Infrastruktura Aerodroma Banja Luka
| Infrastruktura aerodrom Banja Luka | |||
|---|---|---|---|
|
| |||
| Opšti podaci | |||
| IATA | BNX | ||
| ICAO | LQBK | ||
| Tip | Međunarodni | ||
| Operator | Aerodromi Republike Srpske a. d. | ||
| Otvoren | 1976 | ||
| Država | Bosna i Hercegovina | ||
| Republika | Republika Srpska | ||
| Najbliži grad | Banja Luka | ||
| Nadmorska visina | 122 m | ||
| Koordinate | 44° 56′ 29″ N 17° 17′ 51″ E / 44.94139° S; 17.29750° I | ||
| Statistika | |||
| Broj pista | 1 | ||
| Poletno-sletne staze | |||
| Smer | Dužina | Površina | |
| m | ft | ||
| 17/35 | 2.503 | 8.202 | Beton i asfalt[1] |
Infrastruktura Aerodroma Banja Luka jedina je te vrste u Republici Srpskoj kao jedinom međunarodnom aerodromu. Sastoji se od: manevarskih površina, prelaznih i bočnih pojaseva sigurnosti, pretpolja i prilaznih pojaseva sigurnosti, prilaznih (odlazni) sektora, mesta za smeštaj vazduhoplova, objekata, uređaj i opreme za rukovođenje letenjem, mesta i objekata za specijalne potrebe. Infrastrukturom Aerodroma upravlja preduzeće „Aerodromi Republike Srpske“ koje se nalazi u državnom vlasništvu.
Položaj i transfer[uredi | uredi izvor]
Aerodrom Banja Luka (IATA: BNX, ICAO: LQBK), poznat i pod imenom „Aerodrom Mahovljani“ jedini je aerodrom u Republici Srpskoj koji je otvoren za međunarodni transport, i drugi je po veličini aerodrom u Bosni i Hercegovini (iza Aerodroma u Sarejevu).
Nalazi se u naselju Mahovljani, oko 20 kilometara od centra Banje Luke, na okom 18 kilometara severoistočno od železničke stanice Banja Luka.[2]
Udaljenost opštine Laktaši, na čijoj teritoriji se nalazi aerodrom, od velikih regionalnih centara su sledeće: Sarajevo – 250 km, Zagreb – 160 km, Beograd – 306 km i Ljubljana – 300 km.[2]
Aerodrom je dobro povezan sa putnom mrežom. Nalazi se oko jedan kilometar od magistralnog puta Banja Luka – Gradiška i oko tri kilometra od petlje Mahovljani na auto-putu Banja Luka – Gradiška. Aerodrom se nalazi na udaljenosti od oko 35 kilometara od petlje Okučani na auto-putu na koridoru X.[2]
Prirodno geografski položaj[uredi | uredi izvor]
Prirodno-geografski položaj ovog prostora može se okarakterisati kao veoma povoljan jer se nalazi na području tipičnog ravničarskog terena Lijevče polja. , na prosečnoj nadmorskoj visini koja iznosi oko 120 m.[2] Zbog povoljnog geostrateškog položaja i razvijene saobraćajne infrastrukturne mreže, ovo područje je dobro povezano sa susednim opštinama, kao i širim okruženjem.[2]
Područje aerodroma u geotektonskom smislu pripada unutrašnjim Dinaridima (po K. Petkoviću – 1960), odnosno “Centralnoj ofiolitskoj zoni” i “Unutrašnjem dinarskom pojasu”, na kome su izdvojene manje tektonske jedinice i blokovi, posebno kvartarna depresija Lijevče polja. U celini depresija Lijevče polja nalazi se između relativno izdignutih terena na istoku i zapadu koja intenzivno difercijalno tone.
Konfiguraciju terena oko aerodroma čini akumulativna nizija, odnosno ravničarsko polje koje se proteže dolinama reka sa najnižom nadmorskom visinom od 105,6 m (Gornja ada). Apsolutne visine terena na višoj terasi su: Laktaši 126 m, Aleksandrovac 110 m, a na nižoj terasi: Petoševci 119 m i Kosjerovo 108-109 m. Povoljna konfiguracija terena je od velikog značaja za zbog lakšeg iskorišćavanja zemljišta u svrhu izgradnje objekata i potrebne infrastrukture aerodroma u budućnosti.[3]
U pogledu režima vetra infrastrultura aerodroma i vazduhoplovi koji sleću i poleću sa njega, izloženi su dominantnom uticaju lokalnih orografskih prepreka kako na pravac tako i na intenzitet vetra. Preovlađujući vetrovi u toku godine su iz pravca severnog i južnog kvadranta. Tako su preovlađujući vetrovi u toku godine u Mahovljanima severozapadni-severni i južni-jugoistočni.[4]
Lokalni topografski uslovi doprinose relativno velikom broju dana sa maglom, koji se na području aerodroma kreću od 48 dana u Banjoj Luci, do 58 dana u Mahovljanima. Maksimalni godišnji broj dana sa maglom je znatno veći, i kreće se od 80 dana u Mahovljanima, do 129 dana u Banjoj Luci.[5] Broj dana sa maglom
| Meseci | I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | X | XI | XII | God. prosek |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mahovljani (aerodrom) | 10.7 | 2.9 | 2.3 | 2.2 | 1.7 | 1.3 | 1.1 | 1.8 | 4.7 | 10.5 | 7.7 | 11.4 | 58.3 |
| Banja Luka | 7.8 | 4.0 | 2.2 | 1.6 | 1.7 | 1.4 | 0.8 | 1.5 | 4.2 | 7.4 | 6.9 | 8.7 | 48.1 |
Manevarske površine[uredi | uredi izvor]
Manevarske površine na Aerodromu Banja Luka su deo aerodroma određen za poletanje i sletanje, voženje vazduhoplova na zemlji, i deo aerodromskih površina namenjenih za tehničko održavanje vazduhoplova.
Poletno sletna staza[uredi | uredi izvor]
Poletno-sletna staza namenjena za poletanje i sletanje vazduhoplova je pravougaonog oblika, duga 2.503 metara a široka 45 metara.[1] U građevinskom pogledu poletno-sletne staza je sa veštačkom podlogom (beton, asfalt).[1]
Prelazni pojas sa pragovima 17/35 i bočni pojas sigurnosti su poravnati i ojačani zemljištem duž obe strane PSS širine 5-7. Bočni pojas sigurnosti je poravnat i stabilizovan duž spoljnih strana prelaznog pojasa sigurnosti, širine 50-70 m.
Prilazni (odlazni) sektor je odozdo ograničen zemljišnom kosom ravni iznad koje se ne nalaziti nikakava prirodna ili veštačka prepreka. Nagib prilazne kose ravni i za vizuelno letenje je najviše 1:20, a za instrumentalno 1:50.
Apron je dimenzija 240 metara ∙ 90 metara sa četiri parking pozicije za DC9 (A320).
- Prilazna i poletno-sletna signalizacija
- Direction 17 – longculvert SAT I Direction 35 – red T,
- Oprema za radionavigaciju: VOR/DME – LAK 115,3 MHz ,
Travnata poletno sletna staza[uredi | uredi izvor]
Imeđu glavne poletno sletne staze i staze za voženje nalazi se travnata poletno sletna staza, na koju vazduhoplovi mogu da sleću u posebno propisanim uslovma.
Staze za voženje (SV)[uredi | uredi izvor]
Aerodrom je opremljen uređenim površina ili prilaznim putevi po kojima se vazduhoplovi kreću; od poletno-sletne staze (PSS) do stajanke za avione i obratno od stajanke za avione do linije poletanja na PSS. Celom dužinom, po sredini staza za voženje je obeležena punom linijom žute boje.
Staza za vožnjenj se pruža paralelno sa PSS sa kojom je spojena bočnim prilazima na nekoliko mesta
Radi lakše orijentacije pilota, one su po sredini označene linijom za kretanje, „STOP” -linijom za kontrolu kočnica i vazduha i pozicijom za čekanje pre izlaska na PSS.
- Obeležavanje SV za dnevne uslove;
Pozicija za čekanje obeležena je okomitom linijom na liniju staze za voženje i nalazi se pre izlaska na PSS. Na početnom delu, staze za voženje obeležena je linijom i oznakom „STOP”, na kojoj se avioni po izlaska sa stajanke za avione, a pre nastavka kretanja stazom za voženje, zaustavljaju radi provere vazduha i kočnica.
- Obeležavanje SV za noćne uslove;
U noćnim i uslovima loše vidljivosti, staze za voženje je označene po rubnim ivicama plavim a po sredini zelenim svetlima. Linija pozicije za čekanje u slučaju zabrane prolaza svetli crveno, a kada je ulaz na PSS slobodan svetli zeleno
Stajanka aerodroma[uredi | uredi izvor]
Stajanka za vazduhoplove je uređena i propisno označena i namenjena za smeštaj 4 vazduhoplova, radi utovara i istovara putnika, pošte i robe, punjenja goriva, parkiranja i održavanja aviona.
Po stajanci se kreću samo vozila i oprema koja je tehnički ispravna. U prihvatu i otpremi vazduhoplova učestvuju razne službe sa zadatkom da u određenom, često vrlo kratkom vremenskom razdoblju obave niz radnji, sigurno i kvalitetno.
Terminal za putnike[uredi | uredi izvor]
Putnički terminal je zastareo, a napravljen je pre oko 40 godina. U terminalu se nalazi:
- čekaonica,
- restoran,
- mala prodavnica,
- informacije,
- sistem obezbeđenja.
- dva gejta (za dolaske i za odlaske)
- dva ček ina.
Međunarodni aerodrom Banja Luka koristi sisteme u realnom vremenu, za obaveštavanje putnika, kao i druge informacione sisteme u zgradi terminala (Sistem informisanja o letovima i upravljanje informacijama za putnike). Aerodrom poseduje i besplatan Vaj-faj.
U blizini zgrade putničkog terminala nalazi se veliki parking prostor sa oko 100 parking mesta, sa 5 parking mesta za taksi vozila i dva parking mesta za autobuse.
U 2017. godini izvršena je rekonstrukcija zgrade teminala a 2020. godine terminaln je prošrena za oko 500 kvadratnih metara.[6]
Kontrola letenja[uredi | uredi izvor]
U neposrednoj blizini aerodroma se nalazi kontrolni toranj, koji je fizički odvojen od terminala. U Kontrolnom tornju su smešteni radnici Agencije za pružanje usluga u vazdušnoj plovidbi Bosne i Hercegovine.
Sistemi za opsluživanje vazduhoplova[uredi | uredi izvor]
Aerodrom poseduje odgovarajuću infrastrukturu za opsluživanja vazduhoplova. Tehnologije koje se koriste na aerodromu Banja Luka uključuju:
- sistem kontrole leta,
- alate za planiranje letova,
- sistem punjenja gorivom (JET A1),
- sisteme za vaganje i balans aviona (automatski i ručni),
- sistem za kontrolu odlazaka (DCS-RTB Amadeus)
- alate za ukrcavanje koji se koriste tokom faze ukrcavanja.
Aerodrom je opremljen:
- jednom cisternom za punjenje goriva (kapaciteta 30.000 litara
- opremom za čišćenje snega,
* vozilom za odleđivanje i zaštitu vazduhoplova,
- sanitetskim vozilom
- vatrogasnim vozilom VII kategorije i vatrogasnim vozilom VIII kategorije (na zahtev)
- drugom opremom za opsluživanje vazduhoplova.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g „World Aero Data: BANJA LUKA - LQBK”. Arhivirano iz originala 31. 10. 2021. g. Pristupljeno 31. 10. 2021.
- ^ a b v g d „Geografski položaj Aerodroma Banja Luka. PROSTORNI PLAN PODRUČJA POSEBNE NAMJENE "AERODROM BANjALUKA" (informaciono-dokumentaciona osnova)” (PDF). www.vladars.net. Pristupljeno 31. 10. 2021.
- ^ „Reljef: Aerodroma Banja Luka. PROSTORNI PLAN PODRUČJA POSEBNE NAMJENE "AERODROM BANjALUKA" (informaciono-dokumentaciona osnova)” (PDF). www.vladars.net. Pristupljeno 31. 10. 2021.
- ^ „Geografski položaj Aerodroma Banja Luka, B.I.1.8. Klima, vetar. U: PROSTORNI PLAN PODRUČJA POSEBNE NAMJENE "AERODROM BANjALUKA" (informaciono-dokumentaciona osnova)” (PDF). www.vladars.net. str. 23 Pristupljeno 31. 10. 2021
- ^ a b Geografski položaj Aerodroma Banja Luka, B.I.1.8. Klima, Pojava magle. PROSTORNI PLAN PODRUČJA POSEBNE NAMJENE "AERODROM BANjALUKA" (informaciono-dokumentaciona osnova)” (PDF). www.vladars.net. str. 25 Pristupljeno 31. 10. 2021
- ^ Šćuric,, Alen (21. 08. 2021). „INTERVJU: Milan Račić, CEO Aerodroma Banja Luka”. zamaaero.com. Pristupljeno 2021-10-31.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Dobro došli Aerodrom Banja Luka . veb stranica aerodroma
