Zgrada porodice Popović-Peci
| Zgrada porodice Popović-Peci | |
|---|---|
 Zgrada porodice Popović-Peci | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Zrenjanin |
| Opština | Zrenjanin |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | kraj 18. ili početak 19. veka |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture Zrenjanin |
| www | |
Zgrada porodice Popović-Peci podignuta je krajem 18. ili početkom 19. veka u glavnoj ulici Zrenjanina, ulici kralja Aleksandra I Karađorđevića, u okviru Starog gradskog jezgra, kao Prostorno kulturno-istorijske celine od velikog značaja.
Zgrada je, u vreme kada je podignuta, bila jedna od najmonumentalnijih jednospratnih građevina zidana od tvrdog materijala. Položaj građevine u ranom razvoju Bečkereka bio je prestižan. Izgrađena je u neposrednoj blizini Uspenske crkve, srpskom delu grada, u ulici koja je bila naročito značajna po mnogobrojnim zanatskim radnjama. Na osnovu masivne gradnje i veličine, jasno je da je pripadala nekom bogatom i uglednom građaninu, nekom ko je mogao da obezbedi za ono vreme, ambicioznu gradnju a po svemu sudeći i dobre majstore dunđere.
U leto 1807. godine, dalji uspon grada zaustavio je požar velikih razmera u kome je skoro do temelja izgoreo grad, međutim, nekolicina kuća je ipak izbegla vatrenu stihiju među kojima je i ova kuća.
Zgrada svojim položajem čini čelo uličnog bloka a osnovom se prilagođava staroj nasleđenoj regulaciji ulice. Na gruntovnoj karti Velikog Bečkereka iz 1793. godine na kojoj je detaljno prikazano naseđe, jasno se vidi parcelacija zemlje sa ucrtanim objektima. Tokom 18. veka kuće su se formirale na uskim parcelama u nizu blokova i bile su jednostavnijih osnova sa jednim krilom, manjih u gabaritima, često izgrađene od zemlje i bondruka. Kasnije u 19. veku kuće se grade složenijih osnova sa unutrašnjim dvorištima, dok su se parcele u nekim slučajevima spajale. Na ugaonoj parceli 604 nalazi se objekat složene osnove i gabarita koje odgovaraju danjašnjoj zgradi. Početkom 19. veka vlasnik je najverovatnije otkupio i susednu parcelu 603 na kojoj je dogradio pravougaoni objekat uskog pročelja koji je postao integralni deo starog objekta sa jedinstvenim krovom. Dokaz za ovu tvrdnju je i zabatni zid u krovu kao i nejednaka visina slemena koja se može uočiti sa dvorišne strane. Glavna fasada starijeg objekta simetrično je komponovana sa blago naznačenim centralnim rizalitom.
Enterijer je u većoj meri očuvan – drveno stepenište, stolarija, rešetke od kovanog gvožđa, u nekim prostorijama patos itd.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- „Zgrada porodice Popović-Peci”. Zavod za zaštitu spomenika kulture Zrenjanin. Pristupljeno 31. 3. 2020.
