Živojin Obrenović
Živojin D. Obrenović | |
|---|---|
 Živojin D. Obrenović, oko 1922. | |
| Datum rođenja | 1872 |
| Mesto rođenja | Beograd, Kneževina Srbija |
| Datum smrti | 10. maj 1936. (63/64 god.) |
| Mesto smrti | Leskovac, Kraljevina Jugoslavija |
Živojin D. Obrenović (Beograd, 1872 – Leskovac, 10. maj 1936) bio je srpski knjižar i štampar.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je u Abadžijskoj ulici (Opština Palilula).Bio je najmlađe dete, pored sestara Agapije, Jelene i Katarine i brata Dimitrija, poreklom iz Osata, tadašnji Zvornički pašaluk. Zanat njegovog oca (abadžijski) nije ga privlačio, već je od šesnaeste godine počeo da izučava štamparski.Pored zanata, bavio se i borilačkim veštinama i bio član Srpskog društva za gimnastiku i borenje Dušan Silni u Beogradu. Tu svoju aktivnost nastavio je i u Nišu, a bio je i potpredsednik Udruženja niške omladine. Po dolasku u Leskovac, osnovao je podružnicu Dušan Silni u koju je uključio svoje šegrte, a kasnije i sinove. Bio je član-organizator aerokluba leskovačkog, osnivač Sokolskog društva, u kome je radio do kraja života, zatim osnivač sokolske muzike, nezamenljivi ceremonijal majstor organizovanja svečanih povorki prilikom proslava, a naročito se istakao prilikom proslave pedesetogodišnjice oslobođenja Leskovca od Turaka 1927. godine. Između 1894. i 1900. godine oženio se Leskovčankom Nastom sa kojom je imao sinove Borislava, Momčila i Bratislava i kćer Radu. Sa svojim najstarijim sinom učestvovao je u Prvom svetskom ratu. Nasta je 1917. godine izvršila samoubistvo, a po povratku iz rata, Obrenović se oženio Ljubicom. Umro je 10. maja 1936. godine. [1][2]
Trgovačka štamparija Ž. D. Obrenovića[uredi | uredi izvor]
Štamparski zanat izučio je u štampariji Srpske napredne stranke u Beogradu (1887-1889), koju su zakupili Medicijan i Kimpanović. U Niš dolazi 1889. godine i zapošljava se u Prvoj niškoj štampariji Žike Radovanovića kao faktor, odnosno poslovođa. Krajem 1893. godine putuje po gradovima Srbije prikupljajući pretplatu za glasilo niških radikala Sloboda. U to vreme u Leskovcu nije bilo ni jednog lista niti štamparije, pa Obrenović, kao pripadnik Radikalne stranke, 1894. godine otvara štampariju u Leskovcu, koju vodi pod firmom Trgovačka štamparija Žike D. Obrenovića. Štamparija je opstala sve do Prvog svetskog rata kao jedina u Leskovcu. U sastavu ove štamparije od 1903. godine nalazi se i knjižara. Štamparija se 1907. godine pojavljuje pod imenom „Prva motorna štamparija Žike D. Obrenovića“.[3] Posle njegove smrti, izgleda da je njegova žena Ljubica prodala štampariju Dragoljubu Stojanoviću, knjižaru.[1] „...iz te primitivne štamparije izašli su svi današnji poslodavci štamparski leskovački, tri štamparije leskovačke, u punom jeku svoga rada i još tri štamparije van Leskovca, koje sve ukupno broje nekoliko stotina radenika i rade poslove ne samo za svoja mesta i okoline, nego i za najudaljenije krajeve ove države. Eto, to je uspeh leskovačke štamparske industrije, njenog poleta, njenog začetka i njenog začetnika i praoca Žike Obrenovića.“[4]
Dela[uredi | uredi izvor]
- List Leskovčanin (1896);
- Leskovački glasnik (1921-1925) – u čijem se uredništvu Obrenović nalazio od br. 2 (1921) do br. 51 (1922);
- Oslobođenje grada Leskovca, Vlasotinca i okoline, autora Josifa H. Kostića;
- Đački izveštaji leskovačke gimnazije;
- Đački zavičaj, autora Krste Dimitrijevića i Vladimira Perovića;
- Kosovo u ropstvu pod Bugarima od XI-1915. do X-1918. godine, autora Janaćija Popovića;
- Istorija Srba, Hrvata i Slovenaca za IV razred osnovne škole, autora Vladimira Radivojevića i Vladimira Milutinovića;
- Srpska vojska i bežanija kroz Albaniju i na Krfu, autora Sretena Dinića;
- Mića Sokolac, autora Sretena Dinića;
- Ratno siroče, autora Sretena Dinića i S. Živkovića;
- Govor Vase Popovića;
- Bolesti i neprijatelji vinove loze, autora Bož. Popovića;
- Pojam o Bogu i prirodi i zdravlje teorije čovečanskog savršenstva, autora S. J. Veličkovića;
- Najnoviji putovditelj ili vođ po svetoj zemlji, autora Hadži Jovana Mladenovića i druga dela.[1]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v Rakić, Hranislav (1998). „Živojin D. Obrenović”. Leskovčanin. 3 (S/7): 15.
- ^ „Žika Obrenović: knjižar i štampar iz Leskovca.“ Leskovački glasnik, 16, 20 (16. maj 1936.): 2.In memoriam
- ^ Kostić, Dragiša (1997). „Štamparije i štamparstvo u Leskovcu i okolini od 1887. do 1941. godine: Štamparije i njihovi vlasnici do 1914. godine”. Leskovački zbornik (37): 175—191.
- ^ Dinić, Sreten (1938). „Istorijski razvitak grafičke industrije u Leskovcu: Posvećeno Žiki Obrenoviću prvom osnivaču štamparske industrije u Leskovcu”. Leskovački glasnik. 18 (1): 3.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Hadži Tančić, Saša."Arhajski štampar" Leskovčanin God. 3, br. 7 (decembar1998):15.
- Jankov, Tatjana D. "Prilog bibliografiji knjižne i neknjižne građe štampane u štampariji Žike D. Obrenovića u Leskovcu od 1895. do 1936. godine Leskovački zbornik, knj. 60 (2020): 217-252.https://leskovackizbornik.rs/index.php/zbornik/article/view/42/40