Karl Neselrod

Karl Neselrod
Karl Neselrod 1840-ih godina
Lični podaci
Datum rođenja	(1780-12-14)14. decembar 1780.
Mesto rođenja	Lisabon, Kraljevina Portugalija
Datum smrti	23. mart 1862.(1862-03-23) (81 god.)
Mesto smrti	Petrograd, Ruska imperija
Vojna karijera
Služba	1816-1856
Vojska	Ruska imperija
Učešće u ratovima	Napoleonovi ratovi (Treća i Četvrta koalicija), Krimski rat

Karl Robert Neselrod (ruski: Karl Vasilyevich Nesselrode; Lisabon; 14. decembar 1780. - Sankt Peterburg; 23. mart 1862) je bio ruski diplomata balto-germanskog porekla. Četrdeset godina (1816–1856) je obavljao funkciju ruskog ministra spoljnih poslova. Jedan je od najuticajnijih političara prve polovine 19. veka i jedna je od najznačajnijih ličnosti Svete alijanse.

Biografija

Rođen je na ruskoj fregati u Lisabonu u Portugaliji, gde je njegov otac (rođen 1810), grof Svetog rimskog carstva, bio ambasador ruskog cara. Majka mu je bila jevrejskog porekla, mada je sam Karl bio protestant. Kršten je u kapeli Britanske ambasade i time je postao član anglikanske crkve, a ne ruske pravoslavne crkve. Neselred je bio nemačkog porekla. Školovao se u gimnaziji u Berlinu. Sa šesnaest godina je pristupio ruskoj mornarici gde je, zbog uticaja svoga oca, postao pomoćnik vojvog kampa (francuski: Aide-de-camp) cara Pavla. Potom je pristupio ruskoj vojsci, a kasnije je ušao u diplomatsku službu pod Pavlom i njegovim sinom i naslednikom, Aleksandrom. Bio je jedan od ruskih ambasadora u Berlinu i Hagu. Avgusta 1806. godine putovao je južnom Nemačkom i izveštavao je o francuskom kontingentu vojske (Treća koalicija). Bio je diplomatski sekretar generala Kaminskog, Buksgevdena i Benigsena. Učestvovao je u bici kod Ejlaua (dan. Bagrationovsk) i u pregovorima koji su rezultirali sklapanjem Tilzitskog mira (jul 1807), pri čemu mu je španski bonapartist Dijego Pačeko Telez Žiron Gomez de la Sandoval čestitao što sedi za istim stolom sa Napoleonom. Neselrod je postao državni sekretar 1814. godine. Bio je šef ruske delegacije na Bečkom kongresu, iako je sam car Aleksandar više učestvovao u pregovorima. Od 1816. godine je ruski ministar spoljnih poslova. Do 1822. godine delio je ovlašćenja sa Joanisom Kapodistrijasom. Jedan je od osnivača Svete alijanse. Učestvovao je na kongresima u Ahenu, Ljubljani i Veroni, dok je u Tropau Rusiju predstavljao Joanis Kapodistrijas. Četrdeset godina je Neselrod vodio rusku spoljnu politiku i bio je jedan od vodećih državnika Svete alijanse. Između 1845. i 1856. godine služio je kao kancelar. Kao ministar spoljnih poslova Rusije, bio je punomoćnik tokom pregovora sa Sjedinjenim Američkim Državama 1824. godine oko definisanja granica između Ruske Amerike i američkog Oregona. Pregovori su završeni Rusko-američkim sporazumom (1824) i Sporazumom u Sankt Peterburgu koga je Rusija potpisala sa Britanijom u vezi sa nekim britanskim zahtevima. Jedan vek kasnije, 1924. godine, planina Neselrod, granična oblast između Britanske Kolumbije i Aljaske, dobila je ime po njemu.

Neselrod je 1849. godine poslao ruske trupe da pomognu Austriji da uguši Mađarsku revoluciju koju je predvodio Lajoš Košut. Pokušavao je da rasturi japansku samoizolaciju. Poslao je 1853. godine Jevfimija Putjatina sa pismom japanskom šogunu. Putjatin se vratio u Petrograd sa povoljnim sporazumom sklopljenim u Japanu. Napori Neselroda da proširi ruski uticaj na Balkanu i Mediteranu doveli su Rusiju u sukob sa Osmanskim carstvom, Britanijom, Kraljevinom Sardinijom, Savojskim vojvodstvom i Francuskom. Ove države su kao saveznice ratovale protiv Rusije u Krimskom ratu (1853-1856). Neselrod je umro 1862. godine. Njegova autobiografija objavljena je posthumno, 1866. godine.

Izvori

• Cowles, Loyal. "The Failure to Restrain Russia: Canning, Nesselrode, and the Greek Question, 1825–1827." International History Review 12.4 (1990): 688-720.
• Grimsted, Patricia Kennedy. The foreign ministers of Alexander I: political attitudes and the conduct of Russian diplomacy, 1801-1825 (University of California Press, 1969)
• Ingle, Harold N. Nesselrode and the Russian rapprochement with Britain, 1836-1844 (University of California Press, 1976)
• Jelavich, Barbara. St. Petersburg and Moscow: Tsarist and Soviet Foreign Policy, 1814-1974 (1974)
• Schroeder, Paul W. The transformation of European politics, 1763-1848 (Oxford: Clarendon Press, 1994)