Ivan Krkač
| ivan krkač | |
|---|---|
 Ivan Krkač | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 30. mart 1911. |
| Mesto rođenja | Jakovlje, kod Zagreba, Austrougarska |
| Datum smrti | 15. maj 1942. (31 god.) |
| Mesto smrti | Martinci, kod Zlatar Bistrice, ND Hrvatska |
| Profesija | radnik |
| Delovanje | |
| Član KPJ od | od pre rata |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| Heroj | |
| Narodni heroj od | 9. februara 1952. |
Ivan Krkač (Jakovlje, kod Zagreba, 30. mart 1911 — Martinci, kod Zlatar Bistrice, 15. maj 1942), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je 30. marta 1942. godine u selu Jakovlju, kod Zagreba. Potiče iz siromašne porodice. Posle završetka osnovne škole, poput mnogih drugih Zagoraca toga doba, i Ivan se sa nepunih 16 godina uputio na rad u Zagreb i zaposlio u gradskom majuru (preduzeću za parkove i rasade).
Ivana Krkača je u revolucionarne vode odveo jedan naoko bizaran događaj – na gradskom majuru na Kajzerici pucao na svoga nadzornog inženjera Elznera. Posle toga, 3. oktobar 1933. godine je bio uhapšen i osuđen na četiri godine strogog zatvora u Lepoglavi. Na sudu se branio da ga je Elzner maltretirao i neopravdano otpustio s posla - nakon šest godina rada. Čak je i otkaz istrpeo, ali se stvar zakomplikovala kad mu je Elzner nakon dugog natezanja ponovo odbio dati radnu knjižicu - ukoliko ne plati 20 dinara neke takse. Krkač je nakraju i na to pristao, ali mu je „pukao film“ kad mu je Elzner zabranio ulazak u krug majura, te posetu kolegama od kojih je hteo posuditi novac. Na to je izvadio pištolj i ispalio 6 metaka u Elznera, od kojih su ga dva pogodila u nogu. [1]
Za vreme izdržavanja zatvorske kazne Ivan se upoznao i sprijateljio s poznatim komunistom Martinom Franekićem, i preko njega se upoznao s idejama radničkog pokreta, kojem pristupio čim je pušten s robije.
Nakon robije, Krkač se vratio u rodno Jakovlje, u kojem je već 1938. godine osnovao mesni odbor Stranke radnog naroda,[2] koji je dve godine kasnije postao partijska organizacija Komunističke partije Hrvatske. On je postao i prvi sekretar te novoosnovane organizacije, a kada je u oktobru iste godine, osnovan Opštinski komitet KPH za opštine Pušću i Bistru, Krkač je izabran za člana tog komiteta.
Posle Aprilskog rata i proglašenja ustaške Nezavisne Države Hrvatske, Ivan Krkač je bio lično zaslužan za razvoj ustanka u Jakovlju i Hrvatskom Zagorju. U avgustu 1941. godine, izabran je u Kotarski komitet KPH za Zagreb,[1] kao ličnnost koja je najviše mogla pomoći u podizanju ustanka u svom kraju. On je za kratko vreme osnovao tri nove partijske organizacije, a u nekoliko sela i Narodnooslobodilačke odbore.[1] U novembru 1941. godine, na Okružnoj partijskoj konferenciji, izabran je za člana Okružnoga komiteta KPH za Zagreb, i člana njenog Biroa.[1]
Aktivno je radio na organizovanju prvih partizanskih jedinica, u tom delu Hrvatskog Zagorja na početku 1942. godine. Bio je politički komesar Prve zagorske partizanske čete,[1] - isticao se svojom hrabrošću i upornošću kojom se borio po svom kotaru - Donja Stubica. Tako je već 8. aprila 1942. godine, sa svojom četom napao Donju Stubicu,[2] da onemogući proslavu prve godišnjice Nezavisne Države Hrvatske, i jasno im da do znanja da i u njegovu kraju ima ustanika. Njegova četa izvršila je uspešan napad na domobranskou posadu u Donjoj Bistri. Pored ostalih akcija, četa je izvršila i diverziju u Tekstilnoj fabrici u Oroslavju[2].
Ivan Krkač ubijen je u zasedi koja ni do danas nije potpuno razjašnjena - on je u ranim jutarnjim časovima 15. maja 1942. godine, zajedno sa svojim pratiocem navratio u mlin svog poznanika Ernesta Knausa u Martincima (između Zlatar Bistrice i Zlatara), da se odmori od noćnog marša po šumi. Mlin je međutim bio opkoljen, - tako da su ga domobrani i ustaše iznenadili, pripucavši sa prozora mlina na mestu su ga ubili.
Ukazom Prezidijuma Narodne skupštine Federativne Narodne Republike Jugoslavije, 9. februara 1952. godine, proglašen je za narodnog heroja.[2]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d Zbornik Hrvatsko zagorje u narodnooslobodilačkoj borbi, Uredio Vlado Stopar, Epoha Zagreb (1959). str. 341—343 (Đuro Plemenčić: Ivan Krkač)
- ^ a b v g „Biografija Ivana Krkača na portalu Narodni heroji Jugoslavije, pristupljeno 8. rujna 2010.”. Arhivirano iz originala 31. 03. 2012. g. Pristupljeno 08. 09. 2010.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Vlado Stopar: Zbornik Hrvatsko zagorje u narodno oslobodilačkoj borbi, Epoha Zagreb 1959.
- Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Biografija Ivana Krkača na portalu Narodni heroji Jugoslavije Arhivirano na sajtu Wayback Machine (31. mart 2012)
Narodni heroji iz Međimurja i Hrvatskog Zagorja | ||
|---|---|---|
Narodni heroji Jugoslavije rođeni na teritoriji Međimurja i Hrvatskog Zagorja, kao i oni koji su politički ili vojno delovali na ovom području: | ||
| Međimurje |  | |
| Hrvatsko Zagorje | ||