Krušik
| Krušik holding korporacija | |
|---|---|
 | |
Raniji naziv | Vinstad (1939—1948) |
| državno preduzeće | |
| Delatnost | odbrambeno |
| Osnovano | 23. januar 1948. god. (aktuelni oblik) 22. februar 1939. god. (osnovano) |
| Osnivači | Nikola Stanković |
| Sedište | Vladike Nikolaja 59, Valjevo |
Područje pokrivenosti | širom sveta |
Rukovodioci | Marko Mandić (generalni direktor) |
| Proizvodi | protivtenkovske rakete merzere municiju raketnu artiljeriju |
| Usluge | proizvodnja, savetovanje, istraživanje |
| Prihod |  94,81 miliona evra (2018)[1] |
| Profit |  3,90 miliona evra (2018)[1] |
| Ukupna aktiva | 120,54 miliona evra (2018)[1] |
| Ukupan kapital | 32,88 miliona evra (2018)[1] |
| Vlasnik | Vlada Republike Srbije (51%), Czechoslovak Group: CSG (49%) |
Broj zaposlenih | 1800 (2024)[1] |
| Veb-sajt | www |
Krušik holding korporacija je srpsko državno preduzeće za proizvodnju odbrambene i civilne opreme, sa sedištem u Valjevu.
Preduzeće je osnovano 1939. godine u tadašnjoj Kraljevini Jugoslaviji, za potrebe tadašnje jugoslovenske odbrambene industrije i vojske. Danas preduzeće predstavlja Vladu i vojno-industrijski kompleks Srbije u oblasti proizvodnje odbrambene i civilne opreme. Preduzeće sarađuje sa Kopnenom Vojskom Srbije, Vojnotehničkim institutom Beograd, Yugoimport-om i mnogim drugim privatnim preduzećima u Srbiji i svetu na proizvodnji novog naoružanja i sistema. Preduzeće takođe obezbeđuje dizajn oružja, zajedničko učešće u prodaji i transfer tehnologije proizvodnje.
Kontroverze[uredi | uredi izvor]
U septembru 2019. istraživačka novinarka Diljana Gajtandžijeva otkrila je niz dokumenata koji pokazuju da je oružje koje je proizveo Krušik prodato američkom saveznom izvođaču Alliant Techsystems završilo u rukama boraca ISIS-a u Jemenu.[2] Ovo otkriće dovelo je do hapšenja Aleksandra Obradovića, IT radnika u preduzeću, 18. septembra, zbog sumnje da je odavao tajne preduzeća. Vest o njegovom hapšenju nije objavljena u javnosti sve dok početkom oktobra izdanje NIN-a nije objavilo da je on priveden. Pušten je iz zatvora i stavljen u kućni pritvor 14. oktobra.[3] Savet Evrope je 21. novembra obavestio da je uzbunjivač Aleksandar Obradović u kućnom pritvoru.[4] Ovi događaji su bili jedan od pokretača antivladinih protesta.[5]
Dana 21. novembra je objavljeno da su proruski separatisti rekli da su pronašli neeksplodiranu srpsku minobacačku bombu u istočnoj Ukrajini: njome su trgovala srpska, kiparska i poljska preduzeća, a Srbija nije ovlastila za isporuku Ukrajini.[6]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d „STO NAJ... privrednih društava u Republici Srbiji u 2018. godini” (PDF). apr.gov.rs. Pristupljeno 28. 11. 2019.
- ^ Gaytandzhieva, Dilyana (2019-09-01). „Islamic State weapons in Yemen traced back to US Government: Serbia files (part 1)”. Arms Watch (na jeziku: engleski). Arhivirano iz originala 01. 04. 2022. g. Pristupljeno 2020-05-28.
- ^ Veljkovic, Jelena (2019-10-14). „Storm over Serbia Whistleblower Arrest in State Arms Scam”. Balkan Insight (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2020-05-28.
- ^ „Whistleblower Aleksandar Obradović under House Arrest”. Council of Europe. Pristupljeno 2020-05-28.
- ^ „Saturday protest in support of Krusik whistleblower”. N1. Arhivirano iz originala 20. 07. 2020. g. Pristupljeno 2020-05-28.
- ^ Gaytandzhieva, Dilyana (2019-11-21). „Serbian arms trafficked to Ukraine: evidence of contraband mortars used against Donbass”. Arms Watch (na jeziku: engleski). Arhivirano iz originala 01. 04. 2022. g. Pristupljeno 2019-05-28.