, Pridvorici, Pakovraću, Parmencu, Čačku, Kraljevu, Beogradu, Leskovcu i Novom Sadu. Slave Stevanjdan, staru slavu Jelisijevića.[2]
Epitafi na spomenicima Obradovićima[uredi | uredi izvor]
Spomenik Vasiliju Obradoviću (†1862)
- Ovde počiva raba božiji
- VASILIJE Obradović
- žitelj rtarski
- poživio 24 god.
- A prestavi se 18 aprila 1862 god[3]
Spomenik Stoji Obradović (†1863)
- Ovde počiva
- STOJA
- supruga Petra Ob(radovića)
- pož: 21 g:
- umre 10 noe(mbra) 1863 g:[3]
Spomenik Filipi Obradović (†1869)
- FILIPA
- prva supruga
- Tanasija Obradovića
- poživi 24 g
- A umre 25 oktobra 1869 g.[3]
Spomenik Stanici Obradoviću (†1864)
- Ovde počiva raba Božia
- STANICA
- supruga Mitra OB:
- živi 18 go:
- 1864 g: EO[3]
Spomenik devojci Nikoliji Obradović (†1866)
- Devojka
- NIKOLIJA
- kći poč. Antonija Nedovića
- umre 17 G: ž(ivota)
- 25 apr. 1866 g:[3]
Spomenik Iliji Obradoviću (†1866)
- O premili srbskij rode
- priđi i pročitaj i kaži
- Bog da prosti dušu
- ILIJE Obradovića
- umro je 70 g: Ž:
- 10 febr. 1866 god.[3]
Spomenik Savi Obradović (†1870)
- Raba B.
- SAVA
- supruga počivšeg
- Ilije Obradovića
- poživi 60 g.
- a umre maja 1870 g.[3]
Spomenik pisaru Panteliji Obradoviću (†1872)
- Ovde počiva R: B:
- PANTELIJA
- Obradović
- žitelj ovd.
- bivši pisar
- Obštine dučalovačke
- poživi 30 god.
- a umre 26 marta 1872 g.[3]
Spomenik Tanasiju Obradoviću (†1889)
- Ovde počiva Rab. Boži
- TANASIJE Obradović
- iz Rtara
- poživi 45. G
- A umre 26 decembra 1889 god.
- Bog da mu dušu prosti
- Spomen podigoše mu sinovi
- Ilija i Bogosav[3]
Spomenik sestrana Pajki i Stajki Obradović (†18??)
- Ovde počivaju dve sestre
- leži mlađa starijoj na ruke
- kćeri pokoj Tanasija Obradovića
- poživeše
- PAJKA 8 g.
- Stajka 4 g.
- Umreše na Bogojavljenje
- jednog časa preseliše se u večni dom.
- Spomen podiže im brat Ilija[3]
Spomenik Miloradu Obradoviću (†1896)
- IS HR NI KA
- Priđi bliže moj rođeni brate
- nikad nisam ja mrzio nate
- nežalite truda svoga
- pa pomente brata svoga
- srednjeg veka najlepšeg života
- koga naledna zemlja krije
- toga više međ živima nije
- Rab B.
- MILORADA
- sina pok. Nerandže Obradović iz Rtara
- umro 1896 g.[3]
Spomenik nepoznatom Obradoviću (†18??)
- Brate mili
- zemnog sveta živi
- nemoj svoga požaliti truda
- štoćeš ovde malo zastanuti
- ime moje i redom žitije pročitati
- lepo razumeti ko počiva u mome grobu
- Koga crna zemlja ovde skriva
- srednjem veku najlepšeg
- života Boga da mu dušu oprosti... (tekst nečitljiv)[3]
Spomenik đaku Bogosavu Obradoviću (†1892)
- Ovde počiva rab
- BOGOSAV
- sin Tanasija Obradovića
- đak 1 razreda
- poživi 11 god.
- umre 16 januara 1892 g.
- Spomen podignu mi brat Ilija[3]
Spomenik devetomesečnoj Kristini Obradović (†1900)
- Ovde
- KRISTINA
- kći Novice Obradovića
- umre od 9 meseci
- 1900 god.[3]
Spomenik Petru Obradoviću (†1904)
- IS HR
- Pred spomenikom
- u mračnom grobu
- tiho počivaju
- samrtni ostatci:
- dična Srba
- i dobra domaćina
- PETRA Obračevića[a]
- rođen 1822 g.
- kao pošten građanin
- ovog sela i bivšeg
- Predsednika 20: god.
- opštine Dučalovačke
- umro je 21 januara 1904 god.
- Bog da mu dušu prosti.
- Ovaj spomen podiže mu
- sin Jovan i unuk Obrad[3]
Spomenik Nerandži Obradović (†19??)
- Ovde počiv(a) telo R-B
- NERANDžE
- supruge Petra Obradovića
- iz Rtara poživi 70 god...
- (dalje nečitljivo)[3]
Spomenik jednogodišnjoj Vidosavi Obradović (†1906)
- Ovde
- VIDOSAVA
- kći Ilie Obradovića
- umre od 1 g.
- 9 jula 1906 g.
- Spomen podiže otac[3]
Spomenik Novici Obradoviću (†1862)
- Pred ovim spomenikom
- počivaju zemni ostatci
- NOVICE Obračevića iz Rtara
- koji poživi 46. god.
- A prestavise u večnost
- 28 Aprila 1909 G:
- Bog da mu dušu prosti[3]
Spomenik jednogodiđnjoj Tinki Obračević (†1908)
- TINKA
- kćerka
- Vasilija Obračevića
- iz Rtara
- umre od 1 god.
- 5 Avgusta 1908 g.[3]
Spomenik pinteru Dmitru Obradoviću (†1912)
- U ovom mračnom grobu
- A večnom domu
- tiho počiva tjelo
- DMITRA Obradovića
- poštovanog građanina
- i domaćina iz ovoga sela Rtara
- koji je poživijo 82 godine
- A prestavi se u večnost
- 10 marta 1912. G.
- Poštovani otac
- neka tije alal ovaj dar
- koji ti prilažem
- neka ti je laka zemlja
- koju ti prah kostiju pokriva.
- Bog da ti dušu oprosti.
- Spomen podiže sin Sreten
- Napisaše Milan Milićević
- i Dragutin Kiridžić
- obadva iz Lise
- (Bivši pinter)[3]
Spomenik vojniku Milutinu Obradoviću (†1914)
- Ovde počiva
- nikad ne zaboravljeni
- mili sin
- MILUTIN Obradović
- vojnik I čete I bataljona 11 pešad. puka
- koji položi svoj mladi život
- za dobro otadžbine
- u 22 god. svoje mladosti.
- Ranjen na Torlaku kod Beograda 1 decembra
- A umro u Kruševcu u Bolnici
- 8 decembra 1914 god.
- a telo mu preneto i sahranjeno ovde.
- Bog da mu dušu prosti.
- Ovaj spomen podigoše mu brat Živojin
- majka Kruna i sna Milja[3]
Spomenik četvorogodišnjem Milisavu Obradoviću (†1915)
- Ovde počiva mladenac
- MILISAV
- sin Sretena i Jelice Obradović iz Rtara
- rođen 8 decembra 1911. g.
- A umro 10 marta 1915. G.
- Ovaj spomen podiže mu otac Sreten i majka Jelica.[3]
Spomenik dvogodišnjoj Seleni Obradović (†1915)
- Ovde počiva mladenac
- SELENA
- ćer Sretena i Jelice Obradović iz Rtara
- rođena 15 maja 1913
- a umrla 17 marta 1915 god.
- Ovaj spomen podigoše joj baba Jelisavka
- i otac Sreten.[3]
Spomenik Radulki Obradović (†1916)
- Ovde počiva
- RADULKA Obračević
- kćer Milje i Vasilija Obračevića iz Rtara
- Umrla 1 marta 1916 god.
- Ovaj spomen podigoše joj majka Milja
- i čiča Živojin[3]
Spomenik trgovcu Obradu Obradoviću (†1918)
- OBRAD Obradović
- trg. iz Guče
- rođen 4. decembra 1887 god.
- Umro 6 aprila 1918 god.[3]
Spomenik Jovanu Obradoviću (†1918)
- Ovde počiva
- JOVAN Obradović iz Rtara
- koji poživi 62 god.
- a prestavi se u večnost
- 26 oktobra 1918 god.
- Bog da mu dušu prosti
- Ovaj spomen podigoše mu sinovi
- Miloje i Mladen[3]
Spomenik Miljki Obradović (†1924)
- Ovde počiva
- MILjKA
- supruga Jovana Obradovića iz Rtara
- koja poživi 59 god.
- a prestavi se u večnost 20 decembra 1924 god.
- Bog da joj dušu prosti.
- Ovaj spomen podigoše joj sinovi
- Miloje i Mladen[3]
Spomenik Obradovićima: Iliji (†1939), Jelisaveti (†1912), Radovanu (†1926) i Milanu (†1920)
- Ovde počiva
- ILIJA Obradović
- rođen 18-H-1876. g.
- A prestavi se u večnost
- 28-II-1939. g.
- JELISAVETA
- mati njegova preseli se na Božić. 1912. g.
- RADOVAN sin poživi ....
- 20 godina
- sahranjen u manastiru Jošanica 1926 g.
- MILAN sin mladenac preseli se 1920 godine
- jedan dan posle krštenja večni spomen.
- Ohatan ježe izbral i prijal jesi Gospodi
- Spomen podiže supruga i mati
- Draginja sa sinovima.[3]
Spomenik Jelisavki Obradović (†1928)
- Ovde počiva
- JELISAVKA
- supruga pok. Dmitra Obradovića iz Rtara
- koja poživi časno i pošteno
- 65 god. svojega života
- a prestavi se u večnost 2 februara 1928 g.
- Bog da joj dušu oprosti
- Ovaj spomen podiže joj sin Sreten
- za uspomenu i dugo sećanje svojoj majci[3]
Spomenik Stani Obradović (†19??)
- IS HR
- Ovde vene STANA
- kći Radosava i Milijane Obradović.[3]
Spomenik četvorogodišnjoj Kasiji Obradović (†1931)
- Ovde vene zeleni cvet
- KASIJA
- kći Svetozara i Radojke Obradović iz Rtara
- poživi 4 g.
- a prestavi se u večnost 6. Oktobra 1931 god.
- Bog da joj dušu prosti.
- Spomen joj podigoše roditelji[3]
Spomenik šestogodišnjem Zdravku Obradoviću (†1932)
- ZDRAVKO Obradović
- rođen 20.HI.1926
- + 7.H.1932 g.
- Spomen podižu roditelji
- majka Milijana i otac Radosav[3]
Spomenik deci Obradovića Radmili, Radomiru i Nadeždi
- Pod ovim spomenikom
- leže tri uvela cveta
- koji se ne naživeše ovog sveta
- RADMILA
- i RADOMIR
- poživeše 2 godine
- NADEŽDA
- 4 g.
- Ovaj spomen podigoše roditelji
- Sredoje i Ljubinka Obradović
- Rtari 1933 g.[3]
Spomenik Persidi Obradović (†1938)
- Ovde počiva PERSIDA
- supruga pok. Milovana Obradovića iz Rtara.
- Časno poživi 68 god.
- a umrla je 2. avgusta 1938. god.
- Svojoj dobroj i pravednoj majci
- i dobroj kućevnici
- Ovaj spomen podigoše joj sinovi
- Dragutin, Radoslav i Svetozar
- kćeri Lenka i Dušanka
- snaja Milijana[3]
Spomenik Dunji Obradović (†1946)
- U ovom grobu počiva telo
- neumorne radnice pok.
- DUNjE
- supruge pok. Todora Stankovića iz Pridvorice
- poživi 75 g.
- a umre 1946. godine.
- Spomen podigoše joj za večnu uspomenu
- ćerka Radojka i zet Svetozar Obradović iz Rtara
- sa decom u 1961 godini.[3]
Spomenik Draginji Obradović (†1947)
- DRAGINjA
- supruga Ilije Obradovića
- rođena 15-HI-1877. g.
- a prestavi se u večnost Z-H-1947. god.
- kao dobra majka kućevnica i radnica
- poživi 70 g.
- Bog da joj dušu oprosti.
- Spomen podigoše sinovi
- Dobrivoje, Milun i Ratko
- unuk Zdravko snahe Kosana i Desanka[3]
Spomenik devedesetogodišnjoj Kruni Obradović (†1955)
- U mračnom grobu večnom dvoru
- počivaju zemni ostatci pok.
- KRUNA
- supruga Novice Obradovića iz Rtara
- rođena 1864 umre 23.IX.1955.
- poživi 91.g.
- Ovaj spomen podiže joj za večitu uspomenu
- unuka od sina Vida i zet Milan
- praunuci Dragutin i Jordan Vranići
- 1955 g.[3]
Spomenik Sretenu Obradoviću (†1951)
- Ovde počiva telo
- SRETENA Obradovića iz Rtara
- poštenog građanina ovog sela
- i ratnog vojnog invalida
- koji poživi 58 god.
- prestavi se u večnost 21-1.1951 god.
- Posle dužeg bolovanja.
- Bog da mu dušu prosti.
- Spomen podigoše mu supruga Jelica
- sinovi Milenko Čedomir i Dmitar.[3]
Spomenik Jelici Obradović (†1965)
- Ovde počiva
- JELICA
- supruga pok. Sretena Obradovića iz Rtara
- kao dobra domaćica i radnica za primer
- poživi 71 g.
- umrla 15-HI-1965 g.
- Bog da joj dušu prosti
- Spomen joj podigoše zahvalni sinovi:
- Dmitar, Milenko i Čedo
- unuk Vladan i kći Danica
- u 1965 g.[3]
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Na pojedinim spomenicima, umesto Obradović, upisano je prezime Obračević.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Stojić, Nikola Nika (2011). Dragačevski epitafi : zapisi sa nadgrobnika i krajputaša (2. dopunjeno izd.). Čačak: Međuopštinski istorijski arhiv. ISBN 978-86-80609-45-4.
- ^ a b v g d đ e Nedović, Radisav (1983). Rtari. Rtari: Mesna zajednica.
- ^ a b v g d đ e ž z i j k l lj m n nj o p r s t ć u f h c č dž š aa ab av ag ad ađ ae až az ai Nedović, Radisav (1995). Kameni letopis Rtara : groblja, nadgrobnici, krajputaši i spomen-obeležja. Čačak: Međuopštinski istorijski arhiv.
- ^ Dragačevo : naselja, poreklo stanovništva, običaji. Beograd: Službeni glasnik : SANU. 2010. ISBN 978-86-519-0718-3.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Nedović, Radisav (1983). Rtari. Rtari: Mesna zajednica.
- Nedović, Radisav (1995). Kameni letopis Rtara : groblja, nadgrobnici, krajputaši i spomen-obeležja. Čačak: Međuopštinski istorijski arhiv.
- Dragačevo : naselja, poreklo stanovništva, običaji. Beograd: Službeni glasnik : SANU. 2010. ISBN 978-86-519-0718-3.
- Nedović, Radisav (1998). Rtarski rodovi. Čačak: Štamparija "Bajić".
- Nedović, Radisav (1998). Rtarske čitulje. Čačak: Štamparija "Bajić".
- Stojić, Nikola Nika (2011). Dragačevski epitafi : zapisi sa nadgrobnika i krajputaša (2. dopunjeno izd.). Čačak: Međuopštinski istorijski arhiv. ISBN 978-86-80609-45-4.
- Slavković, Joviša M. (2017). Stanovništvo Dragačeva. Guča: Biblioteka opštine Lučani. ISBN 978-86-88197-29-8.
- Nikolić, Radojko (2018). Kamena knjiga predaka: o natpisima sa nadgrobnih spomenika zapadne Srbije (PDF) (2. dopunjeno izd.). Čačak: Narodni muzej. ISBN 978-86-84067-63-2.