Letnjikovac kralja Aleksandra I Karađorđevića
Letnjikovac kralja Aleksandra I Karađorđevića se nalazi u selu Neresnica, šest kilometara istočno od Kučeva, na magistralnom putu prema Majdanpeku i Negotinu. Objekat je u velikoj meri zapušten i zahteva temeljnu obnovu.[1]
Prostorna celina
[uredi | uredi izvor]Prostornu celinu letnjikovca čine dva skladno ukomponovana dela: urbani sadržaj i park.[2]
Urbani deo
[uredi | uredi izvor]Urbani deo letnjikovca čini nekoliko zgrada
- Prijemna zgrada – nalazi se ispred glavnog ulaza u letnjikovac. Služila je za potrebe administrativnog osoblja. U okviru nje postojala je i laboratorija za ispitivanje i kontrolu kvaliteta zlata.
- Pomoćna zgrada – nalazi se desno od prijemne zgrade. Zgrada je služila za život i rad pomoćnog osoblja.
- Kraljeva vila – centralna zgrada letnjikovca, koja je bila predviđena za boravak i odmor kraljevske porodice. Vila je smeštena duboko unutar letnjikovca, na suprotnoj strani u odnosu na prijemnu zgradu.
- Radionica – zgrada u kojoj su obavljane aktivnosti u vezi održavanja bagera. Ova zgrada se nalazi sa duge strane seoskog puta.
Park
[uredi | uredi izvor]Park se nalazi se između vile i prijemne zgrade. Od drvnih vrsta dominiraju različiti četinari i listopadno drveće, naročito lipa i kesten.
Istorija nastanka Kraljeve vile i letnjikovca
[uredi | uredi izvor]Početkom tidesetih godina 20. veka, kralj Aleksandar je postao većinski suvlasnik akcionarskog društva „Neresnica–Glogovica”, koje je planiralo intenzivnu eksploataciju zlata iz zlatonosnog peska Peka. U tom cilju kupljen je bager pomoću koga je trebalo da se vrši iskopavanje peska, o čemu danas svedoče ostaci minijaturnih rečna jezera u okolini. Radi nadgledanja radova, ali i zbog odmora, kralj je nameravao da češće dolazi u ovaj kraj. Odlučeno je da se izgradi adekvatna zgrada sa pratećim sadržajima gde bi kraljevska porodica odsedala tokom boravka u Neresnici. Na žalost, atentat na kralja 9. oktobra 1934. godine, tri dana pre puštanja u rad gigantskog bagera, prekinuo je kraljeve planove u vezi sa zlatom i letnjikovcem.
Položaj i obnova
[uredi | uredi izvor]Letnjikovac je do 1947. godine bio u vlasništvu kraljevske porodice Karađorđević, kada im je ova, kao i ostala imovina, dekretom konfiskovana. U međuvremenu nije bilo adekvatnog održavanja, zbog čega je ceo kompleks vidno oštećen. Zakonom o restituciji, rešen je pravni status letnjikovca, koji je dat na korišćenje opštini Kučevo.
U toku su pripreme za temeljnu obnovu letnjikovca i Turistička organizacija Kučevo očekuje da će letnjikovac, s obzirom na svoju zanimljivu istoriju, biti prvenstveno u funkciji razvoja turizma opštine Kučevo, tim pre što se nalazi u veoma lepom okruženju – u podnožju severnih obronaka Homoljskih planina, na par stotina metara od Peka.[3]
U okolini letnjikovca u Pek se uliva i pet bistrih planinskih rečica (Dubočka reka, Gložana, Komša, Bukovska i Ševička reka), od kojih svaka protiče kroz živopisne doline. Takođe, u neposrednoj blizini letnjikovca nalazi se novoizgrađena fabrika mineralne vode „Duboka”. Jedan kilometar nizvodno, na ušću Bukovske reke u Pek, nalazi se i izvor ove mineralne vode sa česmom sa koje se voda može koristiti i besplatno. Izvor je u okruženju nekoliko minijaturnih jezera nastalih pre oko 80 godina iskopavanjem zlatonosnog peska u priobalju Peka.[4]
Izvori
[uredi | uredi izvor]- ^ „Propada letnjikovac kralja Aleksandra”. Danas. Pristupljeno 22. 1. 2022.
- ^ „Letnjikovac kralja Aleksandra I Karađorđevića”. Rutizam. Pristupljeno 22. 1. 2022.
- ^ „Letnjikovac kralja ujedinitelja-uskoro turistička atrakcija”. Trag portal. Pristupljeno 22. 1. 2022.
- ^ „Vila Kralja Aleksandra”. Ajmo negde. Pristupljeno 22. 1. 2022.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]- „Letnjikovac kralja Aleksandra I Karađorđevića”. TO Kučevo. Pristupljeno 22. 1. 2022.
