Lapi džamija u Prištini
| Lapi džamija | |
|---|---|
 | |
| Osnovne informacije | |
| Lokacija | Priština,  Srbija |
| Koordinate | 42° 40′ 16″ S; 21° 09′ 42″ I / 42.67114° S; 21.16163° I |
| Religija | islam |
| Grana/tradicija | sunizam |
| Arhitektonski opis | |
| Stil arhitekture | osmanski |
| Osnivanje | 1470 ili 1551. godine |
Lapi džamija (alb:Xhamia e Llapit) je džamija koja se nalazi u severnom perifernom delu starog grada Prištine. Izgrađena je 1470. ili 1551. godine u osmanskom stilu arhitekture.
Osnivanje[uredi | uredi izvor]
Kada je počela izgradnja munare, katolici su je dva puta uništili preko noći. Arheološka iskopavanja nikada nisu obavljena i verovatno bi rasvetlila nastanak građevine. Džamija je kontinuirano funkcionisala kao bogomolja i mesto za molitvu sve do 1999. godine, kada je spaljena, a potom napuštena.[1]
Sastoji od same džamije sa munarom, dvorišta sa okolnim zidovima na severu i zapadu, mesta za abdest, koja se nalazi unutar okolnog zida. Osnova džamije je dimenzija 11,5 h 11 m.[1] Njeni zidovi su debeli 1,5 m i zidani su od tesanog peščara i obloženi malterom, a munara je izgrađena na isti način. Prostoriju džamije deli kupola koju podupire osmougaonik. Prelaz sa osnove na osmougao ostvaren je pedantikom.[1]
Unutrašnjost džamije se ističe po postoljima koji počinju u nivou zemlje i podržavaju osmougaonu kupolu iznad kvadratne prostorije, što je ovu džamiju činilo posebnom.[1] Enterijer je ukrašen živopisnim muralima, među kojima dominiraju cvetni motivi. Ovi crteži su visoko cenjeni od strane stručnjaka za islamsku umetnost kao retka i jedinstvena dela 16. veka.[1]
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Veruje se da ju je sagradio Ramadan-paša, a po njemu je nazvana Ramadanska džamija, a istorijski gledano poznata je pod imenom Ramazanska džamija i pripada osmanskom periodu.[2] Većina dokumentarnih dokaza svedoči da je ovaj džamija sagrađena 1470. godine, međutim, 1996. godine u dvorištu je pronađena mermerna ploča koja upućuje na drugi datum izgradnje (Hidžra 959, odnosno 1551. godine).[3][4] Prema spisima jednog putopisca, ova džamija je prvobitno bila hrišćanska crkva.
Džamija je obnovljena osamdesetih godina 20. veka. Tokom Rata na Kosovu i Metohiji je spaljena.[5] Iako nisu potpuno uništena, drvena vrata, prozori i detalji enterijera su izgoreli. Cela unutrašnja površina je bila prekrivena čađom i blatom, a pod u krhotinama. Od 1999. godine džamija je bila bez vrata i prozora.[5] Dvorište je uglavnom izgubilo svoj prvobitni izgled i koristi se kao parking. Mihrab, minber i mahvili unutar džamije su u potpunosti uništeni u požaru. Mihrab je bio ukrašen šarenim geometrijskim ornamentima. Propovedaonica je zidana od kamena i kasnije je obložena šperpločom. Mahvili je sagrađen od drveta.[5]
Godine 2009. džamija je renovirana.[6] Unutrašnjost je očišćena, drveni elementi enterijera, vrata i prozori su obnovljeni po originalnom modelu, a takođe obnovljen je i pod. Murale su restaurirali i sačuvali stručnjaci u ovoj oblasti, koristeći savremene materijale. U dvorištu su ukolnjene cigle, a fasada je popravljena tradicionalnim krečnim premazom.[1]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d đ „Xhamia e Llapit – SIT” (na jeziku: engleski). Arhivirano iz originala 24. 06. 2023. g. Pristupljeno 2022-05-03.
- ^ „Historia e Xhamisë së Llapit”. Lajmet e fundit - Zëri. 15. 6. 2018.
- ^ „Historia e xhamisë Ramadanie apo e njohur si Xhamia e Llapit (VIDEO)”. 15. 6. 2018.
- ^ „Travellingfoot”. www.travellingfoot.com.
- ^ a b v „Llapit Mosque | IRCICA”. www.islamicarchitecturalheritage.com. 6. 7. 2020.
- ^ „U përurua restaurimi i Xhamisë "Ramadanije"”. 31. 8. 2009.
