Katarina Tajkon
Katarina Tajkon | |
|---|---|
 Katarina Tajkon | |
| Datum rođenja | 29. jul 1932. |
| Mesto rođenja | Almbi, Švedska |
| Datum smrti | 30. decembar 1995. (63 god.) |
| Mesto smrti | Iterhogdal, Švedska |
| Supružnik | Björn Langhammer |
Katarina Tajkon (engl. Katarina Taikon-Langhammer; Almbi, 29. jula 1932 – 30. decembra 1995) bila je švedska romska aktivistkinja, vođa pokreta za građanska prava, spisateljica i glumica iz kaste Kalderaši. Bila je sestra Rose Tajkon.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Tokom Tajkoninog detinjstva Romi su i dalje živeli u švedskim kampovima i morali su se često seliti, što je deci otežavalo školovanje. Tajkon nije naučila da čita i piše sve dok nije bila u tinejdžerskoj dobi.
Tajkon je svoj život posvetila poboljšanju uslova za život Roma u Švedskoj i širom sveta. Njenim neumornim radom, raspravljanjem, pisanjem i razgovorom sa švedskim vlastima, Romi su dobili isto pravo na smeštaj i obrazovanje kao i svi drugi Šveđani. 1953. godine prestala je zabrana doseljavanja Roma iz 1914. godine. To je dovelo do toga da su drugi Romi utočište potražili u Švedskoj, a broj stanovništva, u početku manje od hiljadu ljudi, rastao je.
Tajkon je pokušala da ubedi švedske vlasti da su ti ljudi u stvari političke izbeglice, jer su bili ugnjetavani u njihovim zemljama. Posle bezuspešnih napora da pomogne grupi od 47 francuskih Roma da dobiju azil u Švedskoj, odlučila je da promeni strategiju. Jedini način da se okončaju predrasude prema njenom narodu bio je obraćanje mladima, shvatila je, pa je počela da piše svoju popularnu seriju knjiga za decu o sopstvenom detinjstvu, Katitzi (1979. godine nastala je TV serija po knjigama).
Katarina Tajkon umrla je od oštećenja mozga nakon što je pala u 13 godina dugu komu nakon srčanog zastoja. Nazvana je švedskim Martinom Luterom Kingom.[1]
Filmografija[uredi | uredi izvor]
- 2015. - Taikon
- 1956. - Sceningång
- 1953. - Åsa-Nisse på semester
- 1953. - Marianne
- 1951. - Tull-Bom
- 1950. - Motorkavaljerer
- 1949. - Singoalla
- 1948. - Uppbrott
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Taikon, 2015 documentary by Gellert Tamas and Lawen Mohtadi.
Dodatna literatura[uredi | uredi izvor]
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Katarina Tajkon na sajtu IMDb (jezik: engleski)
- Sestre Tajkon na češkom romskom radiju
- Rosa Tajkon o Romima i o svojoj sestri
- Poznati Cigani Arhivirano na sajtu Wayback Machine (26. mart 2016)
- Katitzi Katarine Tajkon na lokaciji Biblioteka
