Zavera Komanča

Naslovna strana LMS-487: Zavera Komanča, 1981.

Originalna naslovnica epizode: Butch, l’implacabile, 1978.

Zavera Komanča je 16. epizoda strip serijala Ken Parker objavljena u Lunov magnus stripu br. 487. iz decembra 1981. godine. Imala je 92 strane i koštala 18 dinara (1 DEM; 0,43$). Epizodu je nacrtao Bruno Marafa, a scenario napisao Đ. Berardi. Za naslovnu stranu upotrebljen je kadar sa strane 85.

Kratak sadržaj

Nakon rastanka sa Pat (LMS-481), Ken kreće za Albukerki u proleće 1875. godine. Stopirajući diližansu, zajedno sa ostalim putnicima upada u region u kome Kajove i Komanči vode rat protiv belaca do istrebljenja. Tokom puta, Ken i ostali putnici spašavaju Buča, lovca na indijanske skalpove. Kasnije saznaju da je Buč delom odgovoran za trenutno ratno stanje između indijanaca i belaca. Epizoda se završava u stanici "Komačna" u kojoj Buč gine. Ostatak putnika spašava konjica, koja pristiže u poslednji čas.

Značaj epizode

Kadar iz LMS487: Buč optužuje belu rasu za istrebljenje indijanaca iz Amerike.

Iako epizoda deluje kao kratka pauza u serijalu dok Berardi ne smisli drugu dužu avanturu, koja bi trajala nekoliko epizoda (kao npr. lov na Donalda Velša, avantura posle kidnapovanja na kitolovcu ili odnos sa Pat O Šejn), ona ipak ukazuje na značajan momenat odnosa belaca prema indiijacima koji se prelama kroz odnos Kena i Buča.

Naime, kada saznaje da je Buč lovac na indijanske skalpove, Ken pobesni i kreće da ga ubije, tvrdeći da je Buč čovek bez morala koji "ne zaslužuje da živi”. Zategnut odnos između Kena i Buča traje celu epizodu, sve dok na kraju Buč ne pogine nakon dvoboja sa indijancem čijeg je oca Buč davno ubio i skinuo mu skalp. Tokom epizode saznajemo da su Buča kao dete od 8 godina otele Komanče, da je s njima živeo do 18 godine, te da ga je pomenuti otac tretirao kao roba. Mržnja koja se tokom godina nakupila verovatno je uticala na Bučevo današnje zanimanje.

I Ken i Buč su proveli neko vreme svog života živeći sa indijancima (LMS-428). Ipak, njihova iskustva su potpuno drugačija, i snažno oblikuju njihove stavove prema indijancima. Berardi maestralno eksploatiše ovaj kontrast u nastavku epizode. Dok Ken smatra da indijanci imaju svoju ”civilizaciju i visoku duhovnost”, Buč smatra da je jedina ljudska stvar koju indijanci imaju ”njihov izgled.” Potom dodaje: ”Iznutra su životinje i ja ih ubijam kao takve”. (Na početku epizode, Buč bez milosti ubija celu jednu indijansku porodicu u kojoj se nalaze deca i stari.)

Buč iznosi i mnogo težu optužbu. Optužujući Kena za lažno licemerje, Buč tvrdi da je indijancima suđeno da nestanu sa lica zemlje, a da u tom procesu učestvuju svi belci podjednako zbog novca i vlasti. Za ovakve svoje tvrdnje, Buč dobija satisfakciju, jer na kraju epizode Ken odlazi da pokopa njegovo beživotno telo, verovatno shvatajući da je Bučev stav prema indijancima proizvod upravo njegovog negativnog iskustva sa indijancima. Ken je takoće imao lično iskustvo sa političarima u Vašingtonu (LMS-422) posle koga se uverio da Bučevi stavovi o odnosu belaca prema indijancima nisu neutemeljeni.

Indijanci i nasilje

Scenarista Berardi u ovoj epizodi pravi balanas u odnosu na opis indijanaca u ovoj, ali i prethodnim epizodama u kojima su indijanci predstavljeni u pozitivnom svetlu (LMS-428). U ovoj epizodi se prikazuju kao divljaci koji uživaju u nasilju. Nakon osvojene stanice ”Komanča”, indijanci bacaju malu bebu u vazduh, kao igračku ili lutku, i gađaju je puškama. Ova stranica je cenzurisana u jugoslovenskoj verziji epizode, a verovatno bi trebalo da dođe posle 42 strane.

Originalna epizoda

Originalna epizoda objavljena je u oktobru 1978. godine pod naslovom Butch, l’implacabile. Izdavač je bila italijanska kuća Cepim. Koštala je 500 lira (0,63$; 1,1 DEM).

Na originalnoj naslovnici, Ken je nacrtan s leđa (iako u prvom planu). Ovo, po nekim mišljenjima, sugeriše njegovu sporednu ulogu u epizodi, jer je glavni protagonista epizode Buč. (Ken se kasnije ponovo pojavljuje otpozadi na naslovnoj strani LMS-506.)

Repriza u Srbiji

Ova epizoda je prvi put reprizirana u Srbiji u martu 2019. god. u izdanju izdavačke kuće Darkwood. Epizoda je objavljena u knjizi br. 8. zajedno sa epizodom Ljudi, stoka i junaci (LMS-481 Jednog leta). Cena tvrdog izdanja iznosila je 1.290 dinara (10,9 €; 12,4 $).